ABD, İlk Kez Bir Eseri Filistin’e Geri Gönderdi

ABD’nin Filistin’e iade ettiği fildişinden bir kozmetik kaşığı olan obje, MÖ 800 ila 700 yıllarına kadar tarihleniyor.

Amerika Birleşik Devletleri ilk kez yağmalanmış bir kültürel eseri Filistin Yönetimine iade etti. Demir Çağı’na tarihlenen ve fildişinden yapılmış kozmetik kaşık olan nesne, 5 Ocak’ta ülkesine geri dönüş töreninde teslim edildi.

ABD Filistin İşleri Ofisi’nden yapılan açıklamaya göre, Beytüllahim’deki Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı’nda düzenlenen etkinliğe hem ABD’li hem de Filistinli yetkililer katıldı.

Yapılan açıklamada, tarihte Amerika Birleşik Devletleri’nden Filistin Yönetimi’ne bu tür bir iade olayının ilk kez gerçekleştiği belirtildi. ABD-Filistin ilişkisini güçlendirmede kültürel alışverişin önemini kabul eden ABD ve Filistin yetkilileri, kültürel miras ve tarihe karşılıklı saygı ve takdirlerini paylaştı.

(İlgili: Filistin’de Çiftçi, Tesadüfen Bizans Mozaiği Keşfetti)

Manhattan bölge savcılığından yapılan açıklamaya göre, kozmetik kaşığın tarihi MÖ 800 ila 700 yıllarına kadar uzanıyor. Bu kaşık, tanrılara veya ölülere adak olarak, ateşlere tütsü dökmek için kullanılıyordu.

Söz konusu kaşık, bölge savcılığının Aralık 2021’de 180 çalıntı öğeyi teslim eden ve eser edinme konusunda ömür boyu yasaklanan milyarder antika koleksiyoncusu Michael Steinhardt hakkındaki soruşturmasının bir parçası olarak ele geçirildi.

O dönemde Manhattan bölge savcısı Cyrus Vance Jr., “Michael Steinhardt, onlarca yıldır eylemlerinin yasallığı, alıp sattığı parçaların meşruiyeti veya dünya çapında yarattığı ağır kültürel zararla ilgilenmeden yağmalanmış eserler için açgözlü bir iştah sergiledi.” demişti.

Yetkililer, fildişi kaşığın Hebron’daki Khirbet al-Koum bölgesinden yağmalandığını söylüyor. Steinhardt onu 2003 yılında, uluslararası sanat piyasasına çıktıktan kısa bir süre sonra satın aldı. Müfettişler bunun kökenini Steinhardt’tan ele geçirilen e-postalardan öğrendiler.

Filistin Turizm Bakanı Rula Maayah yaptığı açıklamada, eserin geri dönüşünün önemli olduğunu belirterek, eserin “gerçek bilimsel ve arkeolojik değerini otantik konumunda kazandığını” söyledi.

Manhattan bölge savcılığı, son yıllarda kültürel eserlerin ülkelerine geri gönderilmesini bir öncelik haline getirdi. Birkaç ay önce, ofis Metropolitan Sanat Müzesi’nden çalınan 27 esere el koydu. Ayrıca, geçen hafta Mısır’a geri gönderilen Houston Doğa Bilimleri Müzesi’nden yaklaşık üç metre yüksekliğinde bir tabut da ele geçirildi.

Manhattan bölge savcısı Alvin Bragg yaptığı açıklamada, “Bu tarihi anda kolluk kuvvetleri ve hükümet ortaklarımıza katılmaktan gurur duyuyoruz.” diyor.

“Yağmalanmış antik eserlerin kültürel ve tarihi önemine bir değer biçmek mümkün değil ve bu eserleri ait oldukları yere geri döndürmek için inanılmaz çalışmalarını sürdüren yetenekli avukat ve müfettiş ekibimize teşekkür ediyorum.”

Smithsonian Magazine. 9 Ocak 2023.