Buzul Çağında Çocukluktan İtibaren Yanak Piercingi Takılıyordu

Paleolitik dönemde yaşamış insanların dişlerinin aşınmış ve sıkışık olması, yanağa takılan piercinglerden kaynaklanıyor!

Orta Avrupa’da bulunan tuhaf, düzleşmiş diş yüzeyleri yıllardır arkeologların kafasını karıştırıyordu. Ancak bir araştırmacı, Buzul Çağı insanlarının —hatta 10 yaşındaki çocukların bile— yanağa takılan piercingler kullandığını ortaya koyarak bu sırrı çözdüğünü düşünüyor.

Portekiz’deki Coimbra Üniversitesi’nden biyolojik antropolog John Willman’a göre, bu piercingler büyük olasılıkla kişinin bir gruba aidiyetini gösteriyordu, ancak aynı zamanda dişlerin aşınmasına da neden oluyordu.

Willman, Journal of Paleolithic Archaeology’de yayımlanan çalışmasında, yaklaşık 25.000 ila 29.000 yıl önce Orta Avrupa’da yaşamış Pavlovian insanlarının iskeletlerini inceledi. Araştırmasının odak noktası ise diş aşınmalarıydı.

“Bu bireylerin köpek dişlerinde ve yanak dişlerinde görülen tuhaf aşınmalar hakkında uzun süredir tartışmalar vardı” diyor Willman, “Ancak kimse buna neyin sebep olduğunu gerçekten bilmiyordu”

(İlgili: 11.000 Yıl Önce Anadolu’daki İnsanlar Dudak Piercing’i Takıyordu)

İnsanlar yaşlandıkça, diş minesinin sürekli çiğneme, diş gıcırdatma ve bazen ağızda nesne tutma gibi alışkanlıklar nedeniyle aşındığı biliniyor. Genellikle, bu tür davranışlar diş minesinin çiğneme yüzeyinde düzleşmesine veya hafif eğimli hale gelmesine neden olur. Ancak Pavlovian insanlarının çene yapılarında Willman’ın fark ettiği aşınmalar, alışılmışın dışında bir yerdeydi: dişlerin yanağa bakan yüzeylerinde.

“Labret piercinglerinin neden olduğu diş aşınması desenlerinin, Pavlovian insanlarında görülen aşınmaları açıklamak için iyi bir hipotez olduğunu düşündüm” diyor Willman.

Labret Piercingleri ve Pavlovian Kültürü

Labret terimi, Latince “dudak” kelimesinden türedi ve genellikle alt dudak veya yanak bölgesine takılan piercingleri tanımlamak için kullanılıyor. Willman’a göre, labret piercingleri hem modern hem de eski kültürlerde yaygın bir uygulamaydı. Ancak şu ana kadar, Pavlovian mezarlarında labret olarak tanımlanabilecek herhangi bir nesne bulunmadı. Bunun nedeni, bu piercinglerin muhtemelen ahşap veya deri gibi zamanla çürüyen malzemelerden yapılmış olması olabilir.

Willman, Pavlovian diş aşınmaları ile labret kullanımı arasında bir bağlantı olup olmadığını araştırmak için aşınmış dişlerdeki izleri daha yakından inceledi.

“İlk labret piercinglerini takmaya çocukluk döneminde başlıyorlardı, çünkü bazı süt dişlerinde bile aşınma izleri tespit ettik” diyor Willman. Ayrıca, yetişkin bireylerin çocuklara kıyasla daha fazla dişte ve daha belirgin şekilde yanak bölgesinde mine aşınması olduğunu bulduk. Bu da, zamanla daha büyük labret piercinglerinin kullanıldığına işaret ediyor olabilir.

“Pavlovian kültüründe labret kullanımı, bir gruba ait olma ile ilişkili görünüyor” diyen Willman, diş aşınmalarındaki farklılıkların bireysel tercihlerle, ergenliğe veya evliliğe geçiş gibi yaşam deneyimleriyle ilişkili olabileceğini öne sürüyor.

Piercingler ve Diş Sağlığı Üzerindeki Etkileri

Labret kullanımı görece güvenli bir uygulama olarak kabul edilse de, yanlış yapıldığında dişlere ve diş etlerine zarar verebilir.

“Piercingler dişin yer değiştirmesine neden olabilir—neredeyse ters yönde çalışan bir diş teli gibi” diyor Willman. Bazı bireylerde diş sıkışıklığı tespit ettik, bu da labret piercinglerinin uzun süre dişlere baskı yaparak onları kaydırdığı anlamına geliyor olabilir.

Buzul Çağı Kültürlerini Anlamada Yeni Bir Bakış Açısı

Kanada’daki Victoria Üniversitesi’nden çalışmaya dahil olmayan Paleolitik arkeolog April Nowell, Willman’ın araştırmasını “heyecan verici” olarak nitelendiriyor.

Nowell, avcı-toplayıcı toplumların günlük hayatta kullandığı pek çok eşyanın zaman içinde kaybolduğunu ve bu durumun, eski kültürlerin karmaşıklığını göz ardı etmemize yol açabileceğini söylüyor.

“Willman’ın çalışması, yok olmuş bir davranışa dair pencere açıyor—bilim insanlarına, bireysel ve toplumsal kimliklerin zaman içinde nasıl değiştiğini inceleme fırsatı sunuyor” diyor Nowell.

Nowell’a göre, bir sonraki adım, Pavlovian ve diğer Buzul Çağı kültürlerine ait eserlerin tekrar gözden geçirilmesi olabilir. Daha önce gözden kaçırılmış labret piercinglerine dair kanıtlar, yeni incelemelerle ortaya çıkabilir.

Live Science. 3 Şubat 2025.

Makale: Willman, J. C. (2025). Probable Use of Labrets Among the Mid Upper Paleolithic Pavlovian Peoples of Central Europe. Journal of Paleolithic Archaeology, 8(1), 1-27.