Britanya’da İki Farklı Paleolitik Popülasyon Belirlendi

Paleolitik insanlardan alınan genetik veriler, son buzul çağının sonunda Britanya’ya göç eden iki farklı grubun varlığını gösteriyor.

İngiltere’deki Paleolitik insanlardan elde edilen ilk genetik veriler (şimdiye kadar Britanya Adaları’ndan elde edilen en eski insan DNA’sı), son buzul çağının sonunda Britanya’ya göç eden iki farklı grubun varlığını gösteriyor.

Araştırmacılar tarafından yayınlanan yeni çalışma, Britanya’nın yeniden iskanının, farklı kökenlere ve kültürlere sahip en az iki gruptan oluştuğunu ilk kez ortaya koyuyor.

(İlgili: Egeli Tarımcılar Britanya’daki İnsanların Yerini Almış)

Çalışma ekibi, her ikisi de 13.500 yıldan daha uzun bir süre önce yaşamış olan, Somerset’teki Gough Mağarası’ndan bir bireyden ve Kuzey Galler’deki Kendrick’s Mağarası’ndan bir bireyden alınan DNA kanıtlarını araştırdı.

Britanya’da bu çağa tarihlenen çok az iskelet var ve bugüne kadar toplamda altı bölgede yaklaşık bir düzine kadar bulundu. Radyokarbon tarihleme ve analizin yanı sıra, DNA ekstraksiyonu ve dizilemeyi de içeren çalışma, ülkedeki en eski insan iskelet materyallerinden bazılarından faydalı genetik bilgiler elde etmenin mümkün olduğunu gösteriyor.

Araştırmacılar, bu genom dizilerinin artık Britanya’nın genetik tarihinin en erken bölümünü temsil ettiğini söylüyorlar, ancak eski DNA ve proteinler bizi insanlık tarihinde daha da geri götürmeyi vaat ediyor.

Araştırmacılar, yaklaşık 15.000 yıl önce ölen Gough Mağarası’ndaki bireyden alınan DNA’nın, atalarının yaklaşık 16.000 yıl önce kuzeybatı Avrupa’ya ilk göçün parçası olduğunu gösterdiğini buldu. Bununla birlikte, Kendrick Mağarası’ndaki birey, yaklaşık 13.500 yıl önceye tarihlenerek daha sonraki bir dönemdendi ve ataları batılı bir avcı-toplayıcı grubundandı. Bu grubun atalarının kökenlerinin, yaklaşık 14.000 yıl önce Britanya’ya göç eden Yakın Doğu’dan geldiği düşünülüyor.

Araştırmanın ortak yazarı Dr. Mateja Hajdinjak, “Britanya’da zaman içinde bu kadar yakın, yalnızca bir bin yıl kadar ayrı olan iki atayı bulmak, değişen ve dinamik bir nüfusa sahip olan Paleolitik Avrupa’nın ortaya çıkan tablosuna katkıda bulunuyor.” diyor.

Araştırmacılar, bu göçlerin, Britanya’nın yaklaşık üçte ikisinin buzullarla kaplı olduğu son buzul çağından sonra meydana geldiğini belirtiyorlar. İklim ısındıkça ve buzullar eridikçe, ciddi ekolojik ve çevresel değişiklikler meydana geldi ve insanlar kuzey Avrupa’ya geri dönmeye başladı.

Doğa Tarihi Müzesi’ndeyken çalışmayı üstlenen çalışmanın ortak yazarı Dr. Sophy Charlton, “20.000 ila 10.000 yıl öncesine ait ilgilendiğimiz dönem, Paleolitik dönemin bir parçası. Önemli iklim ısınması, orman miktarında artışlar ve avlanabilecek hayvan türlerinde değişiklikler olduğu için bu, Britanya’daki çevre için önemli bir zaman dilimi.” diyor.

Genetik olarak olduğu kadar, iki grubun da yedikleri ve ölülerini nasıl gömdükleri arasındaki farklılıklarla kültürel olarak farklı olduğu bulundu.

Araştırmanın ortak yazarı Dr. Rhiannon Stevens, “Kemiklerin kimyasal analizleri, Kendrick Mağarası’ndaki bireylerin, büyük deniz memelileri de dahil olmak üzere birçok deniz ve tatlı su ürünü yediklerini gösterdi.” diyor.

“Bununla birlikte, Gough Mağarası’ndaki insanlar, deniz ve tatlı su gıdalarını yediklerine dair hiçbir kanıt taşımıyorlar ve öncelikle kızıl geyik, bovidler (yabani sığırlar gibi) ve atlar gibi karasal otçulları yediler.”

Araştırmacılar, iki grubun cenaze uygulamalarının da farklı olduğunu keşfettiler. Kendrick Mağarası’nda hayvan kemikleri bulunmasına rağmen, bunlar süslenmiş at çene kemiği gibi taşınabilir sanat ürünlerini içeriyordu. İnsanlar tarafından yenildiğine dair izler taşıyan hiçbir hayvan kemiği bulunamadı ve bilim insanları bunun mağaranın insanlar tarafından bir mezar alanı olarak kullanıldığını gösterdiğini söylüyor.

Buna karşılık, Gough’s Mağarası’nda bulunan hayvan ve insan kemikleri, araştırmacıların ritüelistik yamyamlık için kanıt olduğuna inandıkları “kafatası-bardaklarına” dönüştürülmüş insan kafatasları da dahil olmak üzere önemli insan modifikasyonları barındırıyor.

Bu eski popülasyondan gelen bireyler, ikonik mağara sanatı ve kemik eserleriyle de bilinen bir kültür olan Magdalenian taş aletlerini yaratan insanlarla aynı kişiler gibi görünüyor.

Gough Mağarası aynı zamanda Britanya’nın ünlü Cheddar Adamı’nın 1903’te keşfedildiği ve GÖ 10.564 ila 9.915 yıllarına tarihlenen bir arkeolojik sit alanı. Bu çalışmada, Cheddar Adamı’nın, ilk göçten itibaren çoğunlukla (yüzde 85) batılı avcı-toplayıcı ve bazıları (yüzde 15) daha eski soylardan oluşan bir soy karışımına sahip olduğu bulundu.

Araştırmanın yazarlarından Dr. Selina Brace, “Britanya’daki bu erken nüfusların kim olabileceği hakkında gerçekten daha fazla şey öğrenmek istedik.” diyor.

“Cheddar Adamı çalışması da dahil olmak üzere önceki çalışmalarımızdan batılı avcı-toplayıcıların yaklaşık 10.500 yıl önce Britanya’da olduğunu biliyorduk, ancak Britanya’ya ilk ne zaman geldiklerini ve mevcut olan tek popülasyonun bu olup olmadığını bilmiyorduk.”

University College London. 24 Ekim 2022.

Makale: Charlton, S., Brace, S., Hajdinjak, M., Kearney, R., Booth, T., Reade, H., … & Stevens, R. E. (2022). Dual ancestries and ecologies of the Late Glacial Palaeolithic in Britain. Nature Ecology & Evolution, 1-11.