Dendera Hathor Tapınağı’nı Tanıyalım

Dendera Tapınak Kompleksi’nde yer alan ve MÖ 54’te inşası başlayan Hathor Tapınağı, bugün Mısır’ın en iyi korunmuş antik alanlarından biri.

Yaklaşık MÖ 1995 yılında inşa edilen Dendera Tapınak Kompleksi oldukça büyük ve içerisinde bir bazilika, iki doğum evi, kutsal bir göl ve çok sayıda başka tapınak ve mabet bulunuyor. Yapılar, Orta Krallık, Ptolemaios Dönemi ve Roma dönemine ait anıtların da aralarında bulunduğu, farklı antik Mısır dönemlerine ait yapılar. Kompleksteki ilk yapının MÖ 2250 civarında inşa edildiğine dair kanıtlar var, ancak ayakta kalan yapıların çoğu Ptolemaios döneminden sonrasına tarihleniyor.

Nil Nehri’nin batı kıyısında, Kena’nın yaklaşık 2.5 kilometre güneyinde yer alan bu kompleksin en büyük özelliği, Hathor kültünün merkezi konumunda olması. Hathor’un, eşi Horus’la Edfu’daki tapınağında biraz zaman geçirmek için buradan yola çıktığına inanılıyordu. Bu “yeniden buluşma” her yıl gerçekleşen bir olaydı ve kutlamanın sonunda Hathor’un Dendera’ya dönüşünün Nil’deki sel sezonunun resmi başlangıcının sinyali olduğu düşünülüyordu.

Hathor Tapınağı, bugün Mısır’ın en iyi korunmuş antik alanlarından biri ve geleneksel firavun mimarisinin mükemmel bir örneği. Ptolemaios döneminde, MÖ 54 yılında başlanan inşası, kompleksin duvarlarında Hathor’a adaklar sunarken tasvir edilen Roma imparatoru Traianus döneminde tamamlandı. Geniş bir avluya, yüksek sütunlarla çevrili bir hipostil salona ve çeşitli küçük odalara ev sahipliği yapan tapınaktaki sütunların başlıkları, Hathor’un yüzünü ve sığır boynuzlarını tasvir ediyor.

Dini törenler, tanrılar ve firavunlar, astrolojik simgeler ve dini metinler gibi çok çeşitli tasvirlerin yer aldığı detaylı kabartmalar ve renkli süslemelerle dolu olan tapınak, başlangıçta ünlü Dendera Zodyakını barındırıyordu.

İnsan ve hayvan figürlerinin yer aldığı bu yarım kabartma, bir “gece gökyüzü” manzarasını temsil ediyordu ve tanrı Osiris’in dirilişiyle ilgili gizemlerin kutlandığı Hathor Tapınağı’ndaki bir şapelin tavanında bulundu. Mısırbilimciler bunun devasa bir burç ya da daimi bir astrolojik araç olarak değil, bir gökyüzü haritası olarak yorumlanması gerektiğine karar verdiler. Dendera Zodyakı, o dönemde Mısır valisi olan Muhammed Ali Paşa’nın izniyle 1821’de Fransa’ya nakledildi. Mısır hükümeti iadesini istemiş olsa da şu anda Paris’teki Louvre Müzesi’nde sergileniyor.