Anadolu’nun Yazıyla Tanıştığı Kültepe’de Asurlulardan Öncesi Araştırılıyor

Anadolu’nun ilk defa yazıyla tanıştığı Kayseri’deki Kültepe-Kaniş-Karum Höyüklerinde, Asurlulardan önceki yaşam araştırılıyor.

Kültepe Kazı Başkanı Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu, bu yılki kazı çalışmalarında Kültepe Kaniş-Karum’da günümüzden 5.000 yıl öncesi yaşantıyı araştıracaklarını, bu çalışma için 2010 yılında uygulamaya koydukları proje çerçevesinde kazıların sürdüğünü söyledi.

Prof. Dr. Kulakoğlu şunları anlattı:

“Burada büyük bir ticari koloni kurmuş olan Asurlulardan önce buradaki yaşantıya yönelik bir çalışma yapıyoruz. Kültepe, günümüzden 4.000 yıl öncesine tarihlenen, dünyanın en büyük özel çivi yazılı tablet koleksiyonu bulunan ve bu tabletleri yazan Asurlu tüccarlarla tanınıyor. Asurlu tüccarlar, 4.000 yıl önce Anadolu’ya yazıyı getirmişler, hukuk ve bürokrasiyi, devlet kurma geleneğini getirmişler. Biz hep şimdiye kadar Asurlu tüccarların Anadolu’ya gelmelerinden sonraki yaşantılarını araştırıyorduk. 2010 yılından itibaren ise Asurlu tüccarlardan önceki dönemde bu bölgedeki yaşantıyı araştırmaya başladık. Yani günümüzden 4.500 yıl önce yine Mezopotamya’dan, şimdiki Irak’tan gelmiş insanların birlikte yaşadığı alanlarda da çalışmaya başladık.”

Prof. Dr. Kulakoğlu, Asurlular öncesi dönemle ilgili çalışmaları sırasında toprak kaplar, ölçü aletleri ve tartıda kullanılan taşlar bulduklarını, bu taşların kurbağa, kuğu gibi hayvan figürleriyle süslü olanlarına da rastladıklarını, bunun da o döneme göre Kültepe’de yaşayanların gelişmiş bir medeniyete sahip olduklarını gösterdiğini belirtti.

“Hitit Kralı Anitta, şehri ele geçirmiş ama insanları öldürmemiş”

Kültepe’nin, adı gibi kurulduğu bölgenin küllü bir toprağa sahip olduğunu kaydeden Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu, şunları söyledi:

“Bu bize şunu gösteriyor; Kültepe aslında çok defa yangın geçirmiş. Çok defa yakılıp yıkıldı. Biz en azından, Asurluların geldiği dönemde 2 defa yakılıp yıkıldığını biliyoruz. Yangından sonra terk edilmiş, sonra tekrar yerleşilmiş. Şöyle yazılı bir kaynağımız da var, ilk Hitit Kralı olarak bilinen Anitta, babası Pitana ile birlikte bir gece baskınında Kültepe’yi ele geçiriyor. Şehri yakıyor, ancak içinde, şehirde oturan insanlar için “Kendi canımdan, kendi kanımdan bildim ve anam, babam gibi davrandım” diye yazıyor. Yani şehri ele geçirmiş, ancak oturan insanlara hiçbir zarar vermemiş. Biz bunu arkeolojik kazılarda da görebiliyoruz. Bugüne kadarki çalışmalarımızda, evlerin içerisinde bir saldırı ya da bir katliam izi görmüyoruz. Bu da bu anlamda Anitta’yı doğruluyor. Böylece Anitta şehri ele geçirdikten sonra imar çalışmalarına girmiş, tapınaklar, saraylar yaptırmış, burada oturmuş. Daha sonra bu kral, Boğazköy Hattuşa’da Hitit Hanedanlığı’nı kurmuş.”

Kültepe Höyüğü

Kaniş Krallığı’nın başkenti ve Anadolu’daki Assur Ticaret Kolonilerinin merkezi olan Kültepe, Kayseri’nin 20 km kuzeydoğusun yer alır. Kültepe Arkeolojik Alanı, 21 metre yüksekliğinde bir höyük ve onun etrafını çevreleyen karum adlı aşağı şehirden oluşmaktadır. Tarihi ve doğal anayolların birleştiği bir noktada yer alması, Kültepe’nin ticarette önemli bir yer olmasını sağlamıştır.

Kültepe-Kaniş’te 1948 yılından itibaren sürdürülen bilimsel arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılan 23.500 çivi yazılı tablet Anadolu’nun ilk yazılı belgeleridir. Kültepe-Kaniş tabletleri, diğer eski merkezlerde bulunan devlet arşivlerin aksine, tüm eski Önasya’nın en büyük ve kapsamlı özel şahıs arşivleridir. Söz konusu eserler Anadolu ile Asur arasında sürdürülen ticaret hakkında detaylı bilgilerin yanı sıra, borç alıp-verme, faiz, evlenme-boşanma, veraset, esir ticareti, mahkeme kararları ve yerli beylerle yapılan yazışmalar hakkında da bilgiler vermektedir.

Anadolu İnsanı Okuma Yazmayı İlk Olarak Kültepe’de Öğrendi
Anadolu’da Beşik Kertmesi Geleneği 4.000 Yıl Önce Vardı
4.000 Yıl Önce Anadolu’da Kadın Hakları Yazılı Olarak Vardı

DHA