Arkeologlar Kayıp Hercules Tapınağının Olası Yerini Belirlediler

İspanya’daki uzmanlar, Cádiz Körfezi kıyılarında, antik dünyanın önemli tapınaklarından biri olduğu düşünülen yapının yerini bulmuş olabilir.

Hercules ve Iolaus’u tasvir eden, MS 1. yüzyıldan kalma bir mozaik. C: Wikimedia Commons

Antik kayıtlar, Julius Caesar, Hannibal ve Scipio Africanus gibi Romalı liderlerin, günümüzde İspanya’nın güneyinde yer alan dini bir tapınak olan Hercules Gaditanus Tapınağı’nda ibadet ettiğini gösteriyor. Ancak hac yerinin tam yeri uzun zamandır bir sır.

Şimdi ise araştırmacılar, Cádiz Körfezi’ndeki sığ bir kanalda o efsanevi tapınağın kalıntılarını keşfettiklerini söylüyorlar.

Ekip, dijital arazi modellemesini kullanarak yaklaşık 300 metre uzunluğunda, 150 metre genişliğinde ve yalnızca gelgitin alçalması sırasında görülebilen bir yapı tespit etti.

(Julius Caesar Geldi, Gördü, Yendi ve Kutladı)

Sevilla Üniversitesi’nde arkeolog olan Francisco José García, “Biz araştırmacılar arkeolojiyi bir gösteriye dönüştürmek konusunda çok isteksiziz, ancak bu durumda bazı muhteşem bulgularla karşı karşıyayız. Bunların önemi çok büyük.” diyor.

Yine Seville Üniversitesi’nden García ve Ricardo Belizón Aragón, bulgularını geçen ay Endülüs Tarihi Miras Enstitüsü’nün Sualtı Arkeoloji Merkezi’nde (CAS) sundular. Açıklamaya göre, bilim insanlarının ışık algılama ve mesafe ölçümü (LiDAR) araştırması, adını efsanevi kahraman Hercules’ten alan tapınağın antik kayıtlarıyla eşleşen batık bir yapı ortaya çıkardı.

Alanın LiDAR taramaları, antik tapınağın açıklamalarına uyan dikdörtgen bir yapı ortaya çıkardı. C: University of Seville

Aragon, “Amacımız, deniz salınımlarına çok maruz kalmış bir bölgede eski manzarayı 3.000 yıl öncesine kadar takip etmekti. Ekibin çabaları, büyük bir yapı ile tamamen insanlar ile ilişkili bir sahili ortaya çıkardı.” diyor.

MÖ 8. veya 9. yüzyılda Fenikeliler tarafından inşa edilen kutsal alanın, Hercules’in 12 İşi’nin muazzam bronz oymalarını içerdiği bildiriliyor. Melqart Tapınağı olarak da bilinen bu tapınak, büyük sütunlara ve bir rahip tarafından sürdürülen sonsuz bir ateşe sahipti. İbadet yeri, eski Yunanlar ve Romalılar için önemli bir hac yeriydi.

Yunan mitolojisinde Heracles, Olympos Dağı’ndaki tüm tanrıların hükümdarı Zeus’un oğluydu. Halkını bir dizi canavar ve kötü adamdan koruyan insanüstü güce sahip bir yarı tanrıydı.

Hercules Gaditanus Tapınağı, klasik edebiyatta Julius Caesar’ın Büyük İskender’in bir tasvirini gördüğünde ağladığı ve Hannibal’in İtalyan Yarımadası’ndaki askeri seferlerinde zafer için haraç sunduğu yer olarak görünür.

CAS başkanı Milagros Alzaga, “Aynı kaynaklar, liman yapılarının ve denizcilik ortamının olması gereken bir tapınakta, denizle temas halinde, değişen gelgitlere bağlı olarak değişen bir ortamı tanımlar.” diyor.

Temmuz 2006’da fotoğraflanan Sancti Petri kıyı şeridinin görünümü C: Getty

Araştırmacılar tarafından tanımlanan büyük, dikdörtgen yapı, Chiclana de Frontera ve San Fernando kasabaları arasındaki Sancti Petri kalesinin yakınındaki bataklık bir alanda yer alıyor. Temelleri, bir zamanlar üzerinde bulunduğu ada ile kabaca aynı boyutta. Muhtemel tapınağa ek olarak, LiDAR araştırması, su seviyelerinin yükselmeye başladığı yaklaşık iki yüzyıl öncesine kadar bir sel bölgesi olan sitenin hemen güneyinde bir iç liman veya rıhtım tespit etti.

Bazı uzmanlar yeni bulgulara şüpheyle yaklaşıyor ve bunun yerine tapınağın gerçek yerinin başka bir yerde olduğunu savunuyor. 2020 yılındaki araştırması, tapınağın büyük olasılıkla San Fernando yakınlarındaki Şehitler Tepesi’nde bulunduğu sonucuna varan arkeolog Antonio Monterroso-Checa, bilim insanlarının “nirengi hatası” yaptığını söylüyor.

Sevilla ekibi, bulgularını doğrulamak için daha fazla saha çalışması yapmayı planlıyor. Kalıntılar çoğu zaman su altında kaldığından, alandaki koşullar daha fazla çalışmayı zorlaştırıyor.

Alzaga, “Bunlar, çalışılması zor ve görüş mesafesinin zayıf olduğu alanlar.” diyor.


Smithsonian Magazine. 4 Ocak 2021.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login