Cebelitarık’ta 65.000 Yıllık Yapıştırıcı Üretim Ocağı Bulundu

Arkeologlar, Neandertallerin uğrak noktasında, tarihöncesi bir yapıştırıcı türü üretmek için kullanıldığı düşünülen bir yapı keşfettiler.

Bu keşif, Cebelitarık’taki Gorham Mağarası kompleksi içinde yer alan Vanguard Mağarası’nda yapıldı. Akdeniz’in batısına bakan sahilde yer alan bu mağaralar, Avrupa’da Neandertallerin yok olmadan önceki son yerleşim alanlarından biri olarak kabul ediliyor.

Yaklaşık 67.000 ila 60.000 yıl öncesine tarihlenen bir tortu tabakasında, araştırmacılar insan eliyle açıkça inşa edilmiş bir ocak yapısı ortaya çıkardılar.

Daha fazla inceleme sonucunda ocağın, tarihöncesi insanların bir alete veya silaha sap takmak için kullandığı yapışkan bir madde olan huş katranı üretiminde kullanıldığına dair kanıtlar bulundu.

(İlgili: Neandertal Çocukları, Fosil Koleksiyonu Yapmış Olabilir)

İlk olarak, yapının dairesel bir tasarıma sahip olduğu, iki kanalı ve kalın bir duvar kaplaması bulunduğu tespit edildi. Bu, sıradan bir yemek pişirme çukurundan daha karmaşık bir yapı olduğunu gösteriyor.

İkinci olarak, ocakta reçineli bitki materyallerinin yanmasıyla ilişkili kimyasal izler bulundu. Bunlar arasında yanmış odun, mikroskobik kül parçacıkları ve huş ağacı kabuğu gibi bitkilerden katran üretimiyle ilişkilendirilen bitki bileşikleri yer alıyordu.

Bu bulgular, ekibin yapının, kaynayan bitkilerin, özellikle laden (Cistaceae) adı verilen çiçekli bir bitkinin, neredeyse oksijensiz bir ortamda ısıtıldığı bir süreçte kullanıldığı teorisini öne sürmesine yol açtı.

Ekip, bu teoriyi test etmek için benzer bir yapı inşa etti ve deney yaparak huş katranı üretmeyi denedi.

“Referans alınan dönemde bölgede mevcut alet ve malzemeleri kullanarak, kapalı ve neredeyse oksijensiz bir ortamda küçük bir demet laden yaprağını belirli bir süre damıtarak, iki mızrak başını monte etmek için yeterli miktarda katran üretmeyi başardık” diyor çalışma yazarları.

Hammaddelerden yapışkan bir madde üretmek ve bunu karmaşık aletleri geliştirmek için kullanmak, Neandertallerin yüksek bir zekaya sahip olduğuna dair kanıt olarak görülebilir. Bazı antropologlar, bu becerinin Neandertallerin yanma ve temel kimya hakkında bir anlayışa sahip olduğunu, ayrıca güçlü bir iş birliği ve iletişim becerisine sahip olduklarını gösterdiğini öne sürüyor.

Eskimiş “ilkel yaratıklar” klişesinin aksine, Neandertaller son derece zeki, karmaşık kültürel uygulamalara ve derin duygusal bir dünyaya sahip bireylerdi. Ne yazık ki, yapıştırıcı yapma becerileri onları yok olmaktan kurtaramadı.

IFL Science. 21 Ekim 2024.

Makale: Ochando, J., Jiménez-Espejo, F. J., Giles-Guzmán, F., de Carvalho, C. N., Carrión, J. S., Muñiz, F., … & Finlayson, C. (2024). A Neanderthal’s specialised burning structure compatible with tar obtention. Quaternary Science Reviews, 109025.