Ayçiçekleri Neden Doğu’ya Bakar?

Araştırmaya göre, ayçiçekleri yükselen Güneş’e bakar çünkü artan sabah sıcaklığı daha fazla arı çeker ve ayrıca bitkilerin daha verimli üremesine yardımcı olur.

UC Davis Biyolojik Bilimler Koleji’nde bitki biyolojisi profesörü ve makalenin kıdemli yazarı Stacey Harmer, “Doğu’ya bakmaları oldukça çarpıcı.” diyor. “Daha fazla yavru ürettikleri için Doğu’ya bakmaları onlar için daha iyi.”

Ayçiçekleri büyürken gündüzleri Güneş’i takip etmek için başları bir ileri bir geri döner. Harmer’ın laboratuvarında yapılan önceki çalışmalar, bu Güneş’i takip etme olayının, bu bitkinin dahili biyolojik saati tarafından kontrol edildiğini gösterdi.

Ancak çiçek başları veya kapitula olgunlaştıkça ve gövdeleri sertleşip odunsulaştıkça, bu hareket başları sabah güneşine sabitlenene kadar azalır.

(Kuşların Dinozor Olduğunu Nereden Biliyoruz?)

Doktora sonrası araştırmacı Nicky Creux, saksılarını çevirerek ayçiçeklerinin yönünü değiştirdiğinde, Doğu’ya bakan çiçek başlarının, özellikle sabahları, batıya bakan bitkilerden çok daha fazla arı çektiğini fark etti.

Bir dizi deneyde, Creux, Harmer ve meslektaşları, Doğu’ya bakan başların sabahları Batı’ya bakan çiçek başlarından önemli ölçüde daha sıcak olduğunu buldular.

Harmer, bu sıcaklığın sabahın erken saatlerinde yiyecek arayan arılara bir enerji faydası sağladığını söylüyor. Doğrudan güneş ışığı ayrıca çiçek yapraklarında arıların görebildiği ancak insan gözünün göremediği ultraviyole izleri de aydınlatıyor.

Oryantasyon, polen salınımını ve çiçek gelişimini etkiliyor

Bir ayçiçeği aslında yüzlerce, bazen binlerce ayrı çiçeğin bir bileşimidir. Bu bireysel çiçekler ilk önce çiçek başının dış kenarında gelişir ve karakteristik spiral desenler oluşturur.

Bitkilerin oryantasyonu da çiçek gelişimini ve üreme başarısını etkiliyor. Doğu’ya bakan bitkiler daha büyük ve daha ağır tohumlar üretme eğilimindeydi. Ayrıca, arıların ziyaret ettiği saatlere denk gelen sabahın erken saatlerinde polen salıyorlardı.

Bu etkiler, çiçek başındaki sıcaklık tarafından kontrol ediliyor gibiydi. Araştırmacılar, Batı’ya bakan başları ısıtmak için portatif bir ısıtıcı kullandıklarında, Doğu’ya bakan çiçek başlarına benzer sonuçlar elde edebildiler.

Son olarak, Virginia Üniversitesi’nde Ben Blackman tarafından denetlenen bir lisans öğrencisi olan Evan Brown, tohum üretebilen ancak polen üretemeyen steril erkek bitkileri aldı ve Doğu’ya veya Batı’ya bakan normal bitkilerle çevreledi.

Genotiplemeyi kullanarak erkek steril bitkilerin Doğu’ya mı yoksa Batı’ya bakan bitkiler tarafından mı tozlaştığını ayırt edebildiler. Ekip, Doğu’ya bakan bitkilerden gelen polenlerin Batı’ya bakan bitkilerden daha fazla yavrudan sorumlu olduğunu buldu.

UC Davis. 11 Ağustos 2021.

Makale: Creux, N. M., Brown, E. A., Garner, A. G., Saeed, S., Scher, C. L., Holalu, S. V., … & Harmer, S. L. (2021). Flower orientation influences floral temperature, pollinator visits, and plant fitness. New Phytologist.