Bronz Marcus Aurelius Heykeli Yıllar Sonra Türkiye’ye Dönüyor!

Roma İmparatoru Marcus Aurelius’un Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan bronz heykeli, uzun yıllar sonra Türkiye’ye iade ediliyor.

Antik Roma dünyasının nadir bronz eserlerinden biri olarak kabul edilen bu heykel, imparator Marcus Aurelius’u bir filozof olarak tasvir etmesiyle dikkat çekiyor.

Bir Kült Yapısından Kaçırıldı, Yıllarca El Değiştirdi

1960’lı yıllarda Boubon Antik Kenti’nde yapılan kaçak kazılarla yurt dışına çıkarılan heykel, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Cleveland Sanat Müzesi koleksiyonuna dahil edildi. Heykelin izini süren arkeologlar, Burdur’daki Boubon Antik Kenti’ndeki Sebasteion adlı kutsal yapıya ait olduğunu belirledi.

Söz konusu bronz heykel, Türkiye’nin 65 yılı aşkın bir süredir peşinde olduğu eserlerden biriydi. Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan eserler, Prof. Dr. Jale İnan öncülüğündeki araştırmalarla gündeme getirilmiş ancak Marcus Aurelius heykelinin Türkiye’ye iadesi bugüne kadar mümkün olmamıştı.

(İlgili: Türkiye’den Kaçırılan Septimius Severus Heykel Başı İade Ediliyor)

Türkiye, bu eserin peşini hiç bırakmadı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın New York Manhattan Bölge Savcılığı ve Amerikan İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi ile yürüttüğü ortak çalışmalar sayesinde, Lucius Verus, Septimius Severus ve Caracalla heykellerinin ardından şimdi de Marcus Aurelius heykelinin de anavatanına dönmesi sağlandı.

Bilimsel Kanıtlar Heykelin Kökenini Ortaya Koydu

Heykelin Türkiye’ye iade edilmesinin temelini, arkeolojik veriler ve bilimsel analizler oluşturdu. Boubon Antik Kenti’nden çıkarılan bronz heykel kaideleriyle birebir uyumlu olduğu tespit edilen eserin, kurşun izotop, taş ve toprak analizleri ile de Boubon’dan kaçırıldığını gösteriyor. Almanya’daki Curt Engelhorn Arkeometri Merkezi’nde yapılan incelemeler, Marcus Aurelius heykelinin Boubon’da yüzyıllar boyunca gömülü kaldığını kanıtladı.

Müzenin İtirazı Sonuç Vermedi!

Cleveland Sanat Müzesi, Ekim 2023’te mahkemeye başvurarak heykelin kökeninin kesin olmadığını iddia etti. Ancak Türkiye’nin sunduğu güçlü bilimsel kanıtlar, bu iddiayı çürüttü. Müze, 2024 yılında heykelin iadesini kabul etti ve Manhattan Bölge Savcılığı, eserin Türkiye’ye resmen teslim edileceğini duyurdu.

Boubon’dan Kaçırılan Septimius Severus Heykel Başı da İade Edilmişti

Kasım 2024’te Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan bir diğer önemli eser olan Septimius Severus’un bronz heykel başı da Türkiye’ye iade edilmişti. Danimarka’daki Ny Carlsberg Glyptotek Müzesi koleksiyonunda yer alan heykel başı, 1960’lı yıllarda gerçekleştirilen kaçak kazılarla yurt dışına çıkarılmış ve 1970 yılında sanat simsarı Robert Hecht Jr. aracılığıyla müzeye satılmıştı. Roma İmparatoru Septimius Severus’a (MS 193-211) ait bu nadir eser, Roma sanatının ince detay işçiliğini ve imparatorluk ikonografisini yansıtan önemli bir parça olarak kabul ediliyor.