Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde Görülmesi Gereken 12 Ortostat

Gündelik yaşamlarını, yıkımlarını, törenlerini, yaslarını, dini algılarını,yönetimlerini kısaca her şeyini taşa kazıdılar. Paleolitik Çağ’dan, Osmanlı’ya kadar geniş bir tarih aralığında eserler barındıran Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ndeki ortostatları/taş kabartmaları bu listede derledik.

1-Haberciler Duvarı- Kargamış/Gaziantep M.Ö.900-700

Ortada diz çökmüş sakallı figür, sol eliyle boğanın boynuzunu, sağ eliyle aslanın arka bacağını tutar. Aslanın altında göğüs ve baş kısmı eksik olan başka bir aslan ve onun altında daha küçük bir başka aslan vardır. Başının arkasında bir geyik durur. Bu kabartmanın hayvanlar hakimi Gılgamış’ı betimlediği düşünülmektedir.

2-Haberciler Duvarı- Kargamış/Gaziantep M.Ö. 900-700

Sağda sakallı ve kısa etekli insan figürü, ön ayakları üzerinde duran aslana, sağ elinde tuttuğu  kamayı saplarken sol eliyle de aslanın kuyruğunu tutar. Solda boynuzlu, başlıklı ve sakallı tanrı figürü sol eliyle aslanın arka ayağını tutarken, sağ eliyle baltayı başının üzerinde tutar.

3- Aslantepe Ortostatı- Aslantepe/Malatya M.Ö. 1200-700

Hayat ağacı olarak tasvir edilen ağacın iki yanında belinde kılıç olan iki aslan adam yer alır. Sağdaki figürün sol elinde omzuna dayalı bir orak, sağ elinde bir sembol vardır. Soldaki figür sağ elinde çift yüzlü balta taşır.

4-Kabartma-Alacahöyük/Çorum M.Ö.1399-1301

Elinde mızrakla aslana saldıran bir insan figürü ile ona yardım eden iki köpek görünüyor. Aslan savunma durumundadır. Köpeklerden biri aslanın sırtına çıkmış ve onu ısırır, diğer köpek aslanın karnına doğru saldırır. Aslan sol arka ayağıyla köpeğin üzerine basar.

5- Tören Alayı Ortostatı- Kargamış/Gaziantep M.Ö.900-700

Yürüyen, başlarında yüksek başlık bulunan, uzun elbiseli üç kadın figürü yer alır. Bu kadınların Tanrıça Kubaba’nın rahibeleri olduğu kabul edilmektedir. Ön ve arkadaki figürün sağ ellerinde başak demeti vardır, ortadaki figürün sağ eli boştur. Figürler sol ellerinde asaya benzer nesneler taşır.

6-Aslantepe Ortostatı- Aslantepe/Malatya M.Ö.1200-700

İçki ve kurban adama sahnesinin tasvir edildiği bu ortostatta, üzerinde tanrı sembolünün bulunduğu tanrı figürü belinde kılıçla arabada görülüyor. Aynı tanrı, ortada elinde bir yıldırım demetiyle  tasvir edilmiş. Sağda kral, tanrıya içki sunar. Üzerinde, “Büyük,güçlü Kral Sulumeli “yazar. Arkasında tanrıya kurban edilmesi için boğa tutan bir hizmetkar bulunur.

7-Uzun Duvar Ortostatı- Kargamış/Gaziantep M.Ö.1200-700

Savaş arabasında bulunan iki figürden biri atın dizginlerini tutarken, diğer figür ok atar. Atın altında karnında ok olan, çıplak ve sırtüstü yatan bir düşman vardır. Bu figürün düşman askeri olduğu için diğer figürlerden daha küçük yapıldığı düşünülüyor.

8-Su Kapısı Ortostatı-Kargamış/Gaziantep M.Ö. 900-700

Masanın solunda taburede oturan figür havaya kaldırdığı sağ elinde kadeh tutar. Arkasında, elinde yelpazeli hizmetkar vardır. Masanın diğer tarafında başka bir hizmetkar elinde kapla bekler. En sağdaki figür ise saz çalar.

9-Haberciler Duvarı Ortostatı- Kargamış/Gaziantep M.Ö.900-700

Bu kabartma,Gılgamış ve Enkidu tarafından sedir ormanlarının koruyucu tanrısı Humbaba’nın öldürülmesini anlatır. İki yanda duran figürler bir elleriyle ortadaki figürün kollarını çapraz gelecek şekilde diğer elleriyle tutarken, diğer elleriyle başlarına hançer saplarlar.

10-Kral Burcu Ortostatı- Kargamış/Gaziantep M.Ö.900-700

Uzun elbiseli,kalın kemerli saçları bukleli üç savaşçı figür görülüyor. Öndeki figür sol elinde bir ucu kırık bir mızrak, sağ elinde yapraklı dal tutar. Ortadaki figür sol elini yumruk yapmıştır ve sağ elinde başı hizasında bir alet taşır. Onları sol asa taşıyan figür takip eder. Her üçünün belinde de uzun birer kılıç vardır.

11- Haberciler Duvarı Ortostatı- Kargamış/Gaziantep M.Ö.900-700

Kuş başlı, insan vücutlu kanatlı figürler. Bu figürler,” Kanatlı Grifon Demonlar” olarak adlandırılır. Elleri başının üstünde bulunan bu demonların göğü taşıdığı varsayılır.Kabartma simetrik bir şekilde yapılmıştır.

12- Haberciler Duvarı Ortostatı- Kargamış/Gaziantep M.Ö.900-700

Kabartmada Khimera olarak adlandırılan üç başlı sfenks tasvir ediliyor. Kuyruğunda yırtıcı bir kuşun başı olan tasvirde, kanatlı aslanın kafasının üzerinde sivri külahlı uzun örgülü saçlı insan başı vardır. Ayağındaki detaylar belirgindir.

Listedeki fotoğraflar herhangi bir mecradan alıntı olmayıp, bu listenin hazırlanması için çekilmiştir. Listenin paylaşımı sırasında, kaynağının da belirtilmesi rica olunur.