Bulgaristan’da Zengin Roma Mezarı, Anadolu Kökenli Bir Aileye Ait

Bulgaristan’da varlıklı bir aileye ait mezarlar, imparator Caracalla’nın Pergamon’a yaptığı ziyareti tasvir eden nadir bir madalyon içeriyor.

Bulgaristan’da bir çiftçi tesadüfen varlıklı bir Roma dönemi ailesine ait mezarlara rastladı, ancak bulgular dokunaklı bir hikaye anlatıyor.

Arkeologlar, Kuzey Bulgaristan’da keşfedilen iki büyük mezarın, çocukları MS 3. yüzyılda kendilerinden önce ölen zengin Romalı toprak sahipleri hakkında muhtemelen “üzücü bir aile hikayesi” anlattığını söylüyor.

(İlgili: Mısır Portresindeki Küpelerin Benzeri Bulgaristan’da Keşfedildi)

Aralık 2023’te bir çiftçi, Nova Varbovka köyünde tarlasını sürerken beklenmedik bir şekilde mezarları buldu. Bu bölge antik çağda Moesia adı verilen bir Roma eyaleti olduğundan, Veliko Tarnovo Bölge Tarih Müzesi’nden arkeologlar mezarları kazmaya geldi.

Her iki mezar da tuğladan yapılmıştı; duvarları sıvayla kaplıydı ve onları kaplayan büyük bir kireçtaşı levha vardı. Bunlardan daha büyüğü yaklaşık üç metre uzunluğundaydı ve takılar, sikkeler, seramik ve cam kaplarla birlikte gömülmüş iki yetişkinin (her ikisi de ölüm sırasında yaklaşık 45 ila 60 yaşlarında olan bir erkek ve bir kadın) kalıntılarını içeriyordu.

Biraz daha erken yapılmış olan daha küçük mezarda, 2-3 yaşlarında bir çocuğun iskeleti ve Roma imparatoru Caracalla’nın (MS 198’den 217’ye kadar hüküm sürdü) MS 214’te Anadolu’daki Pergamon’a yaptığı ve şifa tanrısı Asklepios tapınağına ziyaretini tasvir eden nadir bir bronz madalyon bulunuyordu. İki mezar toplu olarak bir ailenin mezarını temsil ediyor olabilir.

Mezarlardaki kireçtaşlarının bir kısmının, 2. yüzyılın başlarında imparator Traianus tarafından kurulan bir Roma ve erken Bizans kenti olan Nicopolis ad Istrum yakınlarındaki bir taş ocağından geldiği anlaşılıyor. Arkeolog Kalin Chakarov, bunun ve diğer belirtilerin, ölen kişinin bir şekilde Nicopolis ad Istrum bölgesiyle ilişkili olduğunu düşündürdüğünü söylüyor.

Meslektaşları Nedko Elenski ve Mihaela Tomanova ile birlikte mezarları kazan Chakarov, Caracalla madalyonunun mezarlardaki kişilerin Anadolu kökenli olduğuna işaret ediyor olabileceğini, bunun da Nicopolis ad Istrum’un çoğunlukla Anadolu’dan gelen yerleşimciler tarafından inşa edildiği gerçeğiyle tutarlı olabileceğini belirtiyor.

Chakarov, “Elbette bu hipotezin doğru olup olmadığını görmek için DNA analizi ve müzemizin karşılayamayacağı diğer analizleri yapma fırsatını arıyoruz.” diyor.

Veliko Tarnovo Bölge Tarih Müzesi müdürü Ivan Tsarov, “Bulgaristan topraklarında bu tür mezarların bulunması sürpriz değil çünkü iklim ve toprak tarımsal ürünlerin yetiştirilmesine çok uygun. Bölgede toprak sahiplerinin yılın sıcak aylarında yaşaması ve kendi mülklerine gömülmesi yaygın bir uygulama olduğundan, mezarlar muhtemelen zengin toprak sahiplerine ait” diyor.

Kazılarda ortaya çıkan eserler halen müze laboratuvarında inceleniyor, konservasyon ve restorasyon çalışmaları yapılıyor. Bunlar arasında merhumun yaşamı boyunca kullanılan nesnelerin yanı sıra, ölümden sonraki yaşamda onlara eşlik edecek olan nesneler de yer alıyor.

Bulgular arasında cam boncuk ve altından yapılmış takıların yanı sıra, MS 200 ile 225 yılları arasına tarihlenen altı adet sikke, bir kandil, bir deri ayakkabı ve üçü yas tutanların gözyaşlarını toplamak için kullanılan küçük şişeler olan “lacrimaria” olan birkaç şişe de var.

Chakarov, “Burada 3. yüzyılın ilk yarısından kalma hüzünlü bir aile hikayesi olduğunu düşünüyorum. Ebeveynleri tarafından gömülen bir bebek buradaydı ve daha sonra aile bireyleri de onun yanına gömüldü.” diyor.

Chakarov, yeni keşfedilen mezarlığa yakın olabileceğini düşündüğü bu insanların nerede yaşadığını bulmak için bölgede çalışma yapmayı planlıyor.

Live Science. 18 Şubat 2024.