Brezilya’da Avcı Toplayıcılara Ait 10.000 Yıllık Mezarlar Keşfedildi

Brezilya’daki arkeologlar, 10.000 yıl öncesine ait 40’tan fazla iskelet ve binlerce mezar eşyası barındıran avcı toplayıcı mezarlığı keşfetti.

Bulunan en eski insan kalıntılarının, bölgede yaşamış olan kıyı avcı-toplayıcıları Sambaquian’lardan önce gelen ve daha önce bilinmeyen bir topluluğa ait olduğu görülüyor. Bulgu, kuzeydoğu Maranhão eyaletinin en eski insan kaydı olma özelliğini taşıyor.

Farklı dönemlere ait insan kalıntılarını barındıran mezarlık, Maranhão’nun başkenti ve en büyük şehri olan São Luís’te, bir hükümet konut programı için yapılan inşaat çalışmaları öncesinde ortaya çıkarıldı. Mezarlar, daha sonra iki işlek cadde arasında kentsel bir arkeolojik alan haline gelen Rosane Çiftliği’nde bulundu.

(İlgili: Brezilya’da İnsan Yapımı 25.000 Yıllık Takılar Bulundu)

Arkeologlar, Tupí-Guaraní yerli dillerinde “büyük ada” anlamına gelen Upaon-Açu olarak da adlandırılan São Luís bölgesinin tarihöncesi insan faaliyetlerinin izlerini taşıdığını zaten biliyorlardı. Kazı başkanı arkeolog Wellington Lage, “Örneğin, 1970’lerde Rosane Çiftliği’nde tarihöncesine ait bir çene kemiği keşfedildi ve São Luís’te bulunan diğer eserler 6.000 yıl öncesine tarihleniyor.” diyor. Bu kalıntılar Sambaquian halklarına atfedildi. Bu grup, deniz kaynaklarına güveniyor ve yiyecek artıklarıyla 30 metre yüksekliğe kadar ulaşan kabuk höyükleri inşa ediyordu.

2019’da başlayan son kazı, başlangıçta parçalanmış çeşitli çömlekler ve taş aletler ortaya çıkardı. Ardından, 2020’de salgının zirvede olduğu dönemde, arkeologlar yüzeyin yaklaşık 60 santimetre altında ilk iskeleti buldular.

O zamandan bu yana ekip, en az dört farklı katmandan toplam 43 iskelet ve yaklaşık 100.000 eser parçası buldu. Bu da alanın 8.500 yıla kadar uzanan en az dört farklı dönemde insanlar tarafından iskan edildiğini gösteriyor.

Lage’e göre, iskeletler kısa boylu ve en uzunları 1,6 metre boyunda. İskeletlerin çoğu yetişkin erkeklere ait ve iki çocuk kalıntısı var. Lage, “İlk analizler, yük ve kapsamlı hareketliliği gösteren kemik izlerinden de anlaşılacağı üzere, bunların yorucu fiziksel aktivitelere katılan bireyler olduğunu gösteriyor” diyor.

En derindeki iskelet yerin yaklaşık iki metre altında keşfedildi. Arkeologlar, optik olarak uyarılmış lüminesans (OSL) tarihleme adı verilen bir teknik kullanarak bunu tarihlendirdiler. Bu teknik, kemiklerin yakınındaki belirli minerallerin en son ne zaman ısıya veya güneş ışığına maruz kaldığını belirliyor. Sonuçlar 7.000 ila 10.000 yıl öncesine işaret ederek bölgedeki olası, gizemli Sambaquian öncesi nüfusu ortaya çıkardı.

Brezilya Ulusal Tarihi ve Sanatsal Miras Enstitüsü’nde arkeolog olan ve kazıda yer almayan Sara Batista, “Bulgular, Maranhão eyaletinde 11.700 yıl öncesinden günümüze kadar olan Holosen döneminin ortası ve başlangıcına ait elimizdeki en eski tarih olup, Amerika kıtasının yerleşime açıldığı o dönemdeki tarihi temsil ediyor” diyor.

Farklı toprak katmanlarının tarihlendirilmesini doğrulamak için Lage, Şubat ayında radyokarbon tarihlendirmesi için ABD laboratuvarı Beta Analytic’e örnekler gönderecek. Böylece ekip bu grupların bölgeyi ne zaman iskan ettiğini belirleyebilecek: Sambaquian öncesi, Sambaquian, Tupi (Amazon kültürleri) ve Tupinambás (Atlantik kıyısını işgal eden ve 1500’den sonra Avrupalılarla temas kuran bir Tupi alt grubu).

Live Science. 20 Ocak 2024.