Bu 3.000 Yıllık Ölü Yakma Platformu Nesiller Boyu Kullanılmış

İtalya’da 3.000 yıllık bir ölü yakma platformu, buranın nesiller boyunca kullanıldığına dair kanıtlar sunuyor.

Kuzey İtalya’da yanmış bir toprak parçası olan Salorno’yu inceleyen bir antropolog ekibi, bölgenin en az 172 kişinin kalıntılarının yakılmış olabileceği bir Geç Tunç Çağı ölü yakma platformu olduğunu söylüyor. Dahası, araştırmacılar kalıntıların son 3.000 yıldır burada bırakıldığına inanıyor.

Sitenin adı Salorno-Dos de la Forca ve MÖ 1150’den MÖ 950’ye kadar uzanıyor. Araştırmacılar, yakılmış kalıntılar yanı sıra kömürleşmiş hayvan kemik parçaları, çanak çömlek parçaları ve bronz mezar eşyaları buldu.

Ayrıca sitede benzersiz şekilli bir kaya parçası vardı (yukarıdaki resimde görülüyor). Bunun herhangi bir tören amacı olup olmadığı bilinmiyor.

(İlgili: Yakın Doğu’da 9.000 Yıllık Yakarak Gömme Örneği Keşfedildi)

Salorno ilk olarak 1980’lerde kazılmış olsa da, araştırmacılar bölgedeki kalıntıların biyoantropolojik analizini ancak yakın zamanda tamamladılar. Ekibin analizi PLoS One’da yayımlandı.

Stony Brook Üniversitesi’nde biyoantropolog ve son makalenin ortak yazarı Federica Crivellaro, “Salorno’da ilginç olan şey, kül fırınları veya gömme alanları ile karakterize edilen çağdaş bilinen mezarlıklardan farklı olarak, bu sitenin çok farklı bir şey olarak görünmesi. Gömmek için seçilmeyen, ancak kasıtlı olarak açıkta bırakılan, adaklarla ve kendi kişisel eşyalarıyla karıştırılmış bir ceset yığını.”

“Salorno, seçildiği şekilde topluluğu için ‘kutsal’ bir yer olmalı, aynı zamanda yağmalanmaya veya yok edilmeye karşı korunmuş, ancak nedenini tam olarak değerlendiremiyoruz. Bugüne kadar tesadüfen korunmuş olması çok nadir.”

Site, bir kremasyon (ölü yakma) platformu, Latince’de ustrinum olarak adlandırılıyor. Kremasyon, Geç Tunç çağında cesetlerin atılmasının yaygın bir yoluydu, ancak genellikle kalıntılar yakıldıktan sonra gömülürdü. Salorno’daki platformu diğer ustrina’lardan ayıran şey, yakılan kalıntıların yerinde bırakılmış olması.

Crivellaro’nun ekibi, insan kalıntılarının miktarına baktı ve sahada yakılan muhtemel insan sayısını, yakılan kalıntıların toplam kütlesine dayanarak 48 ila 172 arasında hesapladı. (Sitede temsil edilen bireylerin sayısı, tüm bireylerin yakılıp yerinde bırakılıp bırakılmadığına veya bazı kemiklerin daha sonra başka bir yere gömülmesine bağlı.)

Her halükarda ekip, bireylerin kemiklerin durumu (parçalardaki belirli çatlaklar ısı kaynaklı travmayı gösterir) ve beyaz renkleri (sıradan, sulu kemiklerden farklı bir ton) nedeniyle yakıldığını biliyor, bu da ateşin 700°C’yi aşmış olabileceğini gösteriyor. Sitede bulunan mezar eşyaları ve çanak çömlek tarzına bakılırsa, site birkaç yüzyıl boyunca kullanılmış.

Salorno’daki bireyler yakıldığı için hepsinin genetik olarak akraba olup olmadığını anlamak zor. Crivellaro, “Yakılan insan kalıntıları, parçalanmış, deforme olmuş ve iskeletler ve dişler normalde DNA’dan yoksun olduğu için geleneksel fiziksel antropoloji için asla uygun değil.” diyor.

Ancak Crivellaro, malların kalitesine ve bölgedeki çağdaş yerleşimlerin boyutlarına dayanarak ekip, Salorno’da yakılan ve bırakılan bireylerin az sayıda çekirdek aile veya bir grup yerel elit olabileceğini öne sürüyor.

Araştırmacılar bu insan bedenlerini kimin yaktığını bilmese de, yaklaşık 200 yıl boyunca yandığını ve bu süre içinde en az 50 kişinin yakıldığını biliyorlar.

Gizmodo. 23 Mayıs 2022.

Makale: Crivellaro, F., Cavazzuti, C., Candilio, F., Coppa, A., & Tecchiati, U. (2022). Salorno—Dos de la Forca (Adige Valley, Northern Italy): A unique cremation site of the Late Bronze Age. PloS one, 17(5), e0267532.