Buz Devri Sanatında Devrim Yaratanlar Otistik Özellik Taşıyanlardı

Araştırmacılara göre, otizmli insanlar arasında ortak bir özellik olan detaylara odaklanma yeteneği, Buz Devri sanatında realizmin gelişmesini sağladı.

Yetenekli bir otistik çocuk (solda) ve aynı yaştaki tipik olarak gelişmekte olan bir çocuk tarafından (sağda) bir atın çizimleri. C: Penny Spikins

Yaklaşık 30.000 yıl önce, Avrupa’da aniden realist sanat ortaya çıktı. Ayılar, bizonlar, atlar ve aslanların son derece doğru tasvirleri, güney Fransa’daki Chauvet Mağarası gibi Buz Devri arkeolojik alanlarının duvarlarını süslüyor.

Buz devri atalarımızın, neden önceki modern insanların çok daha basit veya stilize sanatından ziyade son derece gerçekçi bir sanat yarattığı, araştırmacıları uzun zamandır düşündürüyor.

(Mağara Resimleri ve Dilin Kökenleri Arasında Bağlantı Olabilir)

Araştırmacıların birçoğu, detaylı çizimlerin arkasında psikotropik uyuşturucuların olduğunu iddia ediyordu. Uyuşturucuların insanları sanatta daha iyi hale getirebileceği yönündeki popüler düşünce, katılımcılara sanat materyalleri ve LSD verildiği 60’lı yıllarda bir dizi etik açıdan şüpheli deneye yol açmıştı.

Yeni araştırmanın yazarları, bu teoriyi, “detay odaklı” otizmle bağlantılı bir özelliğin Avrupa çapında gerçekçi mağara resimlerinin çoğalmasına yol açan sanatsal bir hareketi başlattığını savunarak reddediyor.

Chauvet Mağarası’nda resmedilmiş aslanlar. C: Wikimedia Commons

Araştırmanın baş yazarı Profesör Penny Spikins, “Detay odağı, gerçekçi bir şekilde çizip çizemeyeceğinizi belirler; Yetenekli bir sanatçı olmak için buna ihtiyacınız vardır. Bu özellik, otizmli kişilerde çok yaygın olarak bulunur ve nadiren de olsa otizmli olmayan kişilerde görülür.” diyor.

“Sanatsal yetenek ve uyuşturucu kullanımı arasındaki bağlantıyı belirlemeye çalışan çalışmalardan elde edilen kanıtlara baktık ve uyuşturucuların yalnızca önceden var olan bir yeteneği olan bireyleri rahatlatmak için hizmet edebileceğini gördük. Birçoğu otizmli olan, yüksek derecede ayrıntılara odaklanan insanların, buz devri sanatında aşırı gerçekçilik için bir eğilim belirledikleri fikri daha ikna edici bir açıklama.”

(Dünyanın İlk Yanlış Anlaşılan Sanatçıları Neandertaller)

Araştırma, otistik özelliklere sahip insanların, insanın evriminde önemli bir rol oynadığına dair kanıtlara bir yenisini ekliyor.

Profesör Penny Spikins, “Bu özelliğe sahip bireyler (modern dönemde otizm teşhisi konabilecek olanlar ve otizmli olmayanlar), Avrupa’yı kolonileştirirken hayatta kalmada ve insan evriminde önemli bir rol oynamışlardı.”

“Erken kültüre katkıda bulunmanın yanı sıra, gerçekçi sanatı yaratmak için gereken detaylara dikkat eden insanlar, kemik, taş ve ahşap gibi materyallerden karmaşık araçlar yaratmaya da odaklanmış olmalıydı. Bu beceriler, Avrupa’da karşılaştığımız zorlu ortamlara uyum sağlamamız için giderek daha önemli hale geldi.”

Phys. 14 Mayıs 2018.

Makale: Spikins, P., Scott, C., & Wright, B. J. D. (2017). How Do We Explain‛ Autistic Traits’ in European Upper Palaeolithic Art?. Open Archaeology.