Assos Antik Kenti’nde Demirden Yapılmış Üç Dişli Zıpkın Bulundu

Çanakkale’de yer alan Assos Antik Kenti’nde, balık avlamak için kullanılan yaklaşık 1.700 yıllık üç dişli bir zıpkın bulundu.

Assos Antik Kenti’ndeki kazılar, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nden Prof. Dr. Nurettin Arslan’ın başkanlığında yürütülüyor.

Antik kentte devam eden 2023 sezon kazılarında son olarak, Nymphaion (doğu çeşmesi) adı verilen çeşme yapısında balık avlamak için kullanılan demirden yaba ortaya çıkarıldı. Söz konusu alet, Nymphaion’daki kazılarda yere düşmüş olan tonoz parçaları arasında bulundu. Araştırmacılar, ölçü ve biçimine bakıldığında bunun balık avlamada kullanılan bir alet olduğunun anlaşıldığını söylüyor.

Demirden yapılan üç dişli zıpkın, uzman restoratör tarafından işleme alınarak, üzerindeki toprak ve okside olmuş kalıntılardan arındırılacak. Daha sonra üzerine koruyucu bir madde sürülerek uzun süreler bozulmaması sağlanacak.

(İlgili: Assos’ta Görkemli Bir Roma Çeşmesi Bulundu)

Kazı Heyeti Başkanı Arslan, buldukları zıpkının, daha önce duvar resimlerinde ya da başka tasvirlerde gördükleri bir alet olduğunu söylüyor.

Bu tür malzemeleri Assos’ta ilk defa bulduklarını, çünkü en hızlı tahrip olan malzemelerin başında demirden üretilmiş aletlerin geldiğini belirten Arslan, “Fakat bu yapıda ele geçen bu üç dişli zıpkının neredeyse tamamen sağlam halde ele geçmesi açısından önemli bir örnek. Bu tür aletlerin antik dönemde çok kullanıldığını bilmekle beraber, günümüze ulaşan örneklerin çok nadir olması açısından önemli bir eser olduğunu söyleyebiliriz. Bu tür aletlerin, bildiğimiz kadarıyla antik dönemde denizde geceleri bir meşale ile aydınlatılarak küçük teknelerle büyük balıkların avlanmasında kullanıldığı anlatılıyor ya da tasvirlerde görüyoruz.” diyor.

Zıpkının nerede üretildiğini öğrenmenin zor olduğu belirten Prof. Dr. Arslan, “Çünkü demir her yerde bulunan ve her yerde üretilen bir alet. O yüzden bunun üretim yeri konusunda kesin bir şey söylemek zor ama Assos’taki çok farklı mekanlarda ya da alanlarda çok yoğun olarak demir cürufları ya da demir işlemesine ait bulgular var. O yüzden bu parçanın da aslında Assos’ta üretilmiş olması mümkün.” diyor.

Geçtiğimiz sene yapılan kazılarda Assos’ta, Roma Dönemine ait çeşmenin çevresinde milattan sonra 4. yüzyılın sonlarında çöplük olarak kullanılan alanda, bir amfora içinde 1.600 yıllık balık kılçıkları ve pulları bulunmuştu. Çöplük alanında, çoğunlukla inek olmak üzere domuz, keçi ve diğer hayvan kemikleri yer alıyordu. Çöplükte ortaya çıkartılan bir amfora parçası içinde ise balık pulları ve kılçıklar bulundu.