Çin Seddi’ni ‘Biyokabuklar’ Ayakta Tutuyor

Çin Seddi işçileri, mimari harikayı inşa etmek ve erozyondan korumaya yardımcı olmak için yosun ve liken gibi organik malzemelerin bir karışımını kullanmış.

Çin Seddi’nin geniş savunma hattı, mimari harikayı erozyondan koruyan organik ve ince bir katman olan “biyokabuklar” sayesinde bir arada tutuluyor.

Bilim insanları bu keşfi, ülkenin imparatorluklarını dış dünyadan korumanın bir yolu olarak, inşaasına MÖ 221’de başlanıp yüzyıllar boyunca inşa edilen ve 21.000 kilometreden fazla bir alana yayılan Çin Seddi’nin bölümlerini incelerken buldu.

İnşaat sırasında ilk işçiler, devasa duvarı inşa etmek için sıklıkla toprak ve çakıl gibi organik malzemelerin karışımını içeren sıkıştırılmış toprak kullandı. Bu malzemeler, masif taşlar gibi diğer malzemelere göre erozyona daha duyarlı olsa da “biyokabukların” büyümesine yardımcı oluyor. 

(İlgili: Çin Seddi’nde Ming Hanedanına Ait Taş El Bombaları Bulundu)

Science Advances dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, bu canlı kaplama, özellikle ülkenin kurak ve yarı kurak bölgelerinde yapıyı güçlendirmeye yardımcı olan siyanobakteriler (fotosentez yapabilen mikroorganizmalar), yosunlar ve likenlerden oluşuyor. 

Pekin’deki Çin Ziraat Üniversitesi Arazi Bilimi ve Teknolojisi Fakültesinde arazi bilimi profesörü olan ve çalışmanın ortak yazarı Bo Xiao, “İlk işçiler hangi malzemelerin yapıyı daha istikrarlı hale getirebileceğini biliyordu.” diyor. 

“İlk işçiler, mekanik direnci artırmak için duvardaki sıkıştırılmış toprağı her zaman kil, kum ve kireç gibi diğer yapıştırıcılarla kullanmış”. Bu bileşenler “biyokabuk” oluşturan organizmalar için verimli bir zemin sağlıyor. 

Çin Seddi’nin sağlamlığını ve bütünlüğünü test etmek için araştırmacılar, MÖ 1.368 ve 1.644 yılları arasında Ming Hanedanlığı döneminde inşa edilen sekiz farklı bölümden örnek aldı. Örneklerin yüzde 67’sinin, Xiao’nun “ekosistem mühendisleri” olarak adlandırdığı “biyokabuklar” içerdiğini buldular.

Araştırmacıların yaptığı bir açıklamaya göre, hem alanda hem de laboratuvarda taşınabilir mekanik aletler kullanılarak alınan örneklerin mekanik direnci ve toprak dayanıklılığı ölçüldü ve bu veriler yalnızca sıkıştırılmış toprak içerenlerle karşılaştırıldı.

“Biyokabuk” örneklerinin bazen sadece sıkıştırılmış toprak kullanılan örneklerden üç kat daha sağlam olduğu bulundu. Yosun içeren örnekler özellikle daha sağlamdı.

Xiao’ya göre bunun nedeni, “biyokabuk” içindeki siyanobakteriler ve diğer yaşam formlarının, sıkıştırılmış toprak parçacıklarına “sıkıca bağlanan” polimerler gibi maddeler salgılaması ve bir nevi canlı bir çimento oluşturarak “yapısal dayanıklılıklarını güçlendirmeye” yardımcı olması.

Xiao, “Biyokabuk tabakası içindeki bu çimentomsu maddeler, biyolojik filamentler ve zemin agregatları, sonunda güçlü mekanik dirence ve dış erozyona karşı dayanıklılığa sahip yapışkan bir ağ oluşturuyor.” diyor.

Live Science. 8 Aralık 2023.

Makale: Cao, Y., Bowker, M. A., Delgado-Baquerizo, M., & Xiao, B. (2023). Biocrusts protect the Great Wall of China from erosion. Science Advances, 9(49), eadk5892.