Anavarza Antik Kenti’nde Gladyatörlerin Savaştığı Yapı Gün Yüzüne Çıkacak

Adana’nın Kozan İlçesi’ne bağlı Dilekkaya Köyü’nde 2,000 yıllık Anavarza Antik Kenti’nde kazı çalışmaları sürüyor. Antik kentte ayrıca, gladyatörlerin vahşi hayvanlarla savaştıkları alan bulundu.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın en son 1 milyon liralık rekor bir ödenek ayırdığı kazı çalışmalarının başında bulunan Yrd. Doç. Fatih Gülşen, 14 aydır aralıksız süren kazılarla ilgili olarak, Anavarza Antik Kenti’nin 200 metre yükseklikte bulunan kalesi, hamamları, kiliseleri, zafer kapısı, su kemerleri, kaya mezarları, stadyumu, mozaikleri ve antik tiyatrosuyla Anadolu’nun en büyük antik kenti olduğunu söyledi.

Anavarza’nın ‘yenilmez’ anlamına geldiğini belirten Yrd. Doç. Fatih Gülşen, şöyle devam etti:

“Kentte bugüne kadar yapılan çalışmalar, İsa’dan önce 19 tarihinde Anavarza’nın imparator Augustus tarafından yapıldığı gösteriyor ama çok daha erken dönemlerde de bir yerleşim olduğunu biliyoruz. Antik çağın tek ve en büyük duble yolu burada bulunuyor. 34 metre genişlikte ve 2700 metre uzunluğundaki bu antik cadde, dünyanın ilk ve en eski caddesi olarak da litaratüre girdi. Caddenin her iki tarafı profillerle sonlanmış olup 1.5 metrelik büyük sütunlarla süslenmiş. Tespitlerimize göre antik caddede 700 civarında sütunun dikileceği öngörülmekte. Anavarza’daki antik kilise çok çok önemli. İsa’dan sonra 5’inci Yüzyıl’da yapıldığını biliyoruz. Daha da önemlisi bu kilise bir Roma tapınağının temelleri üzerine inşa edilmiştir. Bu kilise binasının da çok önemli bir aziz için yapılmış olduğunu düşünüyoruz. Kentte dünyada Dioskorides gibi eczacılığın babası olarak kabul edilen bir şahsiyet doğmuş, bine yakın farklı ilacı sadece antik kentte yetişen 50 civarında farklı bitkilerden yapmıştır. Dünyanın en ünlü şairlerinden birisi olan Opianus da burada yaşadı. Bu önemli kişilerin yetiştiği antik kentte, tarihin ilk üniversiteleri ya da üniversite niteliğindeki okulların bulunduğunu düşünüyoruz. Kazılarda bunların hepsi ortaya çıkacak. Antik kentteki tamamen tuğladan yapılmış hamam binası da bölgede ilk ısıtma sistemi örneğiyle öne çıkıyor.

Anavarza’da çok önemli bir tarihi stadyum, kentin güney ucunda da bir amfi tiyatro var. Stadyum binası Anadolu’daki en büyük 3 stadyumdam birisi. Bu binanın hakem gözetleme kuleleri, devasa granit sütunlardan oluşuyor. Stadyumlar dünyada ilk olimpiyatların yapıldığı yerlerdir. Bu spor organizasyonları da Anavarza gibi büyük başkentlerde yapılıyor. Henüz kazmaya başlamadığımız amfi tiyatro binası da kemerli ayaklar üzerine inşa edilen bir yapının oval kısmındaki düzlükte bulunuyor. Bu kemerli ayakların altında gladyatörlerin bulunduğu odalar, aslan ve kaplan gibi yırtıcı hayvanların olduğu mahzenler mutlaka kazılarla ortaya çıkartılacaktır. Anadolu’da bunun üç örneği var. Bu üç örnekten en sağlam olarak günümüze gelen örnek Anavarza’da bulunuyor. Kazılarla bu yapıyı ortaya çıkardığımızda, yıkılmış olan tüm bloklar restorasyon faaliyetlerinin ardından Anadolu’da bugüne kadar tüm planlaması ve işlemesiyle ortaya çıkarılan tek örnek bu olacak. Böylece merkez Roma’nın ötesinde, Anadolu gibi eyaletlerde bir amfi tiyatro nasıl çalışmaktadır, nasıl planlanmıştır, hangi yırtıcı hayvanlar gösterilerde kullanılmıştır, bu hayvanlarla veya gladyöterlerin kendi aralarındaki savaşları, bunun hangi araç ve gereçlerle yapıldığı ortaya çıkarılacak ve arkeoloji dünyasına kazandırılacak.”

DHA