Arkeologlar, Medusa’yı Tasvir Eden Maske Kalıbı Buldu

MÖ 2. veya 1. yüzyıla tarihlenen maske kalıbı, Sicilya’daki atölyeye dönüştürülmüş antik bir Roma binasının kalıntılarında bulundu.

İtalya’daki antik bir kentin kalıntılarında tanıdık bir yüz yeniden gün yüzüne çıktı. Sicilya’daki arkeologlar, ikonik Medusa’yı tasvir ettiğine inandıkları bir antik Roma maske kalıbı keşfettiler. 

Söz konusu maske kalıbı, Tapınaklar Vadisi Arkeoloji Parkı’ndan Roberto Sciarratta liderliğinde yürütülen kazılarda, Finziade kalıntılarında, Roma’nın Geç Cumhuriyet dönemine (MÖ 133-31) ait bir binada ortaya çıkarıldı. Sicilya bölge hükümeti yaptığı açıklamada, bu keşfin antik Roma’daki manevi ve kültürel yaşamın iç içe geçmiş doğasına ışık tuttuğunu belirtti.

Kazıyı yürüten arkeologların, bu eserin yılan başlı Medusa’yı tasvir ettiğini hemen anlamaları zor olmadı—çünkü kalıp, sert bir ifadeye sahip bir yüzü ve etrafında kıvrılan, vahşi ve kalın telli görünen saçları tasvir ediyordu.

(İlgili: Burdur’da Bulunan Medusa Mozaiği)

“Fotoğrafta gördüğünüz şey bir matris, yani antik çağda eserler üretmek için kullanılan bir negatif baskı. Kalıba malzeme uygulanarak şekillendirilmiş ve matrisin formunu almıştı” diye açıklıyor, Sicilya’daki Catania Miras Bilimi Enstitüsü’nden Alessio Toscano Raffa’nın eş yöneticiliğini yaptığı Finziade Projesi.

Medusa: Lanetli Gorgon ve Antik Dönemin Koruyucu Sembolü

Yunan mitolojisine göre Medusa, saçları yerine yılanlara sahipti ve bakışının insanları taşa çevirdiğine inanılıyordu. Antik kaynaklar onun hikayesinde bazı farklılıklar içerse de, Hesiodos’un Theogonia adlı eserine göre, Medusa üç Gorgon kardeşten biriydi. Ancak en çok, kahraman Perseus tarafından öldürülmesiyle biliniyor.

Perseus, Medusa’nın başını kestikten sonra, onu düşmanlarını taşa çevirmek için kullanmaya devam etti. Bu nedenle, bilim insanları antik dönemde Medusa tasvirlerinin—mozaiklerden sütunlara ve paralara kadar birçok yerde—koruyucu bir tılsım olarak kullanıldığını öne sürüyor.

Keşif, Antik Roma’da Maske Üretiminin Önemini Kanıtlıyor

Arkeologların “Ev 18” olarak adlandırdığı bina, muhtemelen MÖ 1. yüzyılın başlarında bir maske üretim atölyesine dönüştürülmüştü. Daha önce de benzer eserlerin benzer bağlamlarda bulunduğu biliniyordu, bu nedenle bu yeni keşif, bölgedeki maske üretiminin önemini bir kez daha doğrulamış oldu.

Finziade (Phintias olarak da bilinir), MÖ 282’de Akragas kentini yöneten tiran Finzia (veya Phintias) tarafından kurulan bir antik Yunan kolonisi ve kentiydi. Roma, bu şehri kuruluşundan sadece yirmi yıl sonra ele geçirdi. Günümüzde Güneybatı Sicilya’da, Licata kentine yakın bir bölgede yer alıyor.

Bu kalıptan üretilen maskeler dekoratif, ritüel veya tiyatral bağlamlarda kullanılmış olabilir. Bu nedenle, bu eser hem antik Roma’da maneviyat ve kültür arasındaki güçlü bağı vurguluyor hem de Finziade’deki zanaatkârlık üretimi ve sembolik kültüre dair önemli bilgiler sunuyor.

Gizmodo. 28 Ocak 2025.