Amerika’nın En Eski Mezar Taşı Muhtemelen Belçika’dan Gelmiş

Araştırmacılar, Amerika’nın en eski mezar taşının içindeki küçük fosilleri analiz ederek mezar taşının yaşı ve kökenini belirlediler.

Jamestown’da yaşayan önemli bir kolonistin mezarını işaretleyen gizemli siyah mezar taşı muhtemelen Belçika’dan gelmiş. Bu, kolonistlerin Avrupa ile karmaşık bir transatlantik ticaret ağı kurduklarını gösteriyor.

400 yıllık mezar taşına gömülü minik fosillerin yeni analizi, Amerika’da hayatta kalan en eski mezar taşının kökenini açığa çıkardı. Bilim insanları, bulgularını International Journal of Historical Archaeology dergisinde yayımladıkları makalede paylaştılar.

Çalışmanın yazarlarından Dickinson College’dan jeobilimci Marcus M. Key, “Kolonistlerin Belçika’dan siyah mermer mezar taşları sipariş ettiğini, tıpkı bugün Amazon’dan ürün sipariş eder gibi yaptıklarını öğrendiğimizde oldukça şaşırdık, sadece çok daha yavaştı” diyor.

(İlgili: Jamestown Kolonisi Sakinleri, Yerli Köpekleri Yemiş)

1607 yılında kurulan Jamestown, Kuzey Amerika’daki ilk kalıcı İngiliz yerleşimiydi. Onlarca yıldır arkeologlar, Jamestown ve oradaki eserler üzerine çalışmalar yapıyor. Bu eserler arasında yaklaşık 76 cm genişliğinde ve 1,60 metre uzunluğundaki siyah mezar taşı da bulunuyor.

Bu taş, muhtemelen 1627 yılında, Virginia’nın lord valisi olarak görev yapan Sir George Yeardley’nin ölümünden sonra Jamestown’un ikinci kilisesinin zeminine yerleştirildi. 1640’larda bir inşaat projesi sırasında taş yerinden alındı ve 250 yılı aşkın bir süre kayıplara karıştı. Mezar taşı, 1901’de yeniden keşfedildi ve onarılarak Jamestown Anıt Kilisesi’nin mihrap bölümüne yerleştirildi.

Son yıllarda arkeologlar, Jamestown Anıt Kilisesi’nde kazı çalışmaları yaparak bölgenin tarihini daha iyi anlamayı hedeflediler. Bu çalışmalar sırasında mezar taşı da temizlenip restore edildi.

Arkeologlar, mezar taşındaki oyma izlerine dayanarak, taşın bir zamanlar pirinç kakmalarla süslendiğini tahmin ediyor. Bu kakmalar arasında zırhlı bir İngiliz beyefendisi tasvirinin de olabileceği düşünülüyor. Bu ipucuyla taşın muhtemelen bir şövalyenin mezarını işaret ettiğini varsayan arkeologlar, tarihi belgeleri incelediklerinde bu kişinin muhtemelen Yeardley olduğunu düşündüler.

Genellikle “siyah mermer şövalye mezar taşı” olarak anılan bu taş aslında kalkerden yapılmıştı. O dönemde taş endüstrisi her türlü cilalanmış kayayı mermer olarak adlandırıyordu.

Araştırmacılar, taşın kökenini ve ticaret yollarını daha iyi anlamak amacıyla bu kalkerin nereden geldiğini belirlemek istediler. Bu konuda mikro fosillerden yararlandılar. Bu küçük fosiller, kalkerin içinde gömülü olup, taşın kökeni hakkında ipuçları sunabilecek mikroskobik organizmalardır.

Taşın altından alınan küçük örneklerde, belirli zaman ve yerlerde yaşayan altı tek hücreli organizma türü tespit edildi. Mikro fosiller, taşın yaklaşık 336 ila 340 milyon yıl önce oluştuğunu ve kökeninin muhtemelen İrlanda veya Belçika olduğunu gösterdi.

Chesapeake Körfezi çevresindeki diğer sömürge mezar taşlarına dayanarak, taşın coğrafi kökenini daha da daraltarak Belçika olduğunu belirlediler.

Araştırmacılar, siyah kalker mezar taşlarının Londra üzerinden Yeni Dünya’ya geldiğini düşünüyorlar. Bir başka kolonist olan William Sherwood, vasiyetinde Londra’dan bir “mermer” mezar taşı talep etmişti. Onun siyah kalker mezar taşı, Jamestown Anıt Kilisesi’nin dışındaki mezarlıkta bulundu.

Araştırmacılar, Sherwood’un mezar taşının Belçika’da çıkarılıp kesildikten sonra, Meuse Nehri boyunca Londra’ya gönderildiğini, burada oyulduğunu ve pirinç kakmaların yerleştirildiğini, ardından gemi denge ağırlığı olarak Jamestown’a gönderildiğini öne sürüyorlar.

Bu mezar taşlarını göndermek, geminin denge ağırlığı olarak kullanılmasına rağmen pahalı bir işti. Ancak yüksek maliyetine rağmen, varlıklı kolonistler ölen yakınlarını anmak için İngiltere’de moda olan siyah “mermeri” tercih etmiş olmalılar.

Araştırmacılar, “Başarılı Virginia kolonistleri Londra’da yaşamışlar ve en son İngiliz modalarını tanıyorlardı, bu yüzden kolonilerde bunları taklit etmeye çalışmış olabilirler” diyor.

Smithsonian Magazine. 25 Eylül 2024.

Makale: Key, M. M., & Rossi, R. K. (2024). Sourcing the Early Colonial Knight’s Black “Marble” Tombstone at Jamestown, Virginia, USA. International Journal of Historical Archaeology, 1-17.