Cıvık Mantarlar Antik Roma Yollarını Ortaya Çıkarıyor

Yunanistan ve İngiltere’den araştırmacılar, MÖ. 4. yüzyıl ile MS. 1. yüzyıl arasında Balkanlarda, Roma yolları inşa edilen dönemi incelemek için cıvık mantarlardan faydalandı. Daha önce yapılan araştırmalar, belli bir tür cıvık mantarın ilkel bir tek hücreli canlı olmasına rağmen bilgi işleyebildiğini ve kompleks problemler çözebildiğini ortaya koymuştu.

Genişleyen cıvık mantarlar, besine ulaşan en uygun yolu bulmak için zorlu bölgelerde yol bulabiliyor, ve arkalarında, hafıza olarak işleyen bir kimyasal iz bırakıyor. Organizmanın ne beyni ne de bir sinir sistemi var. Organizma, bilimin şu anda çözemediği şekillerde mantık yürütebiliyor ve hatırlayabiliyor.

Journal of Archaeological Science (Arkeolojik Bilim Dergisi)’da yayınlanan “Cıvık Mantar Balkanlarda Roma Yollarının Gelişimini Taklit Ediyor” isimli makaleye göre, Plasmodium polycephalum adlı cıvık mantarın bu özgün yetenekleri, bilim insanlarını bu metodu ilk defa arkeolojide uygulamak konusunda teşvik etmiş.

UWE Bristol üniversitesinden araştırmacı Andrew Adamatzky, “Balkanlarda antik Roma yol ağlarının, tarihsel gelişimini analiz etmek için hücresiz cıvık mantar Physarum polycephalum kullandık” dedi.

“Söz konusu Plasmodium cıvık mantarı, besin ararken çevresini bir tüp ya da boru ağıyla saran tek hücreli bir organizma. Sıkıca kontrol edilen şartlar altında bu organizma, yollar ve demiryolları gibi insanlar tarafından yapılan ulaşım ağlarını yeniden oluşturabiliyor. Son on yılda yapılan araştırmalara göre, cıvık mantar teknolojik cihazları ve işlemleri, geleneksel bilgisayar yöntemleriyle saptanamayan şekillerde fiziksel olarak taklit edebiliyor.”

Bir dizi deney ve bir bilgisayar simülasyonu yardımıyla ekip, cıvık mantarın, hem Roma İmparatorluğu’nun MÖ. 100 ile MS. 400 yılları arasında ihtiyaçlarını karşılayacak bir yollar ağıyla, hem de 2000 yıl önce Balkanlara yayılımıyla eşleşen bir boru ağı geliştirmeyi başardığını gördü.

“Canlı organizma bölgeden geçen iki ana askeri yol olan Via Egnatia ve Via Diagonalis’i yeniden oluşturmakla kalmadı, Balkan hinterlandını kıyıdaki Ege kısmına bağlayan daha küçük yolları da yeniden oluşturdu.”

Arkeolojide son 20 yıldır arkeolojik kanıtları doğrulamak için birçok farklı kantitatif yöntem ve bilgisayar simülasyonu kullanıldı. Fakat bir mantar çeşidinin, bu simülasyonlardan neredeyse daha doğru sonuçlar doğurduğunun ima edilmesi, arkeolojinin geleceğiyle ilgili ilginç soruları da beraberinde getiriyor. Ama kuşkusuz, tüm bu farklı yöntemlerin daha birçoğuyla bir araya getirilerek yapılan interdisipliner araştırmalar, en güvenilir ve kapsamlı sonuçlara ulaşmamızı sağlayacak.

Kaynak: Discovery News, University of the West of England