Erken insanların Afrika’dan yayıldığındaki çevresel koşulları anlamak, insan evrimini etkileyen faktörleri anlamak için önem taşıyor. Bu hala tartışılan güncel bir soru. Araştırmacıların yaptıkları bir çalışma, Pleistosen dönemde Avrupa’daki en erken insan iskanının çevresel bağlamı hakkında yeni bilgiler sağlıyor.
Araştırma, Granada Üniversitesi tarafından yönetilen ve Helsinki Üniversitesi’nden araştırmacıların 2017’den beri katıldığı Orce projesinin (ProyectORCE) bir parçası. Proje, İspanya’nın Endülüs kentinde arkeolojik/palaentolojik kazılardan ve ilgili araştırmalardan sorumlu.
Çalışma, araştırmacıların iklim değişkenlerini ve yaklaşık 4.5 milyon yıldan 400.000 yıl öncesine kadar bitki topluluklarının net birincil üretimini yeniden yapılandırmak için büyük memeli topluluklarının fosilleri içindeki diş ekometrik özellik dağılımını kullandıkları İspanya Endülüs’deki Guadix-Baza havzasına odaklandı.
(Tarih Öncesi İklim Değişikliği Arabistan’da Birçok Göçe Yol Açtı)
Guadix-Baza havzası, Afrika dışındaki erken insan ortamlarını anlamak için özel bir öneme sahip. Bunun sebebi, havzanın Avrupa’daki en eski insan iskan yerleri arasında yer alan yaklaşık 1.4- 1.2 milyon yıl yaşında olan Orce şehri yakınlarındaki Barranco León ve Fuente Nueva 3 arasında yer alması.
Tahminlere göre, Guadix-Baza Havzasındaki iklim, daha yüksek yıllık birincil üretimin olduğu daha nemli iklime sahip olan günümüze benzer şekilde değişmişti (örneğin Venta Micena, yaklaşık 1.6 milyon yıl önce). Barranco León ve Fuente Nueva 3 gibi Guadix-Baza Havzasındaki ilk insan iskan yerleri, bugünkü bölgeye kıyasla daha yüksek birincil üretime sahip olma eğilimindeydi. Bitki örtüsü, belirgin çimenli çalılar hariç çoğunlukla Akdeniz ormanına benziyordu ve bu da onu Afrika otlarının hakim olduğu savan ortamlarından farklı kılıyordu.
Helsinki Üniversitesi’nden baş yazar Juha Saarinen, “Diş aşınmasına dayalı diyet analizleri, hem ortamlardaki büyük otçul memelilerin çoğunun önemli miktarda ot tüketmediğini gösteriyor, hem de çimenli bitki örtüsünün kıtlığını doğruluyor. Bu, Avrupa’daki en eski insan iskan alanlarının, bitki örtüsü ve büyük memeli faunası ile bitki örtüsü arasındaki etkileşimler açısından genellikle Afrika çimenli savanlarından farklı olduğunu öne sürdüğü için önemli bir bulgu.” diyor.
Homo cinsinin erken temsilcilerinin Afrika dışına dağıldığı koşullar, Erken ve Orta Pleistosen döneminde Avrupa genelinde daha geniş ölçekte de analiz edildi. Model, büyük otçul memelilerin işlevsel özellik dağılımının, insan varlığının arkeolojik veya fosil kanıtlarıyla ve insan varlığının kanıtlarından yoksun olan alanlardaki karşılaştırılmasına dayanıyor.
Elde edilen sonuçlara dayanarak, erken insanlar çok çeşitli ortamlarda var oldu, ancak fonksiyonel özelliklerin dağılımının nispeten ılıman bir iklime ve özellikle yayılımın erken evresinde, en azından kısmen ormanlık ortamlara işaret ettiği alanlarda yoğunlaştı.
University of Helsinki. 8 Eylül 2021.
Makale: Saarinen, J., Oksanen, O., Žliobaitė, I., Fortelius, M., DeMiguel, D., Azanza, B., … & Jiménez-Arenas, J. M. (2021). Pliocene to Middle Pleistocene climate history in the Guadix-Baza Basin, and the environmental conditions of early Homo dispersal in Europe. Quaternary Science Reviews, 268, 107132.
You must be logged in to post a comment Login