Çin’de 2.400 Yıllık Sifonlu Tuvalet Bulundu

Çin’in kuzeybatısındaki antik Yueyang kentinde 2.400 yıllık olduğu tahmin edilen manuel sifonlu bir tuvaletin parçaları ortaya çıkarıldı.

Dirsekli bir boru da dahil olmak üzere tuvaletin kırık parçaları, geçen yaz Shaanxi eyaleti, Xi’an’daki Yueyang arkeolojik alanından çıkarıldı ve araştırmacıların ayrıntılarını yayınlamasından önce birleştirildi.

Antik Yueyang şehrinde bir sarayın kalıntıları arasında keşfedilen tuvaletin, Qin Krallığı’ndan Qin Xiaogong (MÖ 381-338) veya babası Qin Xian’gong (MÖ 424-362) tarafından Savaşan Devletler dönemi sırasında veya Han Hanedanlığı’nın (MÖ 206-MS 220) ilk imparatoru Liu Bang tarafından kullanıldığına inanılıyor. Söz konusu saray, muhtemelen idari işler için kullanılıyordu.

Çin Sosyal Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü’nde araştırmacı olan Liu Rui’ye göre, sifonlu tuvalet gibi bir “lüks nesne” o dönemde yalnızca toplumun çok üst düzey üyeleri tarafından kullanılıyor olmalıydı.

(İlgili: Kudüs’te 2.700 Yıllık Özel Bir Tuvalet Bulundu)

Liu Rui, “Bu, Çin’de ortaya çıkarılan ilk ve tek sifonlu tuvalet. Kazı çalışmalarındaki herkes şaşırdı ve sonra hepimiz kahkahalara boğulduk.” diyor.

Yeni keşfedilen tuvalet, etrafı kapalı bir havza ve açık bir çukura açılan bir borudan oluşuyor. Havza, her kullanıldığında hizmetçilerin su döktüğü sanılıyor.

Liu, kazı sırasında sifonlu tuvaletin üst yarısının bulunamadığını ve bu nedenle uzmanların, tuvaleti kullanan kişilerin bunun üzerine oturup oturmadıklarını veya üzerine çömeldiklerini doğrulayamadıklarını söylüyor.

Bununla birlikte, Batı Han Hanedanlığı döneminde (MÖ 206-MS 24) kraliyet üyelerinin mezarlarındaki taş oymalar gibi tuvaletlerle ilgili önceki kayıtlara dayanarak, muhtemelen tuvaletlerin üzerine çömeldikleri düşünülüyor.

Liu, “Sifonlu tuvalet, eski Çinlilerin temizliğe verdiği önemin somut kanıtı.” diyor ve eski zamanlarda kapalı tuvaletlere dair çok az kayıt bulunduğunu da sözlerine ekliyor.

Bu tuvalet ortaya çıkarılmadan önce, ilk manuel sifonlu tuvaletin 16. yüzyılda John Harington tarafından Kraliçe I. Elizabeth için icat edildiğine inanılıyordu.

Yueyang, yaklaşık 35 yıl boyunca Qin Krallığı’nın başkenti ve aynı zamanda tarım arazilerine yer açmak için sarayların yıkıldığı Han Hanedanlığı’nın ilk başkentiydi. 2012’den beri arkeologlar, bugün Xi’an’ın Yanliang bölgesinin bir parçası olan Yueyang’da büyük ölçekli kazılar yürütüyor.

Liu, “Tüm yazılı kayıtların yanı sıra, eski sarayların kazılarında daha derine inerek, krallığın sosyal reformları ve sistemleri hakkında daha fazla bilgi edinebiliriz.” diyor.

Kısmen restore edilmiş tuvalet, şimdi Yueyang’da daha fazla arkeolojik araştırmanın anahtarı niteliğini taşıyor.

Uzmanlar, insan dışkısı izleri bulmayı ve eski insanların yeme alışkanlıklarını öğrenmeyi umarak içerideki toprağı analiz ediyor. Şimdiye kadar, toprak numunelerinde yalnızca Han Hanedanlığı döneminde çiftçiler tarafından kullanılan gübrelerin izlerine rastlandı.

China Daily. 16 Şubat 2023.