Bilinen En Eski Runik Yazıtlı Taş Norveç’te Bulundu

Norveç’teki arkeologlar, neredeyse 2.000 yıl önce yazılmış dünyanın en eski runik yazıtlı taşını bulduklarına inanıyor.

Norveç’teki arkeologlar, yazıtların 2.000 yıl kadar eski olduğunu ve esrarengiz runik yazı tarihinin en erken günlerine kadar uzandığını söylüyor. Arkeologlar, bunun dünyanın en eski runik yazıtlı taşı olduğunu iddia ediyor.

Oslo’daki Kültür Tarihi Müzesi, düz, kare kahverengimsi kumtaşı bloğunda, İskandinavya’da yazılı olarak kaydedilen kelimelerin en eski örneği olabilecek kazımalara sahip olduğunu belirtiyor.

“Şimdiye kadar bulunan en eski runik yazıtlardan biri ve dünyada şimdiye kadar tarihlenebilen en eski runik taş.”

(İlgili: Runik Yazıtlı Taş, İklim Değişikliği Korkusuyla Bağlantılı Çıktı)

Oslo Üniversitesi’nde profesör olan Kristel Zilmer, “Bu buluntu, erken Demir Çağında runik yazının kullanımı hakkında bize pek çok bilgi verecek. Bu, Norveç ve İskandinavya’da taş üzerinde runik yazıkullanmaya yönelik ilk girişimlerden biri olabilir.” diyor.

Diğer objelerde daha eski runik yazıtlar bulunmuştu, ancak taş üzerinde daha eskisi bulunamadı. En eski runik buluntu, Danimarka’da bulunan bir kemik tarak üzerinde yer alıyor. Zilmer, runik yazıtları oymak için belki bir bıçağın veya iğnenin ucunun kullanıldığını söylüyor.

Söz konusu runik taş, 2021’in sonlarında, Oslo’nun batısında, birkaç anıtsal arkeolojik buluntuyla bilinen bir bölgede, Tyrifjord yakınlarındaki bir mezar kazısı sırasında keşfedildi. Ölü yakma çukurundaki öğeler – yanmış kemikler ve odun kömürü – runik yazıtın muhtemelen MS 1 ile MS 250 arasında yazıldığını gösteriyor.

Araştırmacılar, runik taşı analiz etmek ve tarihlemek için zamana ihtiyaç duyduklarını, bu yüzden bir yıl sonra gerçek tarihin ortaya çıktığını söylüyor.

31 cm’ye 32 cm ölçülerindeki taşta birkaç tür yazı var ancak bunların tümü dil açısından anlamlı değil. Taşın ön yüzündeki sekiz runik sembol, bir kadının, bir erkeğin veya bir ailenin adı olabilecek “idiberug” kelimesini içeriyor.

Zilmer, bu keşfi “bir akademisyen olarak sahip olduğum en sansasyonel şey” olarak nitelendiriyor.

Bulunduğu yere ithafen Svingerud taşı olarak adlandırılan yazıtlı taş hakkında yapılacak çok araştırma var.

Zilmer, “Hiç şüphesiz, runik yazının erken tarihi hakkında değerli bilgiler edineceğiz.” diyor.

Runik taş, 21 Ocak’tan itibaren Norveç’in Paleolitik döneminden modern zamanlara uzanan en geniş tarihi eser koleksiyonuna sahip Kültürel Tarih Müzesi’nde bir ay süreyle sergilenecek.

The Guardian. 18 Ocak 2023.