Afrikalılarda Bilinmeyen Bir İnsan Türünün DNA’sı Bulundu

Yapılan araştırmaya göre Afrika’daki erken insanlar, gizemli ve soyu tükenmiş bir insan türüyle çiftleşmiş.

Kenya’da yaklaşık 1 milyon yıl önce yaşayan soyu tükenmiş bir insan akrabası olan Homo erectus’un fosili. C: G. Cigolini/De Agostini

Modern Batı Afrikalıların gen havuzu, şimdiye kadar tespit ettiğimizden farklı olarak gizemli bir homininin ‘hayaletini’ içeriyor. İnsanların ve Neandertallerin bir zamanlar çiftleşmelerine benzer şekilde, yeni araştırmalar, gizemli bir insan türünün bir zamanlar Afrika kıtasındaki atalarımızla karışmış olabileceğini gösteriyor.

Bilim insanları, günümüz Batı Afrikalılarının tüm genom verilerini kullanarak, Neandertallerden bile önce insan aile ağacından ayrıldığı düşünülen bu gizemli soydan gelmiş gibi görünen genetik materyalin küçük bir bölümünü buldular.

(Afrikalılarda Şaşırtıcı Miktarda Neandertal DNA’sı Çıktı)

Bugün, anatomik olarak modern insanların Afrika’da ortaya çıktığı (hala tartışılsa da) ve bu popülasyonlar Avrupa ve Asya’ya göç ettiğinde Neandertaller ve Denosovalılar gibi yakın ilişkili türlerle çiftleştikleri düşünülüyor.

Bir arkaik insan türü örneği: Homo rhodesiensis. C: Wikipedia

Bu nedenle, modern Batı Afrikalılar, Yoruba ve Mende’deki popülasyonlar gibi, bu eski türlerin her ikisinden de genlere sahip değiller, ancak bu, karışmanın olmadığı anlamına gelmiyor. Aslında, son kanıtlar Batı Afrikalıların genetik geçmişinin de benzer şekilde ilginç bir anlatı içerebileceğini düşündürüyor.

Fikri doğrulamak zor, çünkü eski insan kalıntıları ve DNA, Afrika kıtasında çok az ve Batı Afrika’da bulmak daha da zor.

(Melanezyalılar, Bilinmeyen Bir İnsan Türünün DNA’sını Taşıyor)

Neyse ki, eski insanların kalıntılarını bulmadan, nasıl çiftleştikleri hakkında fikir edinmenin başka bir yolu var: modern genomik. Araştırmacılar Yoruba ve Mende popülasyonlarından 405 modern genomu, Neandertal ve Denisovalı genomlarıyla karşılaştırmaya karar verdiler.

Şaşırtıcı bir şekilde, genomlarında henüz bilinmeyen başka bir eski hominin türünün izlerini buldular.

Modern insanların hala Neandertal genlerinin izlerini taşımasına benzer şekilde, araştırmacılar Batı Afrika’daki popülasyonların genetik atalarının yüzde 2 ila 19’unu bu eski gizemli homininden kaynaklandığını buldu.

Homo Sapiens ve Neandertal kafatasları karşılaştırması. C: Wikipedia

İlginçtir ki bu keşif, modern DNA’da soyu tükenmiş bilinmeyen ‘hayalet’ türlerin ilk kez bulunuşu değil. Avrasya’daki DNA’lara bakan araştırmacılar daha önce modern insan genomlarında henüz keşfedilmemiş en az üç eski hominin izini bulmuşlardı. Ama bu modern Batı Afrika DNA’sı için bir ilk.

Bulgular, Afrika’daki arkaik ve modern insan popülasyonları arasında çoklu melezlenme olayları olduğunu öne süren diğer birkaç çalışma tarafından destekleniyor.

Bu genetik introgresyon olarak bilinir, ancak popüler bir teori haline gelirken, bu karışımın nerede, ne zaman ve ne ölçüde meydana geldiği bilinmiyor.

Fosil kayıtlarında, modern insanlar yaklaşık 200.000 yıl önce ortaya çıkıyor, ancak Sahra altı Afrika’nın bazı bölgelerinde, sadece 35.000 yaşında olan arkaik ve modern özelliklerin bir karışımıyla birkaç fosil bulundu.

Araştırmacılar, “Belgelediğimiz son introgresyonun yorumlarından biri de, Afrika’da oldukça yakın zamana kadar arkaik formların devam ettiği.” diyor.

“Alternatif olarak, arkaik nüfus daha önce çiftleşmiş olabilirdi.”

Sonuç olarak ikisi de birbirini dışlamıyor, ancak yazarlar atalarımızın gerçek yapısını anlayabilmemiz için kıtadaki Afrika genomlarının daha fazla analizine ihtiyacımız olacağını söylüyor.


Science Alert. 12 Şubat 2020.

Makale: Arun Durvasula and Sriram Sankararaman. 2020. Recovering signals of ghost archaic introgression in African populations. Science Advances.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login