Avrupa’da Bilinen Son Timsah 4,5 Milyon Yıl Önce Yaşamıştı

İspanya’da ortaya çıkarılan ve Pliyosen döneme tarihlenen bir diş, Avrupa’da bulunan bir timsahın bilinen en son kanıtı. Bu kanıt, timsahların yaklaşık 6,2 milyon yıl önce Afrika’dan geçtiği fikrini destekliyor.

İspanya’daki paleontologlar, muhtemelen Avrupa’daki son timsahlardan birine ait olan 4,5 milyon yıllık bir diş ortaya çıkardılar.

Diş, Granada’nın güneyindeki Baza-1 adlı bölgede çıkarılan tek timsah fosili ve bu yırtıcı hayvanın bugün Afrika’da yaşayan Nil timsahlarına (Crocodylus niloticus) benzediğini gösteriyor.

Açıklamaya göre, Baza-1 ilk kez 2000’li yılların başında kazıldı ve yalnızca 30 metrekarelik bir alanı kaplamasına rağmen 2.000’den fazla fosil ortaya çıktı. 

(İlgili: Bu Tuhaf Gagalı Sürüngen, Modern Timsahların Akrabasıydı)

Katalan Araştırma ve İleri Araştırmalar Enstitüsü’nde (ICREA) paleontolog ve son kazılara eşlik eden Katalan İnsan Paleoekolojisi ve Sosyal Evrimi Enstitüsü’nde (IPHES) araştırma profesörü olan Bienvenido Martínez Navarro, timsahın bu bölgedeki varlığına dair tek kanıt olan bu dişi Crocodylus olarak sınıflandırdıklarını ve henüz daha kesin bir sonuç çıkarmak için yeterli anatomik çözünürlüğe sahip olmadıklarını belirtiyor.

Martínez Navarro, bunun Avrupa’daki fosil kayıtlarında bir timsaha dair bulunan en yeni kanıt olduğunu belirtiyor. Şimdiye kadar, timsahların kıtada dolaştığını gösteren fosiller, Miyosen (23 milyon ila 5,3 milyon yıl önce) ve Pliyosen’in çok erken dönemleri (5,3 milyon ila 2,6 milyon yıl önce) dahil olmak üzere daha önceki yataklardan geliyordu.

Navarro, timsahların muhtemelen yaklaşık 6,2 milyon yıl önce, “Messiniyen tuzluluk krizi” olarak bilinen dönemde Akdeniz’in kurumasından hemen önce Afrika’dan Avrupa’ya geçtiğini belirtiyor.

Maryland Üniversitesi’ne göre, Messiniyen tuzluluk krizi kısmen okyanus suyunu buzullarda ve buzdağlarında kilitleyen ve deniz seviyelerini yaklaşık 70 metre düşüren küresel bir soğuma olayı tarafından tetiklendi. Bu düşüş Atlantik Okyanusu’ndan Akdeniz’e daha az su akmasına neden oldu. Bu sırada tektonik kaymalar Cebelitarık Boğazı çevresindeki okyanus tabanının yükselmesine neden olarak Akdeniz’i izole etti ve sonuçta Akdeniz’in dünya okyanuslarıyla bağlantısı koptu ve kurudu.

Bu durum, bilim insanlarının 1970’lerde yüzlerce metrelik çökeltinin altında gömülü olarak bulduğu, bazı yerlerde kalınlığı 3 kilometreye varan geniş bir tuz alanını geride bıraktı.

Martínez Navarro, Kuzey Afrika’dan İber Yarımadası’na yürümenin mümkün olduğunu ve bazı türlerin bu geniş alanı geçmiş olabileceğini belirtiyor.

Yaklaşık 700.000 yıl süren Messiniyen tuzluluk krizi, buharlaşan suyun okyanuslara geri dönmesi ve Cebelitarık çevresindeki toprak şeridinin aşınmasıyla tetiklenen ve Zanclean seli olarak bilinen devasa bir su dalgasının Akdeniz’i doldurmasıyla aniden sona erdi.

Navarro’ya göre, günümüzün İspanya ve Portekiz’ine giden Afrika timsahları, Pliyosen döneminde iklimin daha soğuk ve daha kuru hale gelmesiyle muhtemelen ortadan kayboldu. Bununla birlikte, erken Pliyosen, artık nesli tükenmiş filler, sürüngenler, amfibiler ve balıklar da dahil olmak üzere zengin bir hayvan topluluğunu destekleyen tropikal bir iklim ile karakterize edildi ve bunların kalıntıları da dişin bulunduğu bölgede ortaya çıkarıldı.

Baza-1’de ortaya çıkarılan fosillerin, türlerin Afrika’dan Avrupa’ya göç ettiği tarihöncesi kritik bir anı yeniden yapılandırmalarına yardımcı olacağı umuluyor.

Live Science. 18 Ekim 2023.