Amerika Yerlileri Sanıldığı gibi Papağanları İthal Etmemiş

Amerika’nın güneybatısındaki yerli topluluklar, sanıldığı gibi renkli papağanları ithal etmiyordu ve yerel olarak yakalıyordu.

Yüzyıllar boyunca Amerika’nın güneybatısındaki yerli topluluklar Meksika’dan renkli papağanlar ithal ettiler. Ancak yürütülen bir araştırmaya göre, bazı papağanlar yerel olarak yakalanmış ve uzaktan getirilmemiş olabilir.

Araştırma, Amerika’nın Güneybatı arkeolojik alanlarında bulunan tüm papağan kalıntılarının kökenlerinin Meksika’da olduğu varsayımına meydan okuyor. Aynı zamanda önemli bir hatırlatma da sunuyor: Geçmişin ekolojisi bugün gördüğümüzden çok farklı olabilir.

(İlgili: Atacama Çölünde Egzotik Papağan Ticareti Yapılıyordu)

Çalışmanın yazarı John Moretti, “Doğa tarihiyle uğraşırken, şimdiki zamana çok fazla güvenerek kendimizi sınırlayabiliyoruz.” diyor. “Bu kemikler, bugün devam eden büyük temel değişiklikler başlamadan önce etrafımızı saran ekosistemlerdeki hayvan yaşamı hakkında bize bir tür temel fikir verebilir.”

Papağanlar, 7. veya 8. yüzyıllara kadar uzanan güneybatı arkeolojik alanlarında alışılmadık bir buluntu değil. Bu papağanların kemikleri, süslü mezarlarda ve çöp yığınlarının altında bulundu. Bununla birlikte Moretti, durumu ne olursa olsun, arkeologların papağan kemikleri bulduklarında genellikle hayvanların ithal edildiği sonucuna vardıklarını belirtiyor.

Bunun için iyi bir sebep vardı. Arkeolojik alanlarda bulunan en yaygın papağan olan kızıl Amerika papağanı, bölgeye özgü olmayan yağmur ormanlarında ve savanalarda yaşar. Ve araştırmacılar, gelişen bir papağan ticaretine işaret eden Meksika’daki eski papağan yetiştirme tesislerinin kalıntılarını keşfettiler.

Ancak papağanlarda, Amerika papağanlarından daha fazlası vardı. 2018’de Moretti, kalın gagalı papağan olarak bilinen bir türe ait tek bir ayak bileği kemiği buldu. Bu kemik, 1950’lerde New Mexico’da yapılan bir arkeolojik kazı sırasında bulunan sınıflandırılmamış bir kemik koleksiyonunun parçasıydı.

Moretti, “Çok fazla geyik ve tavşan kemiği vardı ve sonra bu tür anormal bir papağan kemiği vardı. Daha önce bunu kimsenin tanımlamadığını fark ettiğimde, orada bir hikaye olduğuna ikna oldum.” diyor.

Kalın gagalı papağanlar, habitat kaybı ve avlanma sonucunda Amerika Birleşik Devletleri’nde artık bulunmayan, nesli tükenmekte olan bir tür. Ancak kısa bir süre önce bile durum böyle değildi. 1930’lara kadar, menzilleri Arizona ve New Mexico’dan bugün yaşadıkları kuzey Meksika’ya kadar uzanıyordu. Gürültülü, limon yeşili kuşların çok özel habitat gereksinimleri var. Yalnızca dağlık yaşlı çam ormanlarında yaşarlar, burada ağaç oyuklarında yuva yaparlar ve neredeyse yalnızca çam kozalakları yerler.

Moretti bunu göz önünde bulundurarak New Mexico ve Arizona’daki çam ormanları ile arkeolojik alanlarda bulunan kalın gagalı papağan kalıntıları arasındaki bağlantıyı araştırmaya karar verdi. Kalın gagalı papağan kalıntılarının kesin olarak tespit edildiği toplam 10 arkeolojik alanın tümünün çam kerestesinden yapılmış binalar içerdiğini ve bir yerleşim yerinin tahmini 50.000 ağaç gerektirdiğini buldu. Ve sitelerin yarısı için yerleşim yerinin 11 kilometre yakınında uygun çam ormanları vardı.

Moretti, insanların papağanların habitatına girmesiyle, kereste toplarken papağanları yakalayıp eve getirdiklerini düşünmenin makul olduğunu söylüyor. Moretti, “Bu makale, bu papağanların ticari ürünler olmadığı hipotezini ortaya koyuyor. Onlar da tıpkı sincaplar ve bu dağlarda yaşayan diğer hayvanlar gibi yakalanıp esir alınıp evlerine getirilen bu bölgede yaşayan hayvanlardı.” diyor.

Moretti, araştırmayı başlatan tek kemiği kesin olarak belirlemek için Amerika Birleşik Devletleri ve Meksika’dan Kansas Üniversitesi Biyoçeşitlilik Enstitüsü ve Smithsonian Enstitüsü koleksiyonlarında kalıcı olarak arşivlenen kalın gagalı papağan kemiklerinden yararlandı.

Evrimsel bir biyolog ve Kansas Üniversitesi’nde ornitolojik koleksiyonların yöneticisi olan Mark Robbins, bu çalışmanın doğal tarih koleksiyonlarının değerini ve araştırmaya yardımcı olan sayısız yolu gösterdiğini söylüyor.

Robbins, “Bu örnekleri orijinal olarak toplayan bilim insanlarının, bunların bu şekilde kullanılacaklarına dair hiçbir fikirleri yoktu. Bu örneklere dayanarak eski soruları tekrar gözden geçirebilir veya yeni sorular formüle edebilirsiniz.” diyor.

University of Texas at Austin. 8 Kasım 2022.

Makale: Moretti, J. A. (2022). An ancient Thick-billed Parrot (Rhynchopsitta pachyrhyncha) from southeastern New Mexico with a review of archaeological occurrences in the American Southwest. The Wilson Journal of Ornithology, 134(3), 438-454.