Bu Gravür, Bilinen En Eski Sembolik Kullanım Olabilir

120.000 yıllık bir yaban öküzü kemiği üzerindeki altı paralel çizgi, doğal yollarla değil, bir insan tarafından kasıtlı olarak yapılmıştı.

Bilim insanları ve tarihçiler uzun zamandır taşlar ve kemikler üzerindeki gravürlerin, Orta Paleolitik Dönem’e (MÖ 250.000-45.000) kadar uzanan bir sembolizm biçimi olarak kullanıldığını tahmin ederken, bu teoriyi destekleyen bulgular oldukça nadirdi.

(Araştırmaya Göre Neandertaller Sembolik Sanat Üretiyordu)

İbrani Üniversitesi ve Hayfa Üniversitesi’nden arkeologların ve Fransa’daki Le Centre National de la Resherche Scientifique’den bir ekibin yakın zamanda yaptığı bir keşif, sembollerin bilinen en eski kullanımının ne olabileceğine dair kanıtlar ortaya çıkardı. Semboller, İsrail’in merkezindeki Ramle bölgesinde bir kemik parçasında bulundu ve yaklaşık 120.000 yaşında olduğuna inanılıyor. 

Dikkat çekici bir şekilde, kemik parça büyük ölçüde sağlam olarak bulundu ve araştırmacılar, kemiğin bir tarafında birbirine benzer altı gravürü tespit edebildiler. Bu da sembolik veya manevi öneme sahip bir şey olduğunu düşünmelerine yol açtı. Quaternary International bilimsel dergisinde yayımlanan bulgu, arkeolojik kazılar sırasında bir alanda ortaya çıkan çakmaktaşı aletler ve hayvan kemiklerinden oluşan bir alanda keşfedildi. 

İbrani Üniversitesi Arkeoloji Enstitüsü’nden Dr. Yossi Zaidner, alanın büyük olasılıkla Paleolitik Dönem avcıları için bir kamp veya bir buluşma yeri olarak kullanıldığını, daha sonra o alanda avlanan hayvanları tükettiklerini söylüyor. Tanımlanan kemiğin, o zamanlar Orta Doğu’da çok yaygın olan, soyu tükenmiş büyük bir yabani sığıra ait olduğuna inanılıyor. 

Ekip, laboratuvarda üç boyutlu görüntüleme, mikroskobik analiz yöntemleri ve gravürlerin deneysel olarak yeniden üretimini kullanarak, uzunlukları 38 ila 42 milimetre arasında değişen altı farklı gravürü belirleyebildi.

Hayfa Üniversitesi’nden Dr. Iris Groman-Yaroslavski, ‘’Laboratuvar analizimize ve mikroskobik elementlere dayanarak, tarih öncesi çağlardaki insanların gravürleri yapmak için çakmaktaşından yapılmış keskin bir alet kullandıklarını tahmin ediyoruz.’’  diyor.

Makalenin yazarları, analizlerinin gravürlerin kesinlikle kasıtlı olarak insan yapımı olduğunu ve hayvan kesim faaliyetlerinin veya zaman içinde doğal süreçlerin sonucu olamayacağını açıkça ortaya koyduğunu vurguluyor. Keşfedilen gravürlerin açık bir U şeklinde ve kemiğe çizgiler kazıma niyetiyle insanlardan başka bir şey tarafından yapılamayacak kadar geniş ve derin olduğunu söylüyorlar.

Analizler aynı zamanda işin sağ elini kullanan bir zanaatkar tarafından tek bir seferde yapıldığını da belirledi. 

İbrani Üniversitesi Arkeoloji Enstitüsü’nden Marion Prévost, tüm göstergelerin, kemiğe oyulanların arkasında kesin bir mesaj olduğunu işaret ettiğini söylüyor. ‘’Bu olukların bir tür kasıtsız karalama olduğunu reddediyoruz. Bu tür sanat eserleri, ayrıntıları bu kadar belirgin halde olmazdı.’’ 

Peki kemikteki altı çizginin ardındaki mesaj neydi? Yazarlar, ‘’Bu gravür büyük olasılıkla sembolik faaliyetin bir örneği ve Levant bölgesinde kullanılan bu mesajlaşma biçiminin bilinen en eski örneği. Bu belirli bir kemik seçiminin, o hayvanın statüsüyle ilişkili olduğunu varsayıyoruz. Avcı topluluklarda ve avcıların öldürdükleri hayvanlarla olan bir nevi manevi bir bağlantının göstergesi olabilir.’’ diyor.

Dr. Zaidner, ‘’Yeryüzünde şimdiye kadar bulunan en eski sembolik gravürlerden birini ve kesinlikle Levant bölgesindeki en eski gravürü keşfettiğimizi söylemek doğru olur. Bu keşif, insanlarda sembolik ifadenin nasıl geliştiğini anlamak için çok önemli çıkarımlara sahip. Aynı zamanda, bu sembollerin tam anlamını belirlemek hala mümkün olmasa da, devam eden araştırmaların bu önemli ayrıntıları ortaya çıkaracağını umuyoruz.’’ 

Hebrew University of Jerusalem. 3 Şubat 2021.

Makale: Prévost, M., Groman-Yaroslavski, I., Gershtein, K. M. C., Tejero, J. M., & Zaidner, Y. (2021). Early evidence for symbolic behavior in the Levantine Middle Paleolithic: A 120 ka old engraved aurochs bone shaft from the open-air site of Nesher Ramla, Israel. Quaternary International.