Bilinen En Eski Miğferlerden Biri: Meskalamdug Miğferi

Meskalamdug’un Miğferi: dünyanın en eski miğferlerinden biri, Mezopotamyalı bir prensin topuz saç modelini gösteriyor.

Bu 15 ayar altın miğfer, Ur’daki bir kraliyet mezarında keşfedildi, fakat yalnızca törensel amaçlarla giyilmiş olabilir.

Bu altın miğfer, takan kişinin dalgalı saç modeli ve kulaklarını gösterecek şekilde büyük bir özenle süslenmişti. 1927 yılında, arkeolog Sir Leonard Woolley tarafından Mezopotamya’nın antik kenti Ur’da —günümüzde Irak sınırlarında kalan bölgede— yapılan kazılarda bulundu.

Eser, Kraliyet Mezarlığı’ndaki bir mezarda alçı vazolar, altın hançerler ve altın kaselerle birlikte gün yüzüne çıkarıldı. Bu kaselerden birinde “iyi toprakların kahramanı” anlamına gelen Meskalamdug ismi yer alıyordu. Ancak mezar, diğer kraliyet mezarları kadar büyük veya zengin donanımlı olmadığı için Woolley, mezarda yatan kişinin Ur kralı değil, muhtemelen bir prens olduğunu öne sürdü.

(İlgili: Irak’taki 4.000 Yıllık Tabletler Bürokratik Karmaşıklığı Gösteriyor)

Miğferin keşfinden birkaç yıl sonra iki kopyası yapıldı: biri British Museum’a, diğeri Penn Museum’a gönderildi. Orijinal miğfer, Birinci Körfez Savaşı öncesinde saklandı ve yağmalamaya karşı korundu; 2003’ün sonlarında yeniden bulundu ve şu anda Bağdat’taki Irak Müzesi’nde sergileniyor.

Penn Museum’a göre miğfer, 22,7 cm yüksekliğinde ve 21 cm genişliğinde. 1928 yılında iki adet birebir kopyasını yapan 20. yüzyıl başlarındaki kuyumcu James Ogden’a göre orijinal miğfer, tek bir 15 ayar altın levhadan yapılmıştı.

Ogden, kişisel notlarında miğferi “gerçek boyutlu” ve “muhtemelen törensel bir başlık” olarak tanımlamıştı. Kenarındaki küçük deliklerin, içine yerleştirilen yastıklı bir kumaş astarı sabitlemek için kullanıldığı düşünülüyor. Ogden, içeride bu astara ait izler de bulduğunu belirtmişti.

Elde dövülerek şekillendirilmiş altın, arkada bir kurdeleyle bağlanıp küçük bir topuz haline getirilmiş saçları temsil edecek şekilde işlenmiş ve oyulmuştu. Kulaklar, miğfer takılıyken duymanın mümkün olması için delikli yapılmıştı; kulak altındaki ek deliklerin ise çene kayışı takmak için olduğu düşünülüyor.

Woolley, 1928’de Meskalamdug’un mezarı hakkında yazdığı raporda, bu miğferin sıradan askerlerin taktığı bakır miğferlerden oldukça farklı olduğunu belirtti. Ancak bu miğferin, MÖ 25. ve 24. yüzyıllarda yaşamış Mezopotamyalı hükümdarlar Eannatum ve Akadlı Sargon (Büyük Sargon) tarafından kullanılan saç stilleri ve miğferlerle benzerlik gösterdiğini de ekledi. Meskalamdug’un miğferi, bugüne dek bulunmuş en eski miğferlerden biri.

Kraliyet Mezarlığı’ndaki bulgular, Meskalamdug adında bir adamın Sümer kralı olduğunu gösterse de, bu özel Meskalamdug’un mezarındaki eserler onun kral olduğunu belirtmiyor. Bu nedenle miğfer, Ur’un Birinci Hanedanı’ndan Kral Meskalamdug’un adını taşıyan oğlu ya da torununa —muhtemelen Kraliçe Puabi’nin ikinci eşinden olan bir çocuğa— ait olabilir.

Live Science. 28 Temmuz 2025.