Bu Oyulmuş Ayı Kemiği, Neandertal Kültürünün En Eski Örneği

115.000 ila 130.000 yıl önce, Polonya’daki bir mağarada yaşayan bir Neandertal, bir ayı kemiğine düzenli işaretler kazımış.

17 satırdan oluşan gravürler, bu kemiği Avrupa’da bilinen en eski sembolik öğelerden biri ve Neandertallerle ilişkilendirilen en eski öğelerden biri haline getiriyor.

İlk olarak 1950’lerde keşfedilen ön ayak kemiği, daha önce soyu tükenmiş bu insan türünde gelişmiş bilişsel yeteneklerin ortaya çıkışının kanıtı olarak gösterilmişti, ancak şimdiye kadar hiçbir zaman düzgün bir şekilde incelenmemişti. Fakat yeni bir çalışmanın yazarları, mikroskopi ve X-ışını bilgisayarlı tomografi gibi teknikleri kullanarak, nihayet eski nesneye daha yakından bakmayı başardılar.

Tarihöncesinde bu oyukları yapan bireyin düşünce sürecini aydınlatmak imkansız olsa da araştırmacılar, kemik üzerinde bulunan izlerin düzenli bir dizi olduğuna ve organizasyonunun kasaplık, kesme veya kazara oluşumla ilişkili izlere benzemediğine dikkat çekiyor. Bunun yerine, düzenlemeleri kesi yapma sürecinin kasıtlılığını ve sistemik organizasyonunu açıkça ortaya koyuyor. Bu da sembolik işlevlerine işaret ediyor.

(İlgili: Neandertallerin 300.000 Yıl Önce Yaptığı Ahşap Aletler İncelendi)

Araştırmacılar, söz konusu izlerin, onları yapan kişinin gelişmiş bilişsel ve yansıtıcı yeteneklerinin göstergesi olan algısal organizasyon ilkeleriyle tutarlı bazı nitelikler sergilediği sonucuna varıyor. Ayrıca arkeologlar, bu gravürleri çözemeseler de diğer benzer örneklerin geçici olarak “sayısal gösterim” veya dekoratif unsurlar olarak yorumlandığını söylüyor.

Yazarlar, bu diğer öğelerin varlığına rağmen, bu nitelikteki Neandertal eserlerinin 130.000 yıl öncesinden önceki arkeolojik kayıtlarda görünmediğini, bunun Avrasya’da kaydedilen sembolik kültürün en eski izlerinden biri olduğunu belirtiyorlar.

Ve bu diğer öğelerin varlığına rağmen, bu nitelikteki Neandertal eserleri 130.000 yıl öncesinden daha eski arkeolojik kayıtlarda görünmüyor, bu da bunu Avrasya’da kaydedilen sembolik kültürün en eski izlerinden biri yapıyor.

Tesadüfen, yakın zaman önce yayınlanan ikinci bir çalışma, Batı Avrupa’da Neandertaller tarafından yapılan ayı katliamına ilişkin en eski kanıtları belirledi. Yazarlar, Fransa’daki bir mağarada bulunan düzinelerce kemiği analiz etti; bunlardan en az yedisi mağara ayılarına, en az beşi ise kahverengi ayılara aitti.

130.000 ila 300.000 yıl öncesine tarihlenen kalıntılarda, hayvanların etleri ve kürkleri için avlandığını gösteren, kasaplık ve deri yüzmeyle tutarlı izler görülüyor.

Bu bulguyu bağlam içinde değerlendiren uzmanlar, parçalanmış kemiklerin büyük etoburların tek kanıtını temsil ettiğini ve özellikle Rhône Nehri’nin orta batı kıyısında Neandertaller tarafından ayıların tüketildiğini gösterdiğini açıklıyor. Bulgular, Avrupa’daki bu davranışın en eski göstergelerinden birini oluşturuyor.

Makale 1: Płonka, T., Wiśniewski, A., Marciszak, A., Ziółkowski, G., Lipecki, G., Diakowski, M., & Serwatka, K. (2024). A Middle Palaeolithic incised bear bone from the Dziadowa Skała Cave, Poland: the oldest marked object north of the Carpathian Mountains. Journal of Archaeological Science, 166, 105971.

Makale 2: Lateur, N., Daujeard, C., Fourvel, J. B., & Moncel, M. H. (2024). Evidence of bears exploitation by early Neanderthals at the middle pleistocene site of payre (MIS 8-6, Southeastern France). Quaternary Science Reviews, 332, 108653.