Bazı Şempanzeler Diğerlerinden Çok Daha İyi Ceviz Kırıyor

Bir antropolog ekibi, aynı gruptaki bazı şempanzelerin ceviz kırma konusunda diğerlerinden çok daha iyi olduğunu keşfetti.

Nature Human Behavior dergisinde yayımlanan makalelerinde, ekip, şempanzelerin ceviz kırmaya yönelik binlerce video kaydını nasıl incelediklerini ve bu davranışlarla ilgili neler öğrendiklerini anlattı.

Daha önceki araştırmalar, bazı şempanzelerin cevizlerin içini yiyebilmek için taşları kullanmayı öğrendiğini göstermişti. Bu yeni çalışmada araştırmacılar, aynı toplulukta yaşayan şempanzeler arasında bu beceri düzeyinde fark olup olmadığını merak etti.

(İlgili: Şempanzeler de İnsan Benzeri Karmaşık Davranışlar Sergiliyor)

Bunu öğrenmek için, Gine’nin Bossou bölgesinde yaşayan şempanzeler üzerinde 1992-2017 yılları arasında çeşitli araştırmacılar tarafından kaydedilen 3.882 ceviz kırma girişimini analiz ettiler.

Ceviz Kırma Süreci ve Şempanzelerin Yetenekleri

Bir şempanzenin başarıyla ceviz kırması için öncelikle kırılabilir bir ceviz türü seçmesi gerekiyor. Daha sonra, cevizi düz bir taş üzerine yerleştirerek, ceviz darbe aldığında çatlamasını ve kenara fırlamamasını sağlamalı. Ardından, uygun boyut, şekil ve ağırlığa sahip bir taş seçmeli ve bu taşı doğru bir şekilde cevize vurmalı. Araştırmacılar, şempanzelerin ceviz kırma davranışının bir tür alet kullanımı örneği olduğunu belirtiyor.

Araştırma ekibi, şempanzelerin ceviz kırma yeteneğini değerlendirmek için beş kriter belirledi:

1. Süre: Bir cevizi kırmanın ne kadar zaman aldığı.
2. Vuruş sayısı: Cevizi kırmak için yapılan toplam darbe sayısı.
3. Başarı oranı: Bir cevizin başarıyla kırılma oranı.
4. Cevizin hareket etme sayısı: Bir darbe sonucunda cevizin yer değiştirme sıklığı.
5. Vazgeçme: Bir taşla çalışmayı bırakıp yeni bir taş arama sayısı.

Yeteneğin Farklılıkları ve Bulgular

Videoları inceleyen araştırmacılar, bazı şempanzelerin ceviz kırma konusunda daha iyi olduklarına dair açık kanıtlar buldu. Ayrıca, bazı şempanzelerin bu konuda gerçekten başarısız olduğu gözlemlendi — bu şempanzeler, ortalamadan iki kat daha uzun sürede cevizi kırabiliyordu. Tüm bunlara ek olarak çalışmada ayrıca şempanzelerin yaşlandıkça bu yetenekte daha iyi hale geldikleri ve erkekler ile dişilerin eşit derecede başarılı oldukları da ortaya çıktı.

Araştırmacılar, bu bulguların aynı topluluktaki şempanzeler arasında bilişsel yeteneklerde ölçülebilir farklılıklar olduğunu gösterebileceğini öne sürüyor.

Makale: Berdugo, S., Cohen, E., Davis, A.J. et al. (2024). Reliable long-term individual variation in wild chimpanzee technological efficiency. Nat Hum Behav.