Antik Göçler Tesadüf Değil, Bir Tercihti

Tayvan ve Japon anakarası arasında bulunan Ryukyu Adaları’na yapılan göç örneğinde olduğu gibi, eski okyanus göçlerinin “kasıtlılık” ölçüsü, uzun süredir geniş çapta tartışılıyor.

Araştırmacılar, akıntıya kapılmış antik gemileri canlandırmak için, uydudan takip edilen yüzen şamandıraları kullandılar. Ancak şamandıraların büyük çoğunluğu zorlu deniz yolculuğunda başarısız oldular. Çalışmayı yapanlar, 35.000 ila 30.000 yıl önce yaşayan Paleolitik insanların bu yolculuğu tesadüfen değil, kendi seçimleri ile yapmış olmaları gerektikleri sonucuna vardılar. 

(Hatay’da Kuyuda Bulunan Kadın, 4.000 Yıllık Göçleri Aydınlatıyor)

İnsan göçü son 50.000 yılın insanlık tarihinin esas parçalarından biri. Bu hikâyenin pek çok insanı etkileyen bir yönü, eski insanların ayrı kara kütleleri arasında geçiş yapmak için kullanmaları gereken yollar.

Tokyo Üniversitesi Müzesi’nden, Profesör Yosuke Kaifu ve araştırma grubu, Tayvan’dan Ryukyu Adası ve güneybatı Japonya’daki Okinawa’nın da dahil olduğu, 35.000 – 30.000 yıl önce gerçekleştiği bilinen geçişi araştırıyor. 

Kaifu’nun aktardığı üzere: “Avustralya ve çevresindeki kara kütlelerindeki Paleolitik göçü araştıran çok sayıda çalışma var ve sık sık bu göçlerin kaza sonucu mu oluştuğu yoksa maksatlı yolculuklar mu oldukları tartışılır. Bizim çalışmamız özellikle Ryukya Adaları’na olan göçlere odaklanıyor. Çünkü burası yalnızca tarihsel olarak önemli değil, aynı zamanda buraya ulaşmak son derece zor. Bu konum Tayvan’nın sahilindeki dağların zirvelerinden görülebilir ancak sahilinden bakıldığında görülemez. Ayrıca dünyanın en güçlü akımlarından biri olan Kuroshio Akımı’nın da karşısında. Eğer deniz kasıtlı bir şekilde geçilirse, bu gerçekten son derece cesur bir hareket olurdu.”

Bu yolculuğun maksatlı olup olmadığını anlamak, tahmin edildiğinden daha az basit. Yolculuğun şans eseri meydana gelme olasılığını araştırmak için Kuroshio Akımı’nın, sürüklenen araç üzerindeki etkisinin ölçülmesi gerekiyordu. Bunu yapmak için Kaifu ve ekibi, bu yolculukta akıntıya yakalanan, muhtemel bir geminin yolunu izlemek için uydudan takip edilen 138 şamandıra kullandı. 

Kaifu: “Sonuçlar, beklediğimizden daha açıktı. Yalnızca 4 şamandıra, Ryukyu Adaları’ndan birine 20 km kadar yaklaşabildi. Ancak bunların hepsi olumsuz hava şartlarından kaynaklanıyordu. Eğer antik bir denizci olsaydınız, ufukta fırtına ihtimali varsa herhangi bir deniz yolculuğuna çıkmanız pek olası değildi. Bunun bize anlattığı şey, Kuroshio’nun sürükleyiciliği sizi, Ryukyu Adası’ndan uzağa yönlendirir. Başka bir deyişle, o bölge aktif bir şekilde taranmış olmalı.” diyor.

Var olan akımın, bundan 30.000 sene önceki akımla aynı olduğu konusunda, nasıl bu kadar emin olduğumuzu düşünüp, şaşırabilirsiniz. Ancak var olan kanıtlar, jeoloji kayıtları da dahil, en az son 100.000 senedir bölgedeki akımın istikrarlı bir şekilde sürdüğünü söylüyor.

Araştırmacıların, Paleolitik gezginlerin tesadüfi göçlerini başka türlü açıklayabilecek fırtınalı koşullarla karşılaşmaya cesaret edemeyeceklerine dair güvenlerine gelince ise, daha önceki çalışmalar, bu gezginlerin, modern benzerleri gibi, aileleri varken bu tip riskler almadıklarını kabul eder. 

Kaifu son olarak: “Başlangıçta, deniz seyahatlerinin kasıtlılığını nasıl gösterebileceğimiz konusunda bir fikrimiz yoktu. Ancak Kuroshio Akımı üzerine çalışan Tayvan’daki ortak yazarlarımız ile tanıştım ve izleme şamandıralarını kullanma fikrine ulaştık. Şimdi, sonuçlarımız bu bölgedeki Paleolitik göç için sürüklenme hipotezinin neredeyse imkânsız olduğunu gösteriyor. Söz konusu antik toplulukların tesadüfi yolcular değil, bilinçli kaşifler olduğuna dair güçlü bir argüman oluşturmayı başardığımıza inanıyorum.” diyor. 

University of Tokyo. 3 Aralık 2020.

Makale: Kaifu, Y., Kuo, T. H., Kubota, Y., & Jan, S. (2020). Palaeolithic voyage for invisible islands beyond the horizon. Scientific Reports, 10(1), 1-12.