Atacama Çölünde Egzotik Papağan Ticareti Yapılıyordu

Şili’nin Atacama çölündeki bir vaha, bir zamanlar And Dağları’nın öbür ucundan gelen canlı papağan ticareti için bir merkez görevi görmüş olabilir.

Şili, Pica’daki bir arkeolojik alanda ve Atacama çölündeki diğer alanlarda bulunan bütün kuşların ve tüy kalıntılarının analizi, lama kervanlarının bazı durumlarda canlı kuşları 500 kilometreden fazla taşıdığını ortaya çıkardı. Bu, MS 1100 ile 1450 arasında, yüzyıllarca gücü elinde tutan bir And uygarlığı olan Tiwanaku’nun düşüşünden sonra ve İnka’nın yükselişinden önce meydana gelmişti.

Pennsylvania Eyalet Üniversitesi’nden Jose Capriles, “Bu, kuşların kendi topraklarındaki ekolojisi, yaşadıkları yerler hakkında derin bir bilgi birikimi ve bu uzun yolculuklarda onları canlı tutabilmeyi gerektiriyordu.” diyor.

(İnkalardan Önce Andlara Tiwanaku Hükmediyordu)

Capriles ve ekibi, Atacama’daki arkeolojik alanların diğer bölgelerden taşınan mallar içerdiğini biliyordu. Caprile’nin annesi, Boliva’daki La Paz’daki Ulusal Doğa Tarihi Müzesi’nde ornitolog olan Eliana Flores Bedregal, Atacama yerleşim yerlerinde bulunan ve şu anda müzelerde tutulan birkaç Amazon papağanı türünü hızla tespit etti. Bedregal, güney Mealy Amazon ve Kırmızı Macaw Papağanı gibi türleri ve bunların doğal yayılımlarını tanımladı.

Araştırmacılar daha sonra, Pica’daki bir vahada, mezarlığa kervanlarla gömülmüş olanlar da dahil olmak üzere, bazı yerlerde bulunan tüyleri ve bazen de bütün halde bulunmuş kuş kalıntılarını analiz ettiler.

Kalıntılardaki karbon ve nitrojen izotopları üzerinde yapılan bir araştırma, kuşların bir süre Atacama çölünde yaşadığını ortaya çıkardı. İzotoplar, bu papağanların, kıyıdan taşınan deniz kuşlarının dışkısı ile yetiştirilmiş olması muhtemel olan mısırla beslendiklerini ortaya çıkardı.

Capriles, bu papağanların muhtemelen sadece egzotik bir statü sembolünü temsil eden evcil hayvanlar olarak değil, aynı zamanda potansiyel para kazandırıcı olarak da tutulduklarını söylüyor. “Altın yumurtlayan bir tür tavuk gibi”.

Canlı kuşlar satılabilecek tüyler üretirler – arkeologlar bunların kıyafetlerde, başlıklarda ve şapkalarda kullanıldığını biliyor. İyi korunmuş kuş kalıntılarından bazıları, sık sık yolunduklarına dair kanıtlar gösteriyor.

Capriles, çalışmanın, İnka ve Tiwanaku gibi daha büyük güçler arasında, küçük bölgesel güçlerin olduğu bu dönemde kervan yollarının sağlam bir şekilde işlevlerine devam ettiğine dair daha fazla kanıt sağladığını söylüyor.

New Scientist. 29 Mart 2021.

Makale: José M. Capriles el al. 2021. “Pre-Columbian transregional captive rearing of Amazonian parrots in the Atacama Desert.” PNAS.