Çin’de 8500 Yıllık En Eski İpek Kullanımının İzleri Bulundu

Araştırmacılar, Çin’in Henan bölgesindeki bir Neolitik Çağ yerleşmesinde bulunan 8500 yıllık mezarlarda, ipek kullanıldığına dair biyomoleküler kanıtlar keşfetti. Böylece dünyada bilinen en eski ipek yapımının tarihi 4000 yıl daha önceye geriledi.

Dört siyah nokta, örneklerin toplandığı yerleri gösteriyor. F: Yuxuan Gong et al., PLOS ONE.

Tarih öncesi yerleşimlerde ipek lifi tespiti her zaman için önemli fakat oldukça zor bir iş. Pişmiş topraktan, kemikten ve taştan yapılmış dokuma aletleri, Neolitik yerleşimlerde rutin olarak bulunabilir. Ancak bunların hiçbiri ipeğin varlığına dair kesin bir kanıt oluşturmaz. Arkeolojik alanlarda nadiren tespit edilebilen ipek, organiktir ve çok çabuk yok olabilir.

Daha önceki araştırmalardan elde edilen güvenilir peptit (Birbirine bağlı iki veya daha fazla aminoasitten oluşan bir bileşik) verileri, ipek özünün 3.000 yıldan uzun süre korunabildiğini gösteren biyomoleküler bulgular sağlamıştı ve sadece tekstil izine sahip topraklarda tespit edilebiliyordu.

Kültürel Miras Koruma Biliminin Temel Araştırma Merkezi’nden profesör Gong Decai ve ekibi, arkeolojik ipek kalıntılarını ayrıştırmak için altı yıldır çalışıyorlar. Çin’in tarih öncesi yerleşimlerindeki ipek kalıntılarını tanımlayabilmek ve korumak için bir dizi yöntem geliştirdiler.

Araştırma serisinin ileriki aşamalarında, kütle spektrometresi kullanılarak, Jiahu neolitik yerleşiminde bozunan ipek ürünleri tespit edildi. Yerleşimde bulunan kaba dokuma araçları ve kemik iğneler, tespit edilen ipeklerin, dokuma veya giyim için dikilmiş olabileceğini gösteriyor. Analiz sonuçları, 8500 yıllık mezarlardan alınan toprak örneklerinde, ipek fibroinin doğrudan biyomoleküler kanıtlarını ortaya çıkardı.

Çin’de yer alan Jiahu Neolitik yerleşimi, daha önce burada bulunmuş müzik aletleri (kemik flütler), pirinçten yapılmış en eski mayalı içecek, bal ve meyve, Kuzey Çin’deki en eski evcilleştirilmiş pirinç ve piktogram yazıları ile ünlü. Çinli arkeologlar bu yerleşimi, Çin kültürünün doğuş yerlerinden biri olarak görüyor.

Orta Çin’de, ipekböceği yetiştirme tekniğini icat eden ilk kişinin Leizu olduğu efsanesi vardır. Fakat, ipek fibroinin keşfi, ipek üretiminin geçmişini yaklaşık 4000 yıl geriye çekti. Yeni bulgular ayrıca Çin’in ipekçilik tekniklerine sahip ilk yer olduğuna dair kanıtlar sağlıyor.

Araştırma çevrimiçi olarak PLOS ONE’da yayımlandı.

Çin İmparatorunun Mezarında 2,150 Yıllık Çay Bulundu

University of Science and Technology of China. 29 Aralık 2016.
Makale: http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0168042