Atalarımız Huş Ağacı Kabuğundan Nasıl Yapışkan Elde Ediyordu?

Tarihöncesinde huş ağacı kabuğundan yapılan katranın üretim sürecinin incelenmesi, erken insanların bilişsel yeteneklerini gösteriyor.

Tarihöncesi huş ağacı kabuğu katranı üretim süreçlerini incelemek için bilgisayar modellemesinin kullanılması, Neandertal ve erken modern insanlar tarafından üretilen malzemeler için gerekli biliş türlerini gösteriyor. 

Araştırmacılar, Scientific Reports dergisinde, dünyanın en eski dönüştürücü teknolojilerinden biri hakkında iki önemli makale yayımladı.

Karmaşıklığın ölçümü

Makalelerden birinin baş yazarı olan Dr. Paul Kozowyk, yeni bir materyal yaratıldığına dair kanıtları ilk kez huş ağacı kabuğu katranı ile gördüğümüzü söylüyor. Katranı oluşturmak için kullanılan yöntemlerin incelenmesi, Neandertallerin davranışlarını ve teknik bilişini anlamada önemli bir adım.

Resmi bir modelleme dili olan Petri ağı modellerini kullanan Dr. Sebastian Fajardo, karmaşıklığı ölçmek için mevcut literatürdeki ölçümleri kullanarak çeşitli üretim yöntemlerini inceleyen bir çalışmaya öncülük etti.

(İlgili: Neandertaller Damıtma Yöntemiyle Yapıştırıcı Üretmiş)

“Neandertaller en azından bazı durumlarda katran yapmak için karmaşık bir üretim süreci kullandılar. Bunu yapabilmek için anlamaya ve çok etkili bir bilgi aktarım yoluna ihtiyaçları vardı.”

Araştırmadan elde edilen bulgular, Neandertallerin muhtemelen arkeologların sıklıkla modern düşünce ve davranışla ilişkilendirdiği çeşitli bilişsel özelliklere güvendiklerini gösteriyor. 

Ölçeklendirme

Fajardo’nun kullandığı ölçütlerden birini alan Kozowyk, teknolojik bir sürecin ölçeğini büyütmenin karmaşıklığını nasıl etkilediğini keşfetmek için bunu katran üretim tekniklerinden birine daha ayrıntılı olarak uyguladı. 

Kozowyk, “Bu vakadaki sonuç, karmaşıklık üzerinde çok önemli bir etkiye sahip olmasıydı ve bu, insanların bu karmaşık  ölçeklendirmeyle başa çıkmanın bir yolu olduğunu gösteriyor.” diyor.

Bu durum, farklı bir yöntem icat etmeyi veya daha fazla iletişim gerektiren bir grup olarak birlikte çalışmayı içeriyor olabilir. “Belirli bir yöntem kullandıklarını kanıtlamıyoruz, ancak bulgularımız, kullanılan yöntemlerden bağımsız olarak, tarihöncesi katran yapımının muhtemelen basit davranışların ötesine geçen bir düzeyde bilgi işleme gerektirdiğini gösteriyor.”

Delft University of Technology. 25 Eylül 2023.

Makale 1: Paul R. B. Kozowyk et al. (2023). Scaling Palaeolithic tar production processes exponentially increases behavioural complexity. Scientific Reports.

Makale 2: Sebastian Fajardo et al. (2023). Measuring ancient technological complexity and its cognitive implications using Petri nets. Scientific Reports.