Araştırmaya Göre Kediler Sahiplerinin Kokusunu Tanıyor

Kediler, sahiplerinin kokusuna kıyasla yabancı birinin kokusunu daha uzun süre kokluyor ve sahiplerini koku yoluyla ayırt edebiliyor.

Kedilerin, sahiplerinin kokusuna kıyasla yabancı birinin kokusunu daha uzun süre koklaması, tanıdık insanları yalnızca koku yoluyla ayırt edebildiklerini gösteriyor. Bu bulgular, Japonya’daki Tokyo Tarım Üniversitesi’nden Yutaro Miyairi ve meslektaşlarının PLOS One dergisinde yayımladıkları açık erişimli bir çalışmada yer alıyor.

Kedilerin diğer kedileri tanımak ve birbirleriyle iletişim kurmak için koku alma duyularını kullandıkları biliniyor. Ancak farklı insanları da koku yoluyla ayırt edip edemedikleri daha önce araştırılmamıştı.

(İlgili: Kedilerin Kulaklarının Önünde Neden Tüy Yok?)

Araştırmacılar, kedilerin sadece kokuya dayanarak tanıdık ve yabancı insanları ayırt edip edemediklerini test etti.

Bu amaçla evde yaşayan 30 kediye, plastik tüpler içinde sunulan koku örnekleri gösterildi. Bu örnekler, ya kedinin sahibinin ya da kedinin daha önce hiç karşılaşmadığı bir yabancının koltuk altı, kulak arkası ve ayak parmak aralarından pamuklu çubukla alınmıştı.

Kediler, sahibi veya boş tüp yerine, belirgin biçimde daha uzun süreyle yabancı kokuları kokladılar. Ayrıca araştırmacılar, kedilerin başlangıçta yabancı kokuları sağ burun deliğiyle koklamaya daha yatkın olduklarını, fakat kokuya alıştıkça sol burun deliğine geçtiklerini tespit etti.

Çalışmaya katılan kedi sahiplerinden, kedilerinin kişilik özellikleri ve kendileriyle olan ilişkileri hakkında çevrimiçi bir anketi doldurmaları istendi.

Sonuçlara göre, nevrotik kişilik özellikleri taşıyan erkek kediler her tüpü tekrarlayan biçimde koklama eğilimindeyken, daha uyumlu (agreeable) kişilik özellikleri taşıyan erkek kediler tüpleri daha sakin şekilde kokladı. Ancak dişi kedilerde kişilik özelliklerinin deneyim sırasında sergilenen davranışlar üzerinde anlamlı bir etkisi gözlenmedi.

Sonuçlar, evcil kedilerin tanıdık ve tanıdık olmayan insanları kokularına göre ayırt edebildiğini gösteriyor. Ancak yalnızca kokuya dayanarak belirli bir kişiyi tanıyıp tanıyamadıkları henüz net değil.

Kedilerin yeni kokuları sağ burun delikleriyle araştırmayı tercih etmeleri, beynin farklı yarımkürelerini farklı görevler için tercih ettikleri yönündeki teoriyi destekliyor. Bu fenomen daha önce köpekler, balıklar ve kuşlar gibi hayvanlarda da gösterilmişti.

Araştırmacılar şöyle ekliyor: “Kedilerin insanları tanımak için koku alma duyularını kullandıklarını öne sürüyoruz. Ayrıca koklamadan sonra gözlemlediğimiz karakteristik sürtünme (işaretleme) davranışı, koklamanın kedilerde kokuyu bırakma (işaretleme) öncesinde gelen bir keşif davranışı olabileceğini gösteriyor. Bu ilişki ile kedilerin belirli bir kişiyi koku yoluyla tanıyıp tanıyamadığı teorisi, daha fazla araştırmayı gerektiriyor.”

Public Library of Science. 28 Mayıs 2025.

Makale: Miyairi, Y., Kimura, Y., Masuda, K., & Uchiyama, H. (2025). Behavioral responses of domestic cats to human odor. PLoS One, 20(5), e0324016.