Avrupa’nın İlk Daimi Sakinleri 37.000 Yıl Önce Kırım’a Yerleşti

İki eski bireyin DNA analizi, Avrupalıların atalarının Kırım’a ilk kez yaklaşık 37.000 yıl önce yerleştiğini ortaya koyuyor.

Genetik olarak günümüz Avrupalılarıyla akraba olan popülasyonlar, Avrupa’da ilk kez 38.000-40.000 yıl önce, şiddetli iklim değişikliğinin yaşandığı soğuk bir dönemin ardından ortaya çıktı.

Bu yeni göçmenler, eninde sonunda Avrupa’da önceden var olan modern insan atalarının yerini alacaktı. Ancak bu gruplar arasındaki ilk etkileşimler, göçün ilk dönemlerine ait genomik kanıtların bulunmaması nedeniyle belirsiz.

Yeni bir çalışmada bilim insanları, Kırım’daki Buran-Kaya III bölgesinden 36.000 ila 37.000 yıllık iki bireyin genomlarını dizileyip analiz etti ve bunların bu yeni göçe ait olduklarını buldu. 

(İlgili: Avrupa’da Bilinen En Eski Savaş, 5.000 Yıl Önce Gerçekleşmiş)

Anatomik olarak modern insanlar Avrupa’ya kesin olarak yerleşmeden önce, diğer insan popülasyonları yaklaşık 60.000 yıl önce Afrika’yı terk ederek Avrupa’ya doğru yola çıktılar, ancak uzun vadede yerleşmediler. Bunun nedeni, 40.000 yıl önce yaşanan büyük bir iklim krizinin yanı sıra, Güney ve Doğu Avrupa’yı külle kaplayan, günümüzde İtalya’da bulunan Napoli yakınlarındaki Campanian Ignimbrite süper patlamasıydı. 

Paris Cité Üniversitesi’ndeki Jacques Monod Enstitüsü’nden Dr. Eva-Maria Geigl ve meslektaşları, “Arkeolojik ve genetik veriler, anatomik olarak modern insanların Avrupa’da günümüzden en az 45.000 yıl önce ve muhtemelen daha önce var olduğunu gösteriyor.” diyor.

“Avrupa’da 40.000 yıl öncesine ait anatomik açıdan modern insan kalıntılarının genomik analizleri, çok çeşitli ve karakterize edilememiş popülasyonları ortaya çıkardı. Tüm bunlar, ya Afrikalı olmayan tüm insanlarda mevcut olan ilk karışımdan ya da daha yakın tarihli yerel olaylardan Neandertallerle karışıma dair kanıtlar gösterdi.” 

“Yalnızca Bulgaristan’daki Bacho Kiro’dan gelen bireyler, modern insan popülasyonlarıyla, özellikle de Doğu Asya’da bulunanlarla bazı genomik ilişkiler gösterdi. 40.000 yıl öncesinde bir noktada, İtalya’daki Campanian Ignimbrite süper patlamasından sonra değişen iklim ve çevre koşullarıyla eş zamanlı olan yeni bir genom profili ortaya çıktıkça, bu erken atalar Avrupa’dan yok oluyor gibi görünüyor.”

Dr. Geigl ve ortak yazarlar, Avrupa’ya kesin olarak yerleşen ilk modern insanların kim olduğunu belirlemek için, Kırım’daki Buran Kaya III bölgesinde bulunan iki kafatası parçasından alınan genomları analiz etti. Her iki genom da, birkaç bin yıl sonra güneybatı Avrupa’da bulunan Gravettian kültürü ile ilişkili bireylerle en yüksek benzerliği paylaşıyor. 

Bu genomlar aynı zamanda Avrupa’da 40.000 yıl öncesindeki nüfus değişiminin, önceden var olan modern insan popülasyonlarının karışımıyla birlikte gerçekleştiğini ortaya çıkardı. Yazarlara göre, 40.000 yıl öncesindeki Avrupa ataları yalnızca Buran-Kaya III’te varlığını sürdürmekle kalmadı, aynı zamanda Batı Avrupa’nın daha sonraki Gravettian ile ilişkili popülasyonlarında ve Mezolitik Kafkasya popülasyonlarında da bulundu.

Gravettian kültürüne ait insanların, Avrupa’da zirvesi 31.000 ila 23.000 yıl önce olan ve Venüs olarak adlandırılan kadın figürinleri ürettiği biliniyor. Buran Kaya III sahasında bulunan taş aletler de bazı Gravettian topluluklarına benziyor.

“Dolayısıyla Buran-Kaya III’ün bu bireyleri, yaklaşık 5.000 yıl sonra bu uygarlığın ortaya çıkmasına neden olan popülasyona hem genetik hem de teknolojik olarak katkıda bulundular.”

Sci News. 23 Ekim 2023.

Makale: Bennett, E.A., Parasayan, O., Prat, S. et al. (2023). Genome sequences of 36,000- to 37,000-year-old modern humans at Buran-Kaya III in Crimea. Nat Ecol Evol.