Bu Tarih Öncesi Halkaların Anlamı Çözülmüş Olabilir

Tarih öncesine tarihlenen arkeolojik alanlarda bulunan ve Yunan harfi Omega şeklindeki garip halkaların ne işe yaradığı çözülmüş olabilir.

Halkalar monte edilerek rekonstrükte edilmiş silahların olası kullanım şekilleri. C: University of Kansas

Çoğu araştırmacı, Frans’daki arkeolojik alanlarda keşfedilen şaşırtıcı bir eser grubuna baktığında, bunların süs eşyası veya giysi olduğunu varsaydı. Ancak Justin Garnett başka bir şey gördü.

Kansas Üniversitesi’nde antropoloji alanında doktora adayı olan Garnett, “Bunlar, bazı Kuzey ve Güney Amerika mızrak atıcılarında kullanılan parmak halkalarına benziyorlardı.” diyor.

Araştırmacı, 19. yüzyılın sonlarında Le Placard, Petit Cloup Barrat ve Cave à Endives’de keşfedilen halkalı nesneleri incelediği bulgularını bir makale olarak yayımladı.

(İlgili: 1.000 Yıllık Silahlar, Çocukları Eğitmek İçin Kullanılmış)

Araştırma, boynuzdan yapılmış bu tür halkaların, tarih öncesi silah sistemlerinin bir parçası olarak kullanılan parmak halkaları olduğunu varsayıyor.

Makaleyi antropoloji doçenti Frederic Sellet ile birlikte yazan Garnett, “Mızrak atıcılara aşina iseniz, şekli hemen size bir şey anımsatıyor. Bu nesnelerin resimlerini bir yayında gördüğümde aydınlandım. Gözümüzün önünde saklanıyordu.” diyor.

Bu özel objeler, her iki uçta sivri çıkıntılar ve yaklaşık 2 santimetrelik bir iç açıklık ile belirgin şekilde Yunan harfi omega gibi şekillendirilmişti. Garnett, teorisini test etmek için bir düzine gerçek objeden hiçbirini kullanamadığı için kendi replikasını yaptı.

Garnett bu halkaları boynuz, kemik ve 3B baskılı plastikte yeniden üretti. Bunlar daha sonra spekülatif olarak yeniden üretilmiş mızrak atıcılara takıldı.

“Daha büyük numune boyutları elde etmek için 3B olanları kullandım, böylece onları rahatlıkla test edebildim. Mesela, bu şeyleri kullanırken şeklin konforla nasıl bir ilişkisi var? Ama sonra gerçek deney için, orijinallerin yapıldığı malzeme olan ren geyiği boynuzu elde edemediğim için Kanada geyiği boynuzu kullandım.”

Bir halkayla ve iki halkayla rekonstrükte edilmiş tarih öncesi. silahlar. C: University of Kansas

Garnett, test amacıyla bunları, geleneksel sert mızraklardan ziyade büyük oklara veya ciritlere benzeyen dart atmak için kullandı.

“Bu dartların çoğu av silahı olarak kullanılmak üzere tasarlanmıştır ve hasar verecek kadar ağır oldukları için menzilleri uzun mesafe atmak için yapılanlardan daha kısadır. Yani av ağırlıklı dartlarla onları 50 ila 60 metre fırlatabiliyordum.”

Parmak halkaları, Avrupa Üst Paleolitik döneminde ortaya çıkmıştı. Bu durum, mızrak atıcıların teyit edilmiş varlığını Magdalenian dönemden yaklaşık 22.000 yıl önce olan Badegoulian döneme kaydırıyor.

“İnsanlar her zaman bir teknolojinin ne zaman ortaya çıktığıyla ilgilenirler. Bu objeler, mızrak fırlatma sisteminin varlığını 5.000 ila 6.000 yıl geriye itti ve bu, olayların ne zaman başladığını anlamak açısından bana önemli geliyor.”

Peki Garnett bu objelerin aslında mızrak fırlatmak için parmak halkaları olduğundan ne kadar emin?

Garnett, “Oldukça basit bir şekli var. Pek çok amaca hizmet edebilir. Sırf aynı şekle sahip oldukları için 12 tanesinin hepsinin aynı şey olduğunu varsaymak bile bir hata olabilir.” diyor.

“Ama haklı olma yüzdesi bazında, şahsen yüzde 90 civarında olduğunu söyleyebilirim. Tıpkı boynuzdan yapılmış bir mızrak atıcı parmak halkası gibi görünmesini beklediğim gibi görünüyorlar. Ve mızrak atıcılarının diğer parçalarının da bulunduğu kazılardan çıkıyorlar. Dolayısıyla, kanıtlarla desteklenen bir açıklama.”

Garnett, fırlatıcı silahlar ile ilgili teknolojik organizasyona odaklanıyor. Bu konuyla ilk kez Missouri Üniversitesi’nde öğrenciyken arkeoloji dersi alırken ilgilenmeye başladı. O zamandan beri, World Atlatl Association ve Missouri Atlatl Association’da görevli olarak mızrak atma topluluğunda aktif bir rol aldı. (Atlatl, Aztekler tarafından konuşulan Nahuatl dilinde “mızrak atıcı” anlamına geliyor.)

Garnett, “Tarihöncesi silah sistemlerinin en yanlış anlaşılan yönü, bunların basit veya kötü tasarlanmış ve kaba olduklarının düşünülmesi. Araştırmamın günümüz toplumuyla ilgisi olduğunu düşünüyorum çünkü dünyanın her yerindeki insanların benzer durumlarla karşılaştıklarında benzer şeyler yaptığını gösteriyor. Ve tarih öncesi insanlar ve teknolojiler, başlangıçta tahmin etmediğimiz şekillerde sofistike ve karmaşıktı.” diyor.


University of Kansas. 24 Mayıs 2023.

Makale: Garnett, J., Sellet, F. (2023). Exploring the Possible Function of Paleolithic Open Rings as Spearthrower Finger Loops. J Paleo Arch 6, 9.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login