Çin Seddi’nin Üçte Biri Yok Oldu

Çin’de bir gazetede yayınlanan raporda, UNESCO Dünya Kültürel Miraslarından olan Çin Seddi’nin üçte birinin doğal erozyon, insan tahribatı ve koruma olmaması nedeniyle yok olduğu açıklandı. Bu sonuç birçok insanı şok etti.

Beijing Times’da yayınlanan habere göre Ming Hanedanı zamanında inşa edilen orijinal duvarın sadece %8’i iyi korunmuş durumda. Orjinal duvarın %30’u ise tamamen yok olmuş.  İnsanların yaptığı tahribat, yasadışı ticaret ve duvardan tuğla çalma uygulaması, Çin Seddi’nin korunmasını tehdit ediyor.

2003’te Dünya Anıtlar Vakfı Çin Seddi’nin 100 en tehlikede olan tarihi anıt arasında olduğunu açıkladı.

Çin Seddi’nin tahrip olmasının en büyük nedenlerinden biri kötü hava koşulları. Çin Seddi Derneği Başkan Yardımcısı Dong Yaohui, duvarın taş kısmının, güneşte kurumuş kerpiç kısımlardan daha sağlam olmasına rağmen, yağmurlu mevsimlerde fırtınalar tarafından yıkıldığını söyledi. Kurak mevsimlerde de koruma yetersiz olduğu için kaynak suları ve bitkiler yüzünden duvar zarar görüyor. Duvarın çatlaklarından ağaçlar çıktığı görülüyor.

Duvarın turistler için düzenlenmemiş kısımlarına turist gelmesi de duvara zararlara neden oluyor. Restore edilmemiş bölümlerde taşların üstüne sık sık basılması bazı bölgelerde duvarın yıkılmasına bile neden olmuş. Maalesef bu bölgelerde yeteri kadar bekçi, ve zarar gören kısımları restore etmek için gereken para bulunmuyor.

Beijing Times muhabirleri ayrıca, Lulong’da yaşayan bazı köylülerin, yakındaki Çin Seddi’nden sökülmüş antik mavi ve gri tuğlalarla inşa edilmiş evlerde yaşadığını öğrendi.

Raporda, Dongfeng’de bazı yerel köylülerin de, Çin Seddi’nden çalınmış tuğlaların tanesini 13 TL ile  21,5 TL(30-50 Çin yuanı) arasında sattığı belirtildi. Tuğlaların üstünde oyma Çince karakterlerin bulunduğu bildirildi.

Yayınlanan rapor tartışmalara yol açtı. Bazıları Çin Seddi’nin etrafındaki yerel hükümetlerin, kilometrelerce duvarı korumak için gereken paraya ya da insan gücüne sahip olmadığını, bu yüzden de büyün Çin Seddi’nin değil, sadece bazı kısımlarının korunmasının mantıklı olduğunu düşünüyor.

Fakat Çin Seddi Derneği Başkan Yardımcısı Dong Yaohui ise, bütün Çin Seddi’nin korunması gerektiğini çünkü duvarın muazzamlığının, mimari eseri nefes kesici bir kültürel miras yaptığını düşünüyor.

İnternette habere yorum yapan Çinliler de genel başkana katılıyor gibi. Biri “Seddin korunmasını güçlendirmek bir gereklilik” derken, bir diğer yorumcu “Böyle büyük bir mirasın zarar görmesi çok yazık. Böyle bir mirasın bizim elimizde zarar görmesine hiç bir zaan izin vermemeliyiz” diyor.

Aslında Çin Seddi’nde karşılaşılan bu ikilem, birçok diğer tarihi eserde de karşılaşılan bir sorun olabilir. Tarihi eserlerin korunmasına ayrılacak para ve işgücünün nasıl kararlaştırılacağı, çözülmesi oldukça zor bir konu.

http://en.people.cn/, China Daily
Belirtilmeyen görseller: Xinhua/Zhou Wenguang