Arabistan’da 4.500 Yıllık ‘Cenaze Yolları’ Bulundu

Arkeologlar, Suudi Arabistan’da günümüze kadar iyi korunmuş mezarlarla sınırlandırılan 4.500 yıllık bir cenaze yol ağı keşfettiler.

Arkeologlar, Erken ve Orta Tunç Çağı’nda Arabistan’da yaşayan insanların, binlerce ayrıntılı mezar anıtıyla sınırlanan, vahaları ve otlakları birbirine bağlayan uzun mesafeli koridorlar olan “cenaze yolları” inşa ettiğini keşfettiler.

Araştırmanın baş yazarı Dr. Matthew Dalton, “‘Cenaze yolları’, zamanlarının en önemli otoyol ağlarıydı ve 4.500 yıl önce Arap Yarımadası’nda yaşayan halkların, önceden düşündüğümüzden çok daha sosyal ve ekonomik olarak birbirine bağlı olduğunu gösteriyor.” diyor.

(İlgili: Arabistan’da 7.000 Yıl Önce İnşa Edilen Büyük Taş Anıtlar)

AlUla Kraliyet Komisyonu altında çalışan araştırma ekibi, ‘cenaze yollarını’ bulmak ve analiz etmek için uydu görüntüleri, helikopterden hava fotoğrafçılığı, yüzey araştırması ve kazı yöntemlerini kullandı.

Ekip, Suudi Arabistan’daki AlUla ve Hayber ilçelerindeki birincil çalışma alanlarında kaydedilen 17.800’den fazla ‘kuyruklu mezar’ ile 160.000 kilometrekarelik bir alanda yollar buldu. Bunların yaklaşık 11.000 tanesi cenaze yollarının bir parçasını oluşturuyordu.

Araştırmacılar, bu yollardaki en yüksek mezar anıtlarının, kalıcı su kaynaklarının yakınında bulunduğunu ve yolların yönünün, popülasyonların onları Hayber, Al Ula ve Teyma da dahil olmak üzere büyük vahalar arasında seyahat etmek için kullandığını gösterdiğini buldu.

Daha küçük yollar, vahaları çevreleyen manzaraları dolaşıyordu, bu da rotaların yağmur dönemlerinde evcil hayvan sürülerini yakındaki meralara taşımak için kullanıldığını düşündürüyor.

Dr. Dalton, “Bu vahalar, özellikle de Hayber, dünya çapında bilinen en yoğun mezar anıtlarından bazılarını barındırıyor. Etrafında inşa edilmiş çok sayıda Tunç Çağı mezarı, popülasyonların o dönemde bu elverişli yerlere daha kalıcı bir şekilde yerleşmeye başladığını gösteriyor.” diyor.

Proje Direktörü Dr. Hugh Thomas, proje için muazzam bir yıl olduğunu söylüyor.

“2021’de yayımlanan makaleler, eski zamanlarda AlUla ve Hayber’in zengin ve dinamik bir ortam ile karakterize edildiğini göstermeye yardımcı oldu. Bu bölgelerden çıkan arkeolojik buluntular, Orta Doğu’nun erken tarihine ilişkin anlayışımızı derinden değiştirme potansiyeline sahip.”

University of Western Australia. 14 Ocak 2021.

Makale: Dalton, M., McMahon, J., Kennedy, M. A., Repper, R., Al Shilali, S. E., AlBalawi, Y., … & Thomas, H. (2021). The Middle Holocene ‘funerary avenues’ of north-west Arabia. The Holocene, 09596836211060497.