Avrupa’nın En Eski Camisi Antik Vizigot Kentinde Bulundu

İspanya’da yer alan antik Vizigot kentinin altında Avrupa’nın en eski camisi olabilecek bir yapı bulundu.

Araştırmacılar Madrid kırsallarındaki Reccopolis’in altında gömülü olan duvar ve diğer yapıları, kazı çalışması yapmadan jeomanyetik araçlar kullanarak ortaya çıkardı. Yapılan araştırmalar 1.400 yıllık antik kentin bugün bilinenden çok daha kapsamlı olduğunu gösteriyor.

Çalışmanın eş yazarlarından Harvard Üniversitesi Ortaçağ tarihçisi ve arkeolog Michael McCormick, “Araştırma yaptığımız her yerde binalar, sokaklar ve geçitler buluyoruz.” diyor.

(Avrupa’da Bilinen En Eski Müslüman Mezarları Bulundu)

Vizigotlar, Ortaçağ’ın hemen öncesinde, Geç Antik çağda Güneybatı Avrupa’da krallık kurmuş Germanik bir halktı. 410 yılında Roma’yı yağmalamaları ile biliniyorlar. 6. yüzyılın ikinci yarısında Vizigotların güç merkezi İber Yarımadası’ydı. Kral Loevigild İspanya’nın Toledo kentini krallığının başkenti yaptı ve 578 yılında Tagus Nehri boyunca Reccopolis adında yeni bir kent inşa etti.

Reccopolis kazı çalışmaları yirmi yılı aşkın bir süredir devam ediyor ancak arkeologlar şimdiye kadar kent duvarlarının içerisinde kalan bölgenin ancak %8’lik bir kısmını gün yüzüne çıkarmış durumda. McCormick 2014 yılında kazı alanını ziyaret ettiğinde bir saray, bir şapel ve bazı dükkan kalıntıları görmüş. Çalışmanın eş yazarı ve kazı direktörü olan arkadaşı İspanya Alcalá Üniversitesi’nden Lauro Olmo Enciso’ya “Kentin kalan kısmı nerede?” diye takılmış.

Ertesi sene araştırmacılar ve ekipleri sitede ilk jeomanyetik araştırmayı yapmak üzere bir araya geldi. Bu kazı yapmadan yapılan araştırma tekniği yüzeyin altındaki anomalileri manyetik olarak haritalandırarak gömülü yapıların tespit edilmesini sağlıyor. Jeomanyetik araştırmalar Reccopolis kent duvarları ile çevrelenmiş boş arazinin gömülü sokak ve binalar ile dolu olduğunu gösterdi. Öyle ki kentin anıtsal kapısının dışında dahi yerleşim yerleri olduğu ortaya çıktı.

Yale Üniversitesi klasik eserler ve tarih profesörü Noel Lenski, “Yeni jeomanyetik araştırma sayesinde kent duvarları ile çevrelenmiş bu bölgenin tam anlamıyla gelişmiş bir bölge olduğunu ve nüfusunun kent duvarlarını aşacak kadar kalabalık olduğunu öğrenmiş olduk,” diyor.

(Selahaddin Eyyubi’nin Ölüm Nedeni Bulunmuş Olabilir)

“Diğer önemli konu ise bütün bunların, uzun zamandır kentsel düşüş ve demografik çöküş ile ilişkilendirilen bir dönemde yaşanıyor olması.”

Reccopolis, 6. yüzyılda yaşanan çalkantıların tam ortasında inşa edilmiş. Bu dönem, bilinen ilk hıyarcıklı veba salgınının yanı sıra Batı Avrupa’dan Çin’e kadar uzanan bölgede toplu göçler, krallıkların çöküşü, kıtlık ve açlık ile ilişkilendirilen bir dönem. Araştırmacılar yakın zamanda 536’dan 660’lı yıllara kadar süren ve Kuzey Yarımküre’deki bir dizi volkanik patlama sonucu meydana gelen Geç Antik Dönem Kısa Buzul Çağı diye adlandıkları bir iklim değişikliği dönemi tanımladı. Bu ani ilkim değişikliğinin bölgedeki büyük ölçekli kargaşanın sebeplerinden biri olabileceği düşünülüyor.

“Vizigot monarşisinin tam da bu zamanda bir araya gelerek yeni bir kent kurmak için tüm kaynakları tek bir elde toplaması dikkate değer” diyor McCormick.

Vizigotlar 711 yılındaki Müslüman istilasından sonra bölgedeki hakimiyetlerini kaybettiler; yeni jeofiziksel kanıtlar 800’lü yıllarda tamamen terk edilen kentte bazı Müslüman yerleşimlerine işaret ediyor.

Araştırmacılar sitede bulunan diğer binalardan farklı özellik gösteren ve yüzü Mekke’ye dönük büyük bir yapı keşfettiler. Yapıya ait yerleşim planının Ortadoğu camilerinin yerleşim planı ile benzerlik gösterdiği kaydedildi.

McCormick, binanın bir camiye ait olduğuna ilişkin tahminlerin ancak yapılacak kazı çalışmaları ile kesinlik kazanabileceğini söylüyor. Tahminler doğru çıkarsa yapının günümüze ulaşan en eski  Avrupa camisi olması çok muhtemel.

Live Science. 20 Haziran 2019.

Makale: Henning, J., McCormick, M., Enciso, L. O., Rassmann, K., & Eyub, E. F. (2019). Reccopolis revealed: the first geomagnetic mapping of the early medieval Visigothic royal town. antiquity, 93(369), 735-751.