Arkeolojik Kazıya Giderken Yanınıza Almanız Gereken 11 Şey

Artan hava sıcaklıkları yaz mevsimini müjdelediği kadar arkeologlar için kazı sezonuna da işaret ediyor. Hasret sona eriyor. Yüzlerce arkeolog malalarını temizlemeye başladı bile. Bu heyecan dolu araziye dönüş günlerinde Arkeofili ekibi olarak herkese mutlu ve verimli bir kazı sezonu dilerken, özellikle ilk kez kazıya gidecek olanlar ve hafızasını tazelemek isteyenler için bir kazı sezonu boyunca yanımızda olması gerekenlere dair bir liste derledik. Tabi kazıdan kazıya eklemeler, değişiklikler olabilir. Sizler de yorumlarınızı esirgemeyerek ilk kez arazi görecek arkeologlara önerilerinizi sunabilirsiniz.

İşte kazıya giderken alınması gerekenler başlangıç kitimiz

1- Şapka ve türevleri

Türkiye’de yazlar sıcak ve kurak geçer. Karadeniz’de kazı yapacak kadar şanslı değilseniz, kazıya, bu basit gerçeği her zaman göz önünde bulundurarak hazırlanmalısınız. Bir adet geniş siperli şapka, başlangıç için arazi günü ortasında beyninizin kaynamasını engellemekte yeterli olacaktır. Puşi ve tülbent-vari başörtüleri de şapkadan daha az terletmesi bakımından tercih sebebidir.

2- Uzun ve geniş kıyafetler

Özellikle ilk defa bir kazıya katılıyor ve/veya kazıdaki çalışma ve iklim şartlarını bilmiyorsanız, mutlaka yanınıza uzun ve geniş pantolonlar, gömlekler, tişörtler alın. Güneşin yakıcı etkisinden korunmak ve garip şekilli yanıklardan korunmanın yanı sıra arazi koşullarında daha rahat hareket etmeniz için rahat ve korunaklı giyinmek çok önemli. Ayrıca serin arazi sabahları için en az bir adet hırka veya ceket elzem eşyalar arasında.

3- Güneş kremi

En az 30 faktör olanlardan öneriyoruz. Ayrıca, bu harika ürün güneşe karşı kendinizi korumak için, biricik yıldızımıza ateş ederek onu korkutmaya çalışmaktan daha güvenli bir yol.

4- Güneş gözlüğü

Güneş tepenizde en parlak haliyle ışıldarken toprakta renkleri, hatları görmek maalesef çok zorlaşıyor. Güneş gözlüğü bu duruma karşı bir nebze olsun yardım etmesiyle birlikte gözlük kullanarak gördüğünüz renklere çok güvenmemenizi de öneriyoruz. Renk görme işi en iyi aydınlık ve güneşsiz bir zamanda yapılıyor zira.

5- Araziye uygun ayakkabı

Tabi ki rahatlık yine çok önemli fakat özellikle taş yoğunluğunun çok olduğu alanlarda çalışırken uygun ayakkabı aynı zamanda güvenliğinizi de sağlıyor. Ağır taşlar, kayalar kaldırılırken, kazma ve çapayla çalışılırken uygun arazi ayakkabıları öneriyoruz. Bunlar, ayaklarınızı akrep ve çıyan gibi taşlık yerleri çok seven zehirli açma komşularınıza karşı da koruyacaktır. Öte yandan fırça ve mala ile taban açmak gibi ince işler ile uğraşıyorsanız böyle bir ayakkabı zorunluluğu olmadığını belirtelim. Ayrıca bir çift terlik özellikle kazı evindeki ortak alanları kullanırken çok işinize yarayacaktır.

6- Kişisel temizlik ürünleri

Kazı evleri araziye yakın olması avantajını kurmak için genelde şehirden ve dolayısıyla alışveriş yapılabilecek yerlerden uzakta kurulur. Şehirde olan kazı evlerinde bile zamana karşı yarışıldığı için alışverişe pek fırsat kalmaz. Yanınızda mutlaka yeterli miktarda havlu, diş fırçası, diş macunu, şampuan, sabun gibi temizlik ürünlerinden bulundurmanız kişisel hijyeniniz için çok önemli bir noktadır. Bu konuda son ve belki de en önemli nokta: lütfen ama lütfen yanınızda deodorant bulundurun!!

7- Matara

Arazide çalışmak demek güneş demek sıcak demek su kaybı demek. Özellikle gözden uzakta bir açmada çalışıyorsanız sürekli su doldurmaya gitmek zorunda kalmanız demek. Yanınızda mutlaka bir suluk bulundurun. Hatta termoslu bir suluk bulundurursanız bütün açma kavrulurken soğuk su içmenin insanlık için küçük sizin için muazzam lüksüyle kendinizi şımartabilirsiniz.

8- Sinek kovucular

Sinekler Türkiye’de bir yaz problemi. Diğer böcek sokmalarına ya da hayvan yaralanmalarına karşı kazı evlerinde bir ilkyardım kutusu/dolabı olsa da sinek için mutlaka sinek kovucu spreylerden ya da tabletlerden edinin. Zaten az miktarda olan gece uykunuzu bölmeyi kendine görev edinip bütün gece kulağınızda Fadime’nin Düğünü’nü çalan bu haşereler en büyük arkeoloji düşmanlarıdır. Hatta bazı bölgelerdeki kazı evlerine arkadaşlarımızın cibindirik götürdüğünü de biliyoruz.

9- Uyandırıcılar

Henüz bilmiyorsanız söyleyelim. Kazıya gidiyorsanız erken hem de çok erken kalkmak zorundasınız. Eğer sabah insanı değilseniz, yanınızdan kahvenizi eksik etmeyiniz. Her kazı evinde olmayabileceği için kahve fincanınıza da unutmayın.

10- Kulaklık ya da farklı müzik türlerine dair sonsuz bir açık fikirlilik

Biliyoruz ki her kazının farklı kuralları var. Bazı kazılarda arazide çalışırken müzik dinlenebiliyor. Tek ortak noktası arkeoloji olan bir sürü insan bir araya gelince doğal olarak farklı açmalardan aynı anda arabeskten rock’n’rolla, ilahiden caza kadar bir sürü müzik duyabilirsiniz. Şahsen bu tempolu kaosun çalışma ortamına bir canlılık getirdiğini düşünsem de insan bazen düşüncelerini dinlemeye ihtiyaç duyuyor. O yüzden bir adet kulaklık, açmanızda Arsız Bela nidaları yükselirken size gereken odağı sağlayacaktır. Zaten bir süre sonra Arsız Bela  mı Yiğithan mı dinleyelim tartışmalarına katıldığınızı fark edip kulaklığı kaldırıyorsunuz.

11- Vücudunuzun küçük sürprizlerine hazırlık:

Her kazı evinin farklı bir rutini, yeme-içme düzeni, su kaynağı vb. var. Vücudunuzun bunlara ve zorlu iklim koşullarına uyum sağlaması için biraz zaman gerekiyor haliyle. Bu süreç içinde sindirim ve boşaltım sistemlerinizin minik ve pek hoş olmayan sürprizlerine maruz kalmanız işten bile değil. Hatta literatürde kazı kabızı (evet, bilimsel adı bu) olarak geçen illet, verdiği rahatsızlık açısından serçe parmağını sehpanın köşesine çarpmaktan beterdir. Böyle durumlarda rezene çayı, kuru kayısı hayat kurtarır. Hatta yanınıza sevdiğiniz atıştırmalıklardan da alın, aç kalmayın!

Bonus 1- Kiloluk çiğdem

Kazıdan kazıya evdeki çalışma saatleri değişse de size, her akşam, sosyalleşmek için en az bir saat kalacağını varsayabiliriz. Ayran ve çiğdem sosyalleşmenizde büyük rol oynayacaktır. Ayran fiyatları malum. Ayrıca herkes ayran içmeyebilir. Ama kiloluk çiğdemi ortaya koyarak bir anda karizma katsayınızı ikiye, hatta çiğdem tuzluysa üçe, katlayabilirsiniz. Yukarıda bahsettiğimiz gibi en yakın market sizden kilometrelerce uzak olabilir. Çiğdemini önceden al, gönüllerde taht kur.

Bonus 2- Kitap

Kazıda yer aldığınız süre boyunca hayatınız arkeoloji olacak. Sabah 5’ten akşam 10’a kadar kafanızı meşgul edecek şeyler arazi çizimleri, kaybolan malalar, günlük ve haftalık raporlar, envanterlik buluntular, bulunan ve tekrar kaybolan malalar ve sonsuza kadar kazacakmışsınız gibi gelen çöp çukurları olacak. Mental performansınızı arttırmak için yanınızda bir adet roman ya da arkeoloji ile ilgili olmayan en az bir adet kitap bulundurmanızı öneriyoruz. Yarımşar ya da birer saatlik bu molalar beyninizin yoğun arkeoloji temposundan çıkıp dinlenmesini sağlayacaktır.

Bonuslar bonusu 1- Mala

İlk kez kazıya gidiyorsanız en elzem araç gereçlerden değildir. Lakin malasız bir arkeolog, kaktüssüz bir çöl, biber gazsız bir çevik kuvvet polisi, Starksız bir Winterfell, hipstersız bir Karaköy, komikli kedi videosuz internet gibidir; malası olmasa da arkeolog ünvanından bir şey kaybetmez ama bir yanı hep eksik kalır.

Bonuslar bonusu 2- Arkeofili farkı

Sizin için hizmette sınır tanımayıp arkeoloji aşkını kitlelere yaymak için dev bir adım daha. Önceden hazırladığımız “Her Kazıda Karşılaşılan 15 Arkeolog Tipi” ve “Arkeoloğun Kazıda Bir Günü Nasıl Geçer” yazılarımıza bir göz atarak sizleri nelerin beklediği konusunda fikir sahibi olabilirsiniz.