Augustus Caesar Kimdi?

Roma’da iki yüzyıl sürecek bir barış dönemi başlatan Augustus Caesar’ın iktidara yükselişi barışçıl olmaktan çok uzaktı.

Roma’nın ilk imparatoru Octavius (Augustus Caesar) (MÖ 63 – MS 14) en çok, Roma’nın uzun süredir çatışmalarla sarsılan dünyaya birlik ve düzen getirdiği iki yüzyıllık bir barış dönemi olan Pax Romana’yı başlatmasıyla biliniyor. Yaptıkları düzen ve barış getirmiş bu imparatorun iktidara yükselişi ise barışçıl olmaktan çok uzak.

Büyük amcası Jül Sezar, kendisini varisi ilan ettiğinde Octavius yalnızca 18 yaşındaydı. Jül Sezar suikastla öldürüldükten sonra Octavius, Jül Sezar’ın emrindeki ünlü komutan Marcus Antonius ve Marcus Aemilius Lepidus’la müttefik oldu. Birlikte, siyasi rakiplerini alt ettiler. Antonius ise Sezar’ın suikastçılarını Yunanistan’a kadar kovalayıp MÖ 42’de Filippi’de öldürdü.

(Antik Mısır Firavunu II. Ramses Kimdi?)

Antonius, Yunanistan’dan Roma’nın refah içindeki doğu vilayetlerini yönetiyordu. Ancak, Octavius ve Antonius arasındaki müttefiklik bir süre sonra muhalifliğe dönüştü. Antonius Mısır kraliçesi Kleopatra’yla skandal bir ilişki yaşıyordu. Kleopatra’dan çocukları olmuştu ve Jül Sezar’ın oğlu Caesarion’u, Octavius’u hiçe sayarak Sezar’ın gerçek varisi olarak kabul ediyordu. Octavius ise Antonius’u yabancı bir kraliçenin kölesi olmakla suçlamış ve çifte karşı bir savaş açmıştı. Donanmaları MÖ 31’de Aktium’da Romalılar tarafından bozguna uğrayınca, Antonius ve Kleopatra intihar etti.

Roma’ya zaferle dönen Octavius, sonradan aldığı soyadı Caesar’ın yanına bir de (“kutsal” veya “yüce” anlamına gelen) Augustus unvanını ekledi ve ömrünün sonuna kadar imparator olarak kaldı. Uzun süre konsül ve komutanların çatışmasına sahne olmuş muazzam genişlikteki Roma İmparatorluğu artık tek bir imparator, Augustus Caesar’ın yönetimindeydi.

Tıpkı Pers imparatoru I. Darius gibi Augustus da teşkilatlanma konusunda bir dahiydi; idari başarıları askeri becerilerini aşmıştı. Senato da dâhil devlet kurumlarını koruyarak zorbalıktan korkmuş vatandaşları sakinleştirdi. Tüm İtalya’dan senatörler alarak bunlara Roma vilayetlerini yönetmek adına bağımsız genel valiler atama yetkisi verdi. Buna rağmen Senato üzerindeki otoritesini sürdürüyor ve veto hakkını kullanıyordu. Gücünün en büyük kaynağı ise orduydu. Lejyon sayısını kendine güvenerek yarıya indirmiş, uzaktaki vilayetleri Romalılaştıracak ve imparatorluğu sağlamlaştıracak bir hamle yaparak kolonilere kıdemli askerleri yerleştirmişti.

(Babil Kralı Hammurabi Kimdi?)

Almanya ve diğer çekişmeli bölgelerdeki savaşlara rağmen Augustus, Pax Romana olarak bilinen, nesiller boyunca hakim olacak bir barış dönemi başlattı. Roma, uzun süren çatışmaların ardından nihayet huzura kavuşmuştu. Bir zamanlar Roma birlikleri tarafından yağmalanan topraklar vergiye tabi, ancak isyan etmedikleri sürece yakılıp yıkılmaktan kaçınabilmiş uysal vilayetler haline gelmişti. Ticaret canlanmıştı. Augustus ve halefleri yollar, su kemerleri, hamamlar ve kitleleri eğlendirmek için amfi tiyatrolar inşa ettirmiş böylece kentler refaha ulaşmıştı. Roma mühendisliği taşra bölgeleri kentleştirmiş bu da ele geçirilen topraklardaki kimseleri halinden memnun Roma vatandaşlarına çevirmişti.

Augustus MS 14’de öldüğünde bir kez daha büyük amcasının ayak izlerinden gitti. Ölümünden sonra kendisine Roma’ya yaptığı olağanüstü katkıları için Yüce Augustus unvanı verildi.

Kleopatra, aşk ve ölüm

Roma’nın en güçlü iki adamının kalbini çelmiş olsa da Kleopatra, güzel bir yüzün ötesinde korkulan bir hükümdardı. Ptolemaios hanedanından ataları gibi Kleopatra da bir Yunan’dı ve başkenti İskenderiye, Helenizmin en somut örneğiydi. Yunanca konuşuyordu, fakat yerel dili öğrenip Mısır tanrılarına taparak Mısır kökenlerini de ortaya koyuyordu.

Kleopatra, tahtı kardeşi XIII. Ptolemaios’un elinden alma çabasında yardımını kazanmak için Jül Sezar’ı baştan çıkardı. Sezar’ın suikastla öldürülmesinin ardından, Roma gücünü bu kez de Marcus Antonius’a kur yaparak arkasına aldı. Ancak, Roma imparatoru Octavius bu romantizmi ölümle sonlandırdı. Kleopatra’nın MÖ 30’da, söylendiğine göre bir yılan ısırığıyla gelen intiharı Mısır’da Ptolemaios döneminin sonuna, bu efsaneleşmiş kraliçeye duyulan saplantınınsa başını işaret ediyordu.

National Geographic. 20 Mayıs 2019.