Denisovalılar Sulawesi Adası’nda İnsanlarla Çiftleşmiş

Endonezya’nın Sulawesi adasında, 7.000 yıldan daha uzun bir süre önce yaşayan bir insanın kemiklerinden ilk kez DNA elde edildi.

Wallacea bölgesinden (batı Endonezya ve Papua Yeni Gine arasındaki adalar) modern bir insanın en eski genomu, daha önce tanımlanmamış eski bir insan ilişkisine işaret ediyor.

Araştırmacılar, Endonezya’nın Sulawesi adasında 7.000 yıldan daha uzun bir süre önce gömülmüş bir bireyin kafatasından yeterli genetik materyali izole edebildiler. Bu birey, avcı-toplayıcı bir topluluğa aitti ve şimdi Leang Panninge (‘Yarasa Mağarası’) olarak adlandırılan alana gömülmüştü. Genetik kodun büyük bir kısmı, günümüzün Papua Yeni Ginelileri ve Avustralyalı Aborjinlerinkiyle eşleşti. Yine de genomun bazı bölümleri bu gruplarla eşleşmedi. Bu durum, modern insanın evrimi hakkında yeni sürprizler getiriyor.

(Küçük Aletler, Eski Endonezyalıların Uzmanlıklarını Gösteriyor)

Uluslararası çalışma, Endonezya’dan birkaç araştırmacı ve kurumla yakın işbirliği yoluyla gerçekleştirildi.

Neredeyse tamamen korunmuş iskelet

Wallacea Adaları, muhtemelen 50.000 yıldan daha uzun bir süre önce, ilk modern insanın Avrasya’dan Okyanusya’ya yayılmasında basamak taşları oluşturdu. Arkeolojik bulgular, türümüzün atalarının 47.000 yıl önce Wallacea’da yaşadığını gösteriyor. Yine de çok az insan iskeleti bulundu.

Bu bölgedeki en belirgin arkeolojik keşiflerden biri, 8.000 ila 1.500 yıl önce çok daha yakın bir döneme tarihlenen Toalean teknoloji kompleksi. Toalean kültürünün insanları tarafından üretilen nesneler arasında Maros uçları olarak bilinen karakteristik taş ok uçları vardı. Toalean kültürü, sadece Sulawesi’nin güney yarımadasında nispeten küçük bir alanda bulundu.

Adam Brumm, “Leang Panninge’deki mezarı bu kültüre atayabildik.” diyor. “Bu, Toalean kültürüyle ilişkili ilk büyük ölçüde eksiksiz ve iyi korunmuş iskelet olduğu için dikkat çekici.”

Max Planck İnsan Tarihi Bilimi Enstitüsü’nde doktora adayı ve çalışmanın baş yazarı Selina Carlhoff, kafatasının petroz kemiğinden DNA izole etti. Carlhoff, “Kalıntılar tropik iklim tarafından güçlü bir şekilde bozulduğu için bu büyük bir zorluktu.” diyor.

Analiz, Leang Panninge bireyinin yaklaşık 50.000 yıl önce Avrasya’dan Okyanusya’ya yayılan ilk modern insanlarla ilişkili olduğunu gösterdi. Yeni Gine ve Avustralya’nın yerli sakinlerinin genomu gibi, Leang Panninge bireyinin genomu da Denisovan DNA’sının izlerini içeriyordu.

Denisovalılar, öncelikle Sibirya ve Tibet’teki buluntulardan bilinen soyu tükenmiş bir arkaik insan grubu. Johannes Krause, “Genlerinin Leang Panninge’deki avcı-toplayıcılarda bulunması, Denisovalıların çok daha geniş bir coğrafi alanı iskan ettiği yönündeki önceki hipotezimizi destekliyor.” diyor.

Büyük genetik bulmacanın bir başka parçası

Wallacea’nın batısında yaşayan ve Leang Panninge bireyi ile aynı zamanda yaşayan avcı-toplayıcıların genomik verileriyle yapılan bir karşılaştırma, daha fazla ipucu sağladı – bu veriler Denisova DNA’sının hiçbir izini göstermedi. Cosimo Posth, “Denisovalıların ve modern insanların coğrafi dağılımı Wallacea bölgesinde örtüşmüş olabilir. Denisova halkı ile yerli Avustralyalıların ve Papuaların atalarının melezleştiği kilit yer olabilir.” diyor Cosimo Posth.

Bununla birlikte, Leang Panninge bireyi, genomunun büyük bir bölümünü eski bir Asya popülasyonundan da taşıyor.

Johannes Krause, “Bu bir sürpriz oldu, çünkü modern insanların Doğu Asya’dan Wallacea bölgesine yayıldığını biliyoruz – ancak bu çok daha sonra, günümüzden yaklaşık 3.500 yıl önce gerçekleşti. Bu, bu bireyin hayatından çok sonraydı.” diyor.

Ayrıca araştırma ekibi, Leang Panninge grubunun Wallacea’daki günümüz nüfusu arasında kalan torunlara ait olduğuna dair hiçbir kanıt bulamadı. Toalean kültürüne ve insanlarına ne olduğu belirsizliğini koruyor.

Posth, “Leang Panninge’den gelen genetik bulmacanın bu yeni parçası, her şeyden önce, güneydoğu Asya’daki modern insanların genetik tarihi hakkında ne kadar az şey bildiğimizi gösteriyor.” diyor.

Max Planck Society. 25 Ağustos 2021.

Makale: Carlhoff, S., Duli, A., Nägele, K. et al. (2021). Genome of a middle Holocene hunter-gatherer from Wallacea. Nature 596, 543–547.