Amerika’daki Meteorit Boncuklar Antik Ticaret Ağını Gösteriyor

Illinois’deki 2000 yıllık demir boncukların Minnesota’daki bir göktaşından yapıldığını doğrulandı. Boncuklar aynı zamanda geniş etkileşim ağını gösteriyor.

İki tane Havana boncuğu, 1 cm’lik küp yanında gösteriliyor. F: Journal of Archaeological Science

1945’te arkeologlar, Havana, Illinois yakınlarındaki 2000 yıllık bir Hopewell Kültürü tümülüsünü açtılar ve kabuk ve inciden yapılmış 1.000 kadar boncuk keşfettiler. Ayrıca, bir meteoritten geldiği tespit edilen 22 adet demir-nikel boncuk buldular. Ancak Kuzey Amerika’daki demir göktaşları çok nadir ve rapor edilen boncukların hangi meteoritle ilişkili olduğunu netleştirmek oldukça zordu.

Birkaç yıl sonra, 1961’de, Mississippi Nehri boyunca uzanan bir kasaba olan Anoka, Minnesota yakınlarında bir göktaşı bulundu. O dönemde kimyasal analize göre, boncukların kaynağı bu göktaşı değildi. Sonra, 1983 yılında nehir boyunca aynı meteoritin ikinci bir parçası keşfedildi.

Smithsonian Ulusal Doğa Tarihi Müzesindeki meteorlardan sorumlu küratör olan Timothy McCoy, 2004 yılında bu göktaşından 90 kilosunu müze için satın aldı ve 2007 yılında göktaşı envanteri yaparken müzenin Havana meteorit boncuklarından ikisine sahip olduğunu hatırladı. Yeni Anoka meteorit kompozisyonunu boncuklarla karşılaştırmaya karar verdi. Kütle spektrometri analizi, boncukların içeriğinin ve göktaşının oldukça benzer olduğunu gösterdi.

(Tüm Bronz Çağ Demir Eserleri Meteoritten Yapılmış)

“Bence oldukça sağlam bir delil.” diyor McCoy. “1000 demir göktaşı var ve muhtemelen bunların sadece 4 tanesi boncuklarla benzer içerik taşıyor. Biri Avustralya’dan olduğunu için bunu eleyebiliriz. Diğerleri Kentucky ve Teksas’tan. Bu ikisi arasında benzerlikler var ama, ana madde olmadıklarını düşünmem için yeterli farklılıkları gösteriyorlar.”

Boncuklar tarih öncesi ticaret ağının genişliğini gösteriyor

Araştırmacı Kelsey Kennedy, keşfedilen boncukların kökeninin sırrını ararken iki temel soruyu dile getiriyor. Birincisi, demir, meteor alanından nasıl uzaklaştı? İkincisi demir işleme konusunda tecrübesi olmayan bir kültür boncukları nasıl yaptı?

The International Business Times’dan Léa Surugue, antropologların bir noktada Rocky Dağları’ndan Doğu Sahili’ne kadar uzanan bir kültür olan Hopewell’in ekonomik ve sosyal organizasyonu hakkında iki rekabet teorisine sahip olduklarını bildiriyor. Araştırmacılar, Chillicothe, Ohio yakınlarındaki ana Hopewell kültür merkezi de dahil olmak üzere, mezarlarda ve köy alanlarında inanılmaz eserler buldular. Arkeologlar, dini ve hac yeri olduğu düşünülen bu bölgede, Gulf Coast’tan köpekbalığı dişlerini, Yellowstone’un obsidiyenini ve Üst Büyük Göller yakınlarında gümüş madenlerini buldu.

Hopewell Etkileşim Alanı adı verilen bir teori, Hopewell’in bu nesneleri kıtayı kaplayan geniş bir ticaret ağında köyden köye sattığını öneriyor. Diğer teori, insanların egzotik metaller ve diğer kaynaklar toplamak için kendi köylerinden uzun mesafeli yolculuklar gerçekleştirdikleri doğrudan alım modeli.

(Tutankamon’un Hançeri Meteoritten Yapılmış)

McCoy, Surugue’ya, meteorit boncuklarının etkileşim hipotezini desteklediğini düşündüğünü söylüyor. “Meteoritler son derece nadir bulunan nesneler. Bir kişinin büyük bakır yatakları alanına gitmesi ve malzeme geri getirmesi mantıklı olsa da, bu tür bir modeli bir göktaşı gibi bir şeyle uzlaştırmak zor.”diyor.

“Anoka, Minnesota ve Havana, Illinois arasında bir bağlantı kurduğumuzda – bilinen Hopewell merkezlerine ulaşabilen ve büyük nehir sistemleri ile bağlantılı olan iki yer – ticaret modeli daha makul görünüyor.”

Sonuç olarak, boncuklar nasıl yapıldı? McCoy, muhtemelen Hopewell’in demirle çalışmak için bakır ve gümüş çalıştıkları yöntemleri uyarlamış olduğunu söylüyor. McCoy, önce meteorit yığınında çalışmak için sabit ısı ve çelik aletler kullanarak bir boncuk simülasyonu yapmayı denedi, ancak yöntem çok verimli olmadı ve orijinal boncuklarla aynı mikro dokuyu üretmedi. Ancak, Hopewell için mevcut olan yöntemleri kullanırken, demirin bir ahşap ateşinde ısıtılması ve tekrarlanan devirlerde ısıtma ve vurma işlemi yapmasıyla Havana boncuklarına benzer bir boncuk üretmeyi başardı. Araştırmacılar, yöntemin Mısırlıların 3.000 yıl önce göktaşı demirinin boncuklarını hazırlama biçimine benzediğini belirtiyor. İnsanların, farklı yerlerde ve farklı zamanlarda benzer yöntemleri kullanmış olması arkeolojik dünyanın en heyecanlı parçası olsa gerek.

Smithsonianmag. 18 Mayıs 2017.

Makale 1: Traci Watson. 2017. Beads made from meteorite reveal prehistoric culture’s reach. Nature.

Makale 2: Timothy J. McCoy, Amy E. Marquardt, John T. Wasson, Richard D. Ash, Edward P. Vicenzi. 2017. The Anoka, Minnesota iron meteorite as parent to Hopewell meteoritic metal beads from Havana, Illinois. Sciencedirect.