Aşırı Soğuklar, 1.1 Milyon Yıl Önce Avrupa’daki İnsanları Yok Etti

Yeni çalışma, Avrupa’nın yaklaşık 1.1 milyon yıl önce aşırı soğuduğunu ve bunun hominin iskanında bir boşluğa denk geldiğini gösteriyor.

Yeni bir araştırmaya göre, Avrupa’nın ilk insanları, yani arkaik insan türü Homo erectus’un bir popülasyonu, muhtemelen yaklaşık 1,1 milyon yıl önce aşırı bir soğuma olayıyla yok oldu.

Araştırmacılar, daha önce bilinmeyen bu sıcaklık düşüşünün, kıtadaki insan iskanı hakkında bilinenlerle örtüştüğünü öne sürüyor. Fosiller ve taş aletler, Homo erectus’un Asya’dan Avrupa’ya 1,8 milyon ila 1,4 milyon yıl önce geldiğini gösteriyor. Ancak daha önceki araştırmalara göre, Homo erectuslar Avrupa’da yaklaşık 1,1 milyon yıl önce yok olmuş görünüyorlar.

Avrupa’daki arkaik insanlara ait bir sonraki kanıt, yaklaşık 900.000 yıl öncesine ait. Bunlar muhtemelen daha sonraki ve daha sağlam yapılı bir tür olan Homo antecessor’un Afrika veya Asya’dan oraya gelmesiyle görülüyor.

(İlgili: İnsan Türlerinin Melezleşmesi, İklimle Yakından İlişkiliydi)

University College London’da bir paleoklimatolog olan çalışmanın kıdemli yazarı Chronis Tzedakis, “Burada 200.000 yıllık bariz bir boşluk var.” diyor.

Science dergisinde yayımlanan yeni araştırmaya göre, bu boşluk, soğuğun tüm arkaik insanları başka bölgelere sürdüğünü veya yok ettiğini öne süren yeni keşfedilen soğuma evresiyle aynı zamanda ortaya çıkıyor.

Okyanus kanıtı

Araştırmacılar, Portekiz kıyılarındaki okyanus tabanından örneklenen deniz tortusu çekirdeklerinde soğumaya dair kanıtlar buldular.

Hem okyanus yüzeyinden, hem de okyanus tabanından alınan deniz planktonunun kalıntılarındaki temel izotop analizleri ve karasal bitki örtüsünden polen taneciklerinin analizi, yaklaşık 1.15 milyon yıl önce ani bir soğuma evresi yaşandığını gösterdi.

Tzedakis, şu anda ortalama 21 santigrat derece civarında olan Lizbon yakınlarındaki su sıcaklığının yaklaşık 6 C’ye düştüğünü, Avrupa’nın kara kütlesinin ise kuzey buz tabakalarının güneye doğru ilerlemesine neden olabilecek benzer bir soğuk fazdan geçtiğini söylüyor.

Araştırmacılar ayrıca, kıta ısınırken Avrupa’nın buz tabakalarının parçalanmasından kaynaklanan eriyik su olarak yorumladıkları, yaklaşık 1.13 milyon yıl önce başlayan sürekli bir soğuk su akışı olduğunu da belirlediler.

Tzedakis, gezegenimizin çok sayıda soğuk ve sıcak aşamadan geçtiğini ve geleneksel zaman çizelgelerinin yaklaşık 900.000 yıl önce bir buzul çağının zirveye ulaştığını gösterdiğini söylüyor. Yaklaşık 1.1 milyon yıl önce daha da erken bir soğuk döneme dair öneriler olsa da, şimdiye kadar bunun somut bir kanıtı yoktu.

Soğumanın ana nedeni astronomik görünüyor: Jüpiter’in yerçekimi etkisi, o zamanlar Dünya’nın yörüngesinin kabaca güneş etrafında dairesel olduğu anlamına geliyordu – bu, gezegenimizin iklimindeki diğer soğuma evreleriyle ilişkili bir durum.

Bu döneme ayrıca Dünya atmosferindeki sera gazı karbondioksit seviyesinde önemli bir düşüş damgasını vurdu, ancak bunun soğumanın nedeni mi yoksa soğumanın bir sonucu mu olduğu henüz bilinmiyor.

Şiddetli soğuk

Yeni araştırma ayrıca, bir iklim bilimcisi olan çalışmanın ortak yazarı Axel Timmermann tarafından yürütülen ve aşırı soğumanın Avrupa’yı arkaik insanlar için çok soğuk hale getireceğini ortaya koyan ayrıntılı bir rekonstrüksiyon sağlıyor.

Daha az bitki ve onları yiyen daha az hayvan hayatta kalacağından, soğuk iklim insanların yiyecek bulmasını zorlaştırırdı. Dahası, arkaik insanların kendileri de soğuğa uygun değildi.

Yazarlar, kötüleşen doğal çevrenin, küçük avcı-toplayıcı gruplara meydan okuyacağını yazdılar.

Yazarlar, bozulan çevrenin erken avcı-toplayıcı grupları zorlayacağını ve erken homininlerin yeterli yağ izolasyonu, ateş yakma yeteneği, etkili giyim veya barınak yapma aletleri eksikliğinden kaynaklanan bir dizi zorluğun ortaya çıkabileceğini belirtiyor. Bu durum, nüfus direncinin çok daha düşük olmasına yol açabilirdi.

Live Science. 15 Ağustos 2023.

Makale: Margari, V., Hodell, D. A., Parfitt, S. A., Ashton, N. M., Grimalt, J. O., Kim, H., … & Tzedakis, P. C. (2023). Extreme glacial cooling likely led to hominin depopulation of Europe in the Early Pleistocene. Science, 381(6658), 693-699.