Avusturya’nın Elinden Alınan Kazılar Türk Arkeologlara Veriliyor

Türkiye ile Avusturya arasında yaşanan siyasi gerilim nedeniyle Avusturyalı bilim insanlarından alınan Efes Antik Kenti ve Lymra Antik Kenti kazıları Türklere teslim edilecek.

Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı, Efes ve Lymra antik kentlerindeki arkeolojik kazılara önümüzdeki dönem Türk arkeologlar ile devam etmek istediklerini, bu konuda bir üniversite görüştüklerini söyledi. Avcı, Efes’i Türklerin kazmasını istediğini belirtti.

Avusturya'nın Elinden Alınan Kazılar Türk Arkeologlara Veriliyor

Bakan Avcı, Avusturya’dan diplomatik olarak konuyla ilgili herhangi bir olumlu adım gelmediğini, Dışişleri Bakanlığı ile görüşerek yakın zamanda son kararı vereceklerini kaydetti. Türk arkeolojisinin bilgi, tecrübe ve ekonomik güce sahip olduğunu ifade eden Avcı, önümüzdeki dönem arkeolojik kazılara Türk arkeologları ile devam etmek istediklerini, bu konuda bir üniversite ile de görüşmelerin sürdüğünü, Efes’i Türklerin kazmasını istediğini söyledi.

Efes kazıları yaklaşık 100 yıldır, Lymra kazıları yaklaşık 50 yıldır; büyük çoğunluğunu Avusturyalı bilim insanlarının oluşturduğu araştırma ekipleri tarafından yürütülüyordu. Siyasi nedenlerle kazıların araştırma ekiplerinin elinden alınması, Türkiye’nin önde gelen profesörlerinin ve Arkeologlar Derneği’nin de tepkisini çekti.

Prof. Mehmet Özdoğan: “Zararlı çıkan onlar değil biz oluruz”

Türkiye’nin önde gelen arkeologlarından Prof. Dr. Mehmet Özdoğan, Arkeofili’ye yaptığı açıklamada, Türkiye’de kazı yapan yabancı ekiplerin doğrudan bu ülkeye katkı yaptıklarını belirtti ve şöyle dedi; “Şu anda durdurulan Efes ve Lymra kazıları, Avusturya hükümetinin gerçekten tatsız davranışlarına karşı bir hareket olarak durduruldu. Ancak, politikacıların hatalarını bilim insanlarının ve bilimin ödememesi gerekir. Ayrıca ülkemizde çalışan yabancı bilim insanları doğrudan bu ülkeye katkı yapıyorlar. Efes’in Dünya Kültür Mirası Listesi’ne girmesi de onların yaptığı katkıların bir sonucu.”

Devam eden bir kazı ve Türk Hükümetinin istediği için yaptıkları restorasyonların birden bire yarım kalmasının eserlerin tahribinden başka bir sonuç vermeyeceğini söyleyen Özdoğan, “Zararlı çıkan onlar değil, biz oluruz. Yani, cezayı kendimize veriyoruz. Olacak şey değil, bilim adına kabul edilemez.” dedi.

Özdoğan, “Bilim ulusal değil, uluslararasıdır. Özellikle geçmiş dönemler inceleniyorsa, bunun günümüz politik sınırları ile bağdaştırılması akıl dışı olur. Yabancı bilim insanlarının çalışmasının durması, ya da aksatılması bilim etiği ile uyuşmayacağı gibi, bizi yalnızlaştırır ve bilim dünyasından kopartır. Sonuç olarak gene zararlı çıkan biz oluruz. Nitekim bürokrasinin ağırlığı nedeni ile Türkiyeden çıkan ekipleri bugün başka ülkeler kapıştı. Ülkemizde bilim, uluslararası işbirliği ve dünya ile bütünleşerek gelişebilir. Bu, diğer bilim alanları kadar arkeoloji için de geçerlidir.” dedi.

Arkeologlar Derneği’nden tepki: “Vahim bir gelişme”

“Avusturya Arkeoloji Enstitüsü’nün Efes ve Limyra kazılarının, T.C Dışişleri Bakanlığı’nın isteğiyle TC. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından durdurulduğunu öğrenmiş bulunmaktayız.

Avusturyalı meslekdaşlarımızın başkanlığında uzun yıllardır, başarıyla yürütülen her iki kazının da bilimsel geçerli bir neden gösterilmeden, ülkemiz ve Avusturya arasındaki siyasi gerilimlerin sonucunda durdurulması tarafımızdan vahim bir gelişme olarak algılanmış ve bu konuyu bir daha düşünmemize neden olmuştur.”

Siyasi gerilim böyle başladı

Temmuz ayı sonlarında Avusturya’nın başkenti Viyana’da Schwechat Uluslararası Havalimanı’ndaki panoda “Türkiye tatili sadece Erdoğan’ı destekler” yazısı yayınlanmıştı. Ağustos ayı ortalarında ise yine havalimanındaki panolardan Türkiye’deki cinsel istismara yönelik bilgi verilmişti. Panoda yer alan “Türkiye, 15 yaş altı çocuklarla cinsel ilişkiye izin veriyor” yazısı, büyük tepki toplamıştı. Türk Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, söz konusu yazının gerçeklerle hiçbir şekilde örtüşmediğini belirtmişti.

Avusturya’nın Türkiye’deki arkeolojik kazıları durdurulmuştu

Geçtiğimiz aylarda Avusturya Arkeoloji Enstitüsü tarafından 100 yıldan uzun bir süredir yürütülen Efes Antik Kenti kazıları ani bir kararla durdurulmuştu. Daha sonra ise Avusturyalı bilim ekibinin 1970 yılından beri devam ettiği Antalya’daki Limyra Antik Kenti arkeolojik kazılarının da durdurulduğu ortaya çıkmıştı.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login