Bu Köpekbalığı Avcıları Ölülerini Ekstra Bir Uzuvla Gömmüş

Arkeologlar, Peru’da törensel köpekbalığı mezarları ve ek vücut parçalarıyla gömülen balıkçılar dahil olmak üzere 3.500 yıldan daha eskiye dayanan insan-köpekbalığı etkileşiminin kanıtlarını ortaya çıkardılar.

Peru’daki eski bir köpekbalığı avcısı topluluğuna ait düzinelerce “çok benzersiz” mezar, arkeologları yalnızca içerdikleri değerli metal nesneler ve tuhaf seramik kaplarla değil, aynı zamanda – bazı durumlarda – içerdikleri ek insan uzuvlarıyla da etkiliyor.

Peru’nun kuzey kıyısındaki Huanchaco kasabasında 2018 yılında Virú kültürüne ait 50’den fazla mezar ve küçük bir kıyı yerleşimi keşfedildi. Kazı çalışmalarını yöneten arkeolog Victor Campaña’ya göre burası “karmaşık, küçük bir balıkçı köyüydü”.

(İlgili: Bu Kanca ile 6.000 Yıl Önce Köpekbalığı Avlanmış)

Adını And Dağları’ndan Pasifik’e uzanan Virú Vadisi’nden alan ve az bilinen Virú kültürü, Moche bölgenin kontrolünü ele geçirmeden önce MS 100 ile 750 yılları arasında bu bölgede gelişen bir kültürdü.

Çoğu yetişkin olan 54 Virú mezarından yaklaşık 30’u yalnızca tam iskeletleri değil, aynı zamanda ek vücut parçalarını da içeriyor gibi görünüyor. Ekstra uzuvların çoğunluğunu kollar ve bacaklar oluşturuyor. Bir örnekte, eksiksiz bir yetişkin bedeni, hemen yanına konulmuş iki ek sol bacakla birlikte gömülmüştü.

Yapılan ön çalışma, birçok kalıntı grubunun, kesik izleri ve künt travma dahil olmak üzere travma kanıtı gösterdiğine işaret ediyor. Campaña’ya göre, travma geçirmiş kişiler de büyük olasılıkla ek uzuvlarla gömülmüşlerdi.

Şu anda arkeologlar, olağandışı Virú mezarlarının ardındaki motivasyon hakkında yalnızca tahminde bulunabilirler. Önermelerden biri, fazladan uzuvların, ölülere öbür dünyaya eşlik etmek için bir adak olarak hizmet etmiş olabileceği üzerine. Yapılacak laboratuvar çalışmaları, gömülen kişiler ile ek vücut parçalarının sahipleri arasında herhangi bir ilişki olup olmadığını belirleyecek.

Balıkçıların mirası

Virú mezarlarında ayrıca insan yüzleri ve tuhaf hayvan detaylarıyla süslenmiş seramik kaplar, takılar ve ölen kişinin ağzına veya ellerine yerleştirilmiş katlanmış bakır levhalar dahil olmak üzere çeşitli mezar eşyaları ortaya çıkarıldı. Campaña’nın şimdiye kadarki en ilginç buluntusu, ince altın plakayla sarılmış çok büyük (10 cm uzunluğunda) bir bakır olta iğnesi.

Kancanın boyutu, büyük balıkları ve köpekbalıklarını yakalamak için çok uygun; ki bu, kuzey Peru kıyı bölgesinde çok uzun bir geleneğe sahip bir uygulama.

2010 yılında Prieto, Huanchaco bölgesinde köpekbalığı avcıları tarafından kullanılan 3.500 yıllık bir tapınak keşfetti. Huanchaco balıkçıları tarafından bugüne dek hala kullanılan saz kamışından tekneler olan Caballitos de Totora’nın kanıtları en az dört bin yıl öncesine dayanıyor.

Yaklaşık on yıl sonra Prieto, Pasifik’e bakan bir tepede, Huanchaco’daki Pampa La Cruz bölgesinde 1.500 yıllık bir Moche tören platformunu ortaya çıkardı. Altında dokuz köpek balığının yanı sıra sarı yüzgeçli orkinos, güneş balığı ve Kogia balinalarının mezarları vardı.

National Geographic. 7 Temmuz 2023.