Antik DNA, 6. Yüzyıl Çin İmparatorunun Yüzünü Ortaya Çıkardı

1.500 yıl önceki Çin imparatoru neye benziyordu? Araştırmacılar, kalıntılarından elde edilen DNA’yı kullanarak Kuzey Zhou’daki Çin İmparatoru Wu’nun yüzünü canlandırdı.

Yeni çalışma, imparatorun 36 yaşında ölümünün felçle bağlantılı olabileceğini öne sürüyor. Aynı zamanda bir zamanlar kuzeydoğu Asya’nın bazı kısımlarını yöneten göçebe bir imparatorluğun kökenine ve göç modellerine de ışık tutuyor.

İmparator Wu, antik Çin’deki Kuzey Zhou hanedanının hükümdarıydı. İmparator Wu, MS 560’tan MS 578’e kadar olan hükümdarlığı altında güçlü bir ordu kurdu ve Kuzey Qi hanedanını yendikten sonra antik Çin’in kuzey kısmını birleştirdi.

İmparator Wu, etnik olarak bugünkü Moğolistan ile kuzey ve kuzeydoğu Çin’de yaşayan eski bir göçebe grup olan Xianbei’den geliyordu.

Şangay’daki Fudan Üniversitesi’nde makalenin yazarlarından biri olan Shaoqing Wen, “Bazı akademisyenler Xianbei’nin sık sakallı, yüksek burun kemerli ve sarı saç gibi ‘egzotik’ görünümlere sahip olduğunu söylemişti. Ancak analizimiz İmparator Wu’nun tipik Doğu veya Kuzeydoğu Asya yüz özelliklerine sahip olduğunu gösteriyor.” diyor.

(İlgili: Çin’de Bulunan Görkemli Mezarlarda Jin Hanedanı Elitleri Olabilir)

1996 yılında arkeologlar Çin’in kuzeybatısında İmparator Wu’nun mezarını keşfettiler ve burada neredeyse bütün halde bir kafatası da dahil olmak üzere onun kemiklerini buldular.

Son yıllarda antik DNA araştırmalarının gelişmesiyle Wen ve ekibi, DNA’sından 1 milyondan fazla tek nükleotid polimorfizmini (SNP) kurtarmayı başardı. Bunların bir kısmı İmparator Wu’nun derisinin ve saçının rengi hakkında bilgi içeriyordu.

Ekip, bu bilgileri İmparator Wu’nun kafatasıyla birleştirilerek yüzünü üç boyutlu olarak yeniden oluşturdu. Sonuç, İmparator Wu’nun kahverengi gözleri, siyah saçları ve koyu ila orta tenli olduğunu ve yüz özelliklerinin günümüz Kuzey ve Doğu Asyalılarınınkine benzediğini gösteriyor.

Fudan Üniversitesi’nde makalenin eş-yazarı olan Pianpian Wei, “Çalışmalarımız tarihi figürlere hayat verdi. Daha önce insanlar, eski insanların neye benzediğini resmetmek için tarihi kayıtlara veya duvar resimlerine güvenmek zorundaydı. Artık Xianbei halkının görünüşünü doğrudan ortaya çıkarabiliyoruz.” diyor.

İmparator Wu 36 yaşında öldü, oğlu da genç yaşta ortada hiçbir sebep yokken öldü. Bazı arkeologlar İmparator Wu’nun hastalıktan öldüğünü söylerken, diğerleri imparatorun rakipleri tarafından zehirlendiğini öne sürüyor.

İmparator Wu’nun DNA’sını analiz eden araştırmacılar, imparatorun felç riskinin yüksek olduğunu ve bunun da ölümüne katkıda bulunmuş olabileceğini buldu. Bu bulgu, imparatorun afazi, sarkık göz kapakları ve anormal yürüyüş (felcin olası belirtileri) hastası olarak tanımlandığı tarihi kayıtlarla örtüşüyor.

Genetik analiz, Xianbei halkının güneye, kuzey Çin’e göç ettiklerinde etnik olarak Han Çinlileriyle evlendiklerini gösteriyor. Wen, “Bu, eski insanların Avrasya’da nasıl yayıldığını ve yerel halkla nasıl bütünleştiğini anlamak için önemli bir bilgi” diyor.

Ekip daha sonra Çin’in kuzeybatısındaki antik Chang’an şehrinde yaşayan insanları, antik DNA’larını inceleyerek incelemeyi planlıyor.

Chang’an, binlerce yıl boyunca birçok Çin imparatorluğunun başkenti ve MÖ 2. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar önemli bir Avrasya ticaret ağı olan İpek Yolu’nun doğu ucuydu.

Araştırmacılar, DNA analizinin, insanların antik Çin’de nasıl göç ettiği ve kültür alışverişinde bulunduğu hakkında daha fazla bilgi ortaya çıkarabileceğini umuyor.

Cell Press. 28 Mart 2024.

Makale: Du, P., Zhu, K., Qiao, H., Zhang, J., Meng, H., Huang, Z., … & Wen, S. (2024). Ancient genome of the Chinese Emperor Wu of Northern Zhou. Current Biology.