British Museum, Çalınan 2.000 Eserden Bazılarını Kurtardı

British Museum’dan yaklaşık 2.000 eserin çalındığı düşünülüyor ancak kayıp eserlerden bazıları bulunmaya başlandı.

Müze başkanı George Osborne, müzenin itibarının zedelendiğini kabul etti ancak “bu, temizleyebileceğimiz bir karmaşa. Hırsızlık endişelerinin ilk kez Şubat 2021’de dile getirilmesinden sonra daha fazlası yapılabilirdi.” dedi.

Geçtiğimiz günlerde, müzedeki hırsızlık olayına karıştığından şüphelendiği bir personel görevden alındı. Ayrıca Cuma günü müze müdürü Hartwig Fischer’in 2021 soruşturmasının yanlış yönetildiğini kabul etmesinden sonra istifa edeceği açıklandı.

İngiltere’nin en prestijli kültür kurumlarından biri olan müze, bu ayın başlarında bir dizi eserin “kayıp, çalıntı veya hasar görmüş” olduğunun bildirildiğini açıklamasından bu yana baskı altında.

(İlgili: British Museum’da Bazı Eserler Kayboldu veya Hasar Gördü)

Müze daha önce, söz konusu eşyaların MÖ 15. yüzyıldan MS 19. yüzyıla tarihlendiğini ve öncelikle akademik ve araştırma amaçlı olarak saklandığını söyledi.

Haziran 2021’de müzenin başkanlığına atanan Osborne, “çalınan eserlerin bir kısmını kurtarmaya başladık” dedi. “Uzun süredir hırsızlık mağduru olduğumuza ve açıkçası bunları önlemek için daha fazlasını yapılabilirdik.”

Kayıp eserlerin nerede olduğu sorulduğunda Osborne, “antikacı topluluğunun bazı üyeleri bizimle aktif olarak işbirliği yapıyor ve şu ana kadar yapılan kurtarma çalışmaları kara bir bulut içinde umut ışığı.” dedi.

Osborne, dürüst insanların çalındığı tespit edilen eserleri iade edeceğinden emin olduğunu ancak diğerlerinin iade etmeyebileceğini söyledi.

1753 yılında kurulan British Museum, yaklaşık sekiz milyon parçadan oluşan bir koleksiyona sahipti, ancak 2019 itibariyle yalnızca yaklaşık 80.000 tanesi halka açık olarak sergileniyordu, geri kalanı depoda tutuluyordu.

Osborne, tüm eserlerin düzgün şekilde kataloglanmadığını ve kaydedilmediğini söyledi ve neyin kayıtlı olmadığı konusunda bilgisi olan birinin bunları almasının büyük bir avantaja sahip olacağını öne sürdü.

Müzenin polisle yakın işbirliği içinde çalıştığını söyleyen Osborne, tam olarak neyin eksik olduğunu tespit etmek için “adli tıp çalışmasının” sürdüğünü de sözlerine ekledi. Müzedeki güvenliğin artırılması gerektiğini vurguladı.

“Bu kesinlikle British Museum’un itibarına zarar veriyor, bu yüzden müze adına özür diliyorum.”

Müzedeki üst düzey isimler, iki yıl önce olası hırsızlıklara ilişkin endişelerin ortaya çıkmasının ardından, kayıp eserlerin bulunması için çabaladılar.

2021’de dile getirilen endişelerin neden ciddiye alınmadığı sorulduğunda Osborne, müzenin tepesinde bir örtbas olduğuna inanmadığını ancak kıdemli personel arasındaki grup düşüncesinin, eserleri çalanın içeriden birinin olduğuna inanamadıkları anlamına gelmesinin mümkün olduğunu söyledi.

2016’dan bu yana direktör olarak görev yapan Fischer, Cuma günü yaptığı açıklamada, yerine geçici bir kişi atandığında görevinden ayrılacağını doğruladı. Daha önce kendisinin 2024’te istifa etmesi planlanıyordu.

“British Museum’un 2021 yılında yapılan uyarılara ve artık tam olarak ortaya çıkan soruna gerektiği kadar kapsamlı yanıt vermediği ortada. Bu başarısızlığın sorumluluğu sonuçta yöneticiye ait olmalı.”

Fischer ayrıca, endişelerini ilk kez 2021’de dile getiren antika satıcısının kayıp eserlerle ilgili bilgileri sakladığını iddia eden yanlış değerlendirmeler nedeniyle de özür diledi.

2021 soruşturmasında yer alan müdür yardımcısı Jonathan Williams, müze tarafından başlatılan bağımsız bir inceleme sonuçlanana kadar normal görevlerinden geçici olarak geri çekilecek.

Kayıp eserler skandalı, British Museum’un dünyanın dört bir yanından objeleri barındıran bir kurum olarak daha geniş rolü hakkında sorulara yol açtı.

Yunan arkeolog Despoina Koutsoumba, bu hafta Parthenon heykellerinin Londra’da “güvenli olmadığını” söyledi. Yunan hükümeti uzun süredir Elgin Mermerleri olarak adlandırılan eserlerin Yunanistan’a iade edilmesi yönünde çağrıda bulunuyordu.

BBC News. 26 Ağustos 2023.