Antalya’daki 3.600 Yıllık Batıkta Nadir Külçeler Var

Antalya açıklarında keşfedilen 3.600 yıllık dev gemi batığında, yastık formlu 74 bakır külçe bulundu. Yastık formlu bakır külçelerin dünyada sadece 5 örneği olduğu belirtiliyor.

Akdeniz Üniversitesi Sualtı Araştırma Merkezi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Öniz ile araştırma ekibi tarafından Batı Antalya açıklarında keşfedilen, içinde 1.5 tonluk bakır külçe bulunan 12-14 metre boyutlarındaki gemi batığının, uluslararası bilim dünyasındaki yankıları devam ediyor.

Batığın tespitinin, Akdeniz Kıyılarında Sualtı Araştırmaları Projesi kapsamında 2018 yılında yapıldığını belirten Doç. Dr. Öniz, batığın yüküyle ilgili bilgi verdi.

(Antalya Açıklarında 3.600 Yıllık Batık Bulundu)

Dünyada bilinen yastık formlu bakır külçe sayısının sadece beş olduğunu belirten Öniz, keşfedilen batıkla birlikte bu sayının yükseldiğini söyledi.

Öniz, “Halen sergilenen yastık formlu bakır külçelerden biri New York Metropolitan Müzesi’nde, dördü ise Yunanistan’ın Atina kentindeki Milli Arkeoloji Müzesi’nde bulunuyor.” dedi.

Endüstri tarihinin en erken ürünleri arasında

Antalya’nın batısında 50 metre derinlikte keşfedilen 3.600 yıllık batığın taşıdığı yük açısından da çok önemli olduğu ifade eden Doç. Dr. Öniz, sözlerine şöyle devam etti:

“Bu batıkta yastık formlu 74 bakır külçe bulunuyor. Yastık formlu bakır külçe sayısının, önümüzdeki günlerde başlayacak kazı çalışmaları sonunda artacağını tahmin ediyoruz. Ayrıca batıkta farklı formlu bakır külçeler de var. Bunlar, dünya endüstri tarihinin en erken ürünleri arasında ilk sırada yer alıyor.”

Batıktaki kazı çalışmaları başlıyor

Bakır külçelerin Kıbrıs’taki madenlerden çıkartılıp MÖ 16. ya da 15. yüzyılda kalıba döküldüğünü düşündüklerini kaydeden Öniz, geminin Girit ya da Ege kıyılarındaki bir limana gitmek isterken fırtınaya yakalanarak battığının tahmin edildiğini söylüyor.

(Karadeniz’de 2.400 Yıllık Tüm Halde Batık Bulundu)

Öniz, önümüzdeki günlerde batıkta Türkiye Sualtı Arkeolojisi Vakfı desteğiyle Antalya Müzesi uzmanları ve dünyaca ünlü sualtı arkeoloğu Prof. Cemal Pulak’ın da katılacağı uluslararası ekiple kazı çalışmalarının başlayacağını belirtti.

Uluslararası basında büyük ilgi

Batığın İngilizce makalesi PEQ adlı bilimsel dergide yayımlandıktan uluslararası sosyal medyada büyük yankı uyandırdığını belirten Öniz,

“Arkeoloji alanında birçok tanınmış bilim insanı bu haberi sayfalarında paylaştı” dedi. Doç. Dr. Öniz, yeri açıklanmayan batık hakkında ‘Uzay Arkeolojisi’ adlı kitap ile National Geographic / Discover Channel yazarı Sarah Parcak’ın ‘Aman Tanrım! bütün takipçilerime büyük duyuru: Uluburun’dan muhtemelen daha eski bir batık bulundu’, Alman Arkeoloji Enstitüsü’nden Jens Notroff’un ‘Bu çok büyük, cidden büyük! 1980’lerde keşfedilen Uluburun Batığını duydunuz mu? Akdeniz’de Geç Tunç Çağı deniz ticareti ağına ışık tutan muhteşem bir buluntu. Bir tane daha var!’ şeklinde paylaşımlar yaptığını söyledi.

Diğer yandan ünlü yayın kuruluşu Taylor&Francis, dün Tunç Çağı Batığı haberinin bilimsel yayınları altmetrik değerlere göre trend olduğunu ilan etti.

Kıbrıs’tan Ege’ye giderken fırtınaya yakalanmış

Doç. Dr. Hakan Öniz, 50 metre derinlikteki batıkla ilgili 5 yıllık proje kapsamında uluslararası ünlü arkeologların da katılımıyla kazı çalışmalarının yapılacağını söyledi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı izinleriyle Akdeniz kıyılarında arkeolojik su altı araştırmaları projesi kapsamında dünyanın en eski ticaret gemisi olduğunun bilimsel olarak tespit edildiğini söyleyen Doç. Dr. Öniz şu açıklamaları yaptı:

“Bu batık muhtemelen günümüzden 3.600 sene önce Kıbrıs adasından Ege’de bir bölgeye giderken yolda fırtınaya yakalanarak batıyor. Batığın ana yükü bakır külçeler. Külçelerin tipolojisinden MÖ 16. yüzyıla ait bir ticaret gemisi olduğu ortaya çıkıyor. Bu gemi muhtemelen dünyanın ilk, en erken endüstriyel ürünlerini taşıyan bir gemi aynı zamanda. Bu özellikleriyle bilimsel olarak dünyada su altı arkeolojisi kapsamında çığır açtı diyebiliriz. Ayrıca Akdeniz kıyılarında bugüne kadar keşfi yapılan batık sayısı da toplam 167’ye yükseldi.”

DHA